Đón tiếp Thủ tướng Phúc đến thăm chiều nay, ông Abe đã cùng chia sẻ quan ngại sâu sắc của cộng đồng quốc tế về tình hình Biển Đông thời gian gần đây, đặc biệt là những hành động tôn tạo, xây đảo quy mô lớn, thông cáo của Bộ Ngoại giao cho biết.
Hai nhà lãnh đạo nhất trí về tầm quan trọng của việc bảo đảm hòa bình, an ninh, an toàn và tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông, cho rằng các bên liên quan không có những hành động thay đổi nguyên trạng, gây phức tạp, mở rộng tranh chấp và quân sự hóa trên Biển Đông. Các bên liên quan cần giải quyết tranh chấp bằng các biện pháp hòa bình, tôn trọng tiến trình ngoại giao và pháp lý; nghiêm túc tuân thủ luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS), Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), thúc đẩy sớm xây dựng Bộ quy tắc ứng xử tại Biển Đông (COC).
Ông Abe đã thông báo nước này cung cấp khoản viện trợ không hoàn lại khẩn cấp 300 triệu Yen cho Việt Nam để giải quyết vấn đề hạn hán và xâm nhập mặn, Nhật sẽ cùng Việt Nam nghiên cứu các giải pháp trung và dài hạn.
Tokyo cũng sẵn sàng xem xét cung cấp vốn vay ODA để Hà Nội xây dựng các đập, hồ chứa nước và hỗ trợ, dựa trên đề nghị từ phía Việt Nam. Trước mắt, Nhật sẽ cử đoàn khảo sát của JICA đến Dự án quản lý nước ở tỉnh Bến Tre.
Ông Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh chính sách nhất quán của Việt Nam là coi Nhật Bản là đối tác quan trọng hàng đầu và lâu dài. Thủ tướng đến Tokyo thăm Nhật Bản sau khi dự Hội nghị thượng đỉnh G7 mở rộng tại tỉnh Mie.
Thủ tướng Abe khẳng định rất coi trọng quan hệ với Việt Nam, mong muốn tiếp tục hợp tác chặt chẽ thúc đẩy quan hệ hai nước phát triển toàn diện hơn nữa. Ông cho biết Nhật sẽ tiếp tục cung cấp ODA hỗ trợ Việt Nam phát triển kinh tế xã hội và trong các lĩnh vực xây dựng cơ sở hạ tầng, ứng phó biến đổi khí hậu. Nhật Bản nhất trí hợp tác chặt chẽ với Việt Nam trong triển khai kế hoạch tín dụng 110 tỷ USD nhằm phát triển cơ sở hạ tầng chất lượng cao tại châu Á và trong triển khai sáng kiến kết nối Mekong - Nhật Bản.
Hai nhà lãnh đạo cũng thống nhất phối hợp thúc đẩy đầu tư của Nhật Bản vào Việt Nam thông qua việc triển khai Giai đoạn VI Sáng kiến chung trong năm nay; đẩy nhanh tiến độ triển khai các dự án lớn về cơ sở hạ tầng hai nước, trong đó có dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam, nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 2. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã đề nghị Nhật Bản ủng hộ Việt Nam tiếp cận nguồn vốn ưu đãi của các tổ chức tài chính quốc tế, trong đó có nguồn vốn IDA ưu đãi của Ngân hàng thế giới (WB) sau năm 2017.
Thủ tướng Phúc và ông Abe cũng đã chứng kiến các bộ ngành và cơ quan hai nước trao đổi 5 văn kiện ký kết, trong đó có 4 văn kiện về vốn vay ODA với tổng số tiền là 166 tỷ Yen, tương đương 1,5 tỷ USD).
Đó là Công hàm trao đổi Dự án Tuyến đường sắt đô thị số I TP HCM, tuyến Bến Thành - Suối Tiên; ba Hiệp định vay cho 3 dự án: Xây dựng nhà máy nhiệt điện Thái Bình và đường dây truyền tải (gần 55 tỷ Yen, tương đương 500 triệu USD), Cải thiện môi trường nước TP HCM giai đoạn 2 (khoản vay hơn 190 triệu USD), Tuyến đường sắt đô thị số I TP HCM, tuyến Bến Thành - Suối Tiên (khoản vay trị giá 820 triệu USD) và Hợp đồng mua bán cổ phần giữa Tổng Công ty hàng không Việt Nam (Vietnam Airlines) và Tập đoàn Hàng không ANA Holdings Inc.
Xem thêm Nhật viện trợ khẩn 2,5 triệu USD cứu hạn và xâm nhập mặn cho Việt Nam
Khánh Lynh