Ảnh vệ tinh cho thấy 4 chiến đấu cơ J-10 của Trung Quốc đậu trên đảo Phú Lâm của Việt Nam. Ảnh: ImageSat.
Ảnh vệ tinh chụp ngày 19/6 do ImageSat International cung cấp cho CNN cho thấy Trung Quốc đã triển khai ít nhất 4 chiến đấu cơ J-10 tới đảo Phú Lâm thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam. Đây là lần đầu tiên Trung Quốc triển khai chiến đấu cơ J-10 tới các đảo nước này chiếm đóng phi pháp ở Biển Đông.
Theo các nhà phân tích, hình ảnh vệ tinh cho thấy các chiến đấu cơ được đặt ngoài trời cùng các thiết bị đều có mục đích và cho thấy chúng đã ở trên đảo khoảng 10 ngày.
"Họ muốn người khác chú ý, nếu không họ sẽ đặt chúng trong nhà chứa máy bay. Họ muốn truyền đi thông điệp nào đó", Peter Layton, cựu sĩ quan Không quân Hoàng gia Australia và chuyên gia tại Viện Griffith Châu Á, nhận định.
Carl Schuster, cựu giám đốc tại Trung tâm Tình báo chung của Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương Mỹ, cho biết Trung Quốc triển khai chiến đấu cơ ra đảo Phú Lâm để "chứng minh đó là lãnh thổ của họ và họ có thể đặt máy bay quân sự ở đó bất cứ khi nào họ muốn". "Điều này cũng đưa ra tuyên bố rằng họ có thể mở rộng phạm vi sức mạnh trên không ở Biển Đông theo yêu cầu hoặc mong muốn", Schuster nói.
J-10 là chiến đấu cơ có tầm chiến đấu 740 km, đồng nghĩa với việc phần lớn Biển Đông và những tuyến hàng hải quan trọng đều nằm trong tầm tấn công. Theo các nhà phân tích, cả 4 chiến đấu cơ đều không mang bình nhiên liệu bên ngoài, cho thấy chúng sẽ được tiếp nhiên liệu trên đảo và sẽ hiện diện trong một thời gian tại đây.
Các chiến đấu cơ J-10 của Trung Quốc tại triển lãm hàng không Chu Hải năm 2010. Ảnh: Reuters.
Việc triển khai J-10 diễn ra khi căng thẳng ở Biển Đông vẫn cao và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình chuẩn bị gặp Tổng thống Mỹ Donald Trump bên lề hội nghị thượng đỉnh G-20 ở Nhật Bản tuần tới.
Đảo Phú Lâm là đảo lớn nhất ở quần đảo Hoàng Sa. Trung Quốc dùng vũ lực chiếm đóng Hoàng Sa từ năm 1974. Nước này thành lập cái gọi là "thành phố Tam Sa" đặt trụ sở trên đảo Phú Lâm từ tháng 7/2012 nhằm thâu tóm các quần đảo ở Biển Đông, trong đó có quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa của Việt Nam.
Trung Quốc từng triển khai trái phép tiêm kích J-11 và máy bay ném bom H-6K trong thời gian ngắn ở đảo Phú Lâm thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam, nhưng đây là lần đầu tiên J-10, mẫu tiêm kích đa nhiệm được coi là "xương sống" của không quân Trung Quốc, được đưa tới địa điểm này.
Việt Nam có đầy đủ căn cứ pháp lý và bằng chứng lịch sử để khẳng định chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Mọi hoạt động không có sự cho phép của Việt Nam ở hai quần đảo này đều là phi pháp.
Huyền Lê (Theo CNN)