Tàu CBS 8020 của Cảnh sát biển Việt Nam sau khi tiếp nhận từ Tuần duyên Mỹ. Ảnh: CBSVN.
"Chúng tôi đang hợp tác rất chặt chẽ với Việt Nam và Hà Nội đã tăng cường sức mạnh lực lượng Cảnh sát biển của mình lên rất nhiều", Đô đốc Karl L. Schultz, Tư lệnh Tuần duyên Mỹ, nói trong cuộc họp báo qua điện thoại ngày 23/7, trả lời câu hỏi về kế hoạch của Tuần duyên Mỹ hỗ trợ các quốc gia đảm bảo tự do hàng hải, hàng không ở Biển Đông trong bối cảnh Trung Quốc tăng hiện diện quân sự ở khu vực.
Đô đốc Schultz nhắc lại rằng ông gần đây có các cuộc tiếp xúc với lãnh đạo lực lượng Cảnh sát biển Việt Nam, và Việt Nam cũng là một trong những quốc gia đầu tiên trong khu vực được Mỹ chuyển giao tàu tuần tra năng lực cao lớp Hamilton. "Các nước có thể phát triển và sử dụng những nguồn lực này để chủ động đảm bảo lợi ích chủ quyền trong khu vực", ông nói.
Tuần duyên Mỹ năm 2017 bàn giao tàu tuần tra USCGC Morgenthau thuộc lớp Hamilton cho Cảnh sát biển Việt Nam thông qua Chương trình bán trang bị quốc phòng dư thừa (EDA) của Mỹ. Tàu USCGC Morgenthau sau đó được biên chế vào Cảnh sát biển Việt Nam và đổi tên thành CSB 8020.
Đô đốc Karl Schultz cho biết có "dấu hiệu mạnh mẽ" cho thấy Trung Quốc đang gia tăng sự hiện diện ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, ngay cả ở các vùng lãnh thổ tại Thái Bình Dương của Mỹ. Ông nhấn mạnh tuần dương Mỹ sẽ tăng cường hoạt động ở Thái Bình Dương để đối trọng với ảnh hưởng ngày càng tăng của Trung Quốc.
Ông nói thêm rằng lực lượng Tuần duyên Mỹ có cam kết lâu dài với việc hỗ trợ các nước trong khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, bao gồm những hoạt động như chuyển giao thêm tàu tuần tra, diễn tập an ninh đa quốc gia, thiết lập thỏa thuận tìm kiếm, cứu hộ song phương và hành pháp, cử các nhóm đào tạo để chia sẻ chuyên môn kỹ thuật.
Tư lệnh nêu một số hoạt động gần đây của Tuần duyên Mỹ trong khu vực như triển khai tàu tuần tra Bertholf từ tháng một đến giữa tháng 6 và tàu tuần tra Stratton đang ở trong khu vực. "Chúng tôi hy vọng sự hiện diện của Tuần duyên Mỹ trong khu vực sẽ củng cố các quy tắc quốc tế, sự tự do, cởi mở của khu vực", đô đốc nói thêm.
Mỹ và Trung Quốc đang tranh cãi về việc tăng cường hiện diện quân sự ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Trung Quốc liên tục phản đối các chuyến tuần tra duy trì tự do hàng hải của tàu chiến Mỹ ở Biển Đông, trong khi Washington và các nước Đông Nam Á bày tỏ lo ngại về hoạt động quân sự hóa các đảo nhân tạo bị Bắc Kinh chiếm đóng trái phép.
Bộ Ngoại giao Mỹ hôm 20/7 ra thông cáo thể hiện quan ngại trước thông tin Bắc Kinh có hành vi can thiệp hoạt động khai thác dầu khí trong khu vực, bao gồm hoạt động thăm dò và khai thác lâu nay của Việt Nam. Mỹ nhấn mạnh "hành động lặp đi lặp lại" của Trung Quốc nhằm vào hoạt động phát triển dầu khí ngoài khơi "đe dọa an ninh năng lượng khu vực, đồng thời làm suy yếu thị trường năng lượng Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và cởi mở".
Phương Vũ