"Chúng tôi đã đồng thuận thỏa thuận giai đoạn một rất lớn với Trung Quốc. Họ đồng ý với nhiều thay đổi về cấu trúc và mua số lượng lớn sản phẩm nông nghiệp, năng lượng, sản xuất cùng nhiều thứ khác", Tổng thống Mỹ Donald Trump đăng trên Twitter hôm nay. Trump cho biết mức thuế 25% sẽ được giữ nguyên, trong khi mức 15% trước đó sẽ giảm một nửa xuống 7,5%.
"Mức thuế dự kiến có hiệu lực ngày 15/12 sẽ không được thi hành do chúng tôi đã đạt được thỏa thuận. Chúng tôi sẽ bắt đầu đàm phán về thỏa thuận giai đoạn hai ngay lập tức thay vì chờ đến sau cuộc bầu cử năm 2020. Đây là một thỏa thuận tuyệt vời cho hai bên. Xin cảm ơn", Trump cho biết thêm.
Tại cuộc họp báo tối nay ở Bắc Kinh, các quan chức Trung Quốc cho biết đã đạt được tiến bộ lớn trong đàm phán và thống nhất về văn bản thỏa thuận thương mại giai đoạn một với Mỹ. Trung Quốc sẽ nhập khẩu thêm lúa mì và ngô của Mỹ song chưa công bố chi tiết số lượng.
Cơ quan Đại diện Thương mại Mỹ, chịu trách nhiệm xây dựng và đề xuất chính sách thương mại cho tổng thống, cho biết thoả thuận vừa đạt được đặt ra yêu cầu cải cách về cấu trúc thương mại và kinh tế của Trung Quốc, trong các lĩnh vực sở hữu trí tuệ, chuyển giao công nghệ, nông nghiệp, dịch vụ tài chính, tiền tệ và ngoại hối. Thoả thuận cũng bao gồm một "hệ thống giải quyết tranh chấp mạnh".
Gần một tiếng trước đó, Trump đăng tweet cho biết: "Câu chuyện của Wall Street Journal về thỏa thuận với Trung Quốc hoàn toàn sai, đặc biệt là tuyên bố họ đưa về các biểu thuế. Tin vịt. Họ cần tìm người tiết lộ thông tin tốt hơn."
Wall Street Journal đưa tin ngày 12/12 rằng Trump đã nhất trí với một thoả thuận giới hạn với Bắc Kinh. Mỹ đề nghị cắt giảm nửa mức thuế hiện tại đối với khoảng 360 tỷ USD hàng hóa sản xuất tại Trung Quốc, đồng thời bỏ áp thuế với 156 tỷ USD hàng hóa mà Trump thông báo trước đó. Đề nghị của Mỹ được chuyển cho Trung Quốc khoảng 5 ngày trước. Đổi lại, Trung Quốc sẽ đồng ý mua 50 tỷ USD hàng nông sản Mỹ vào năm 2020 cùng với năng lượng và các mặt hàng khác.
Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu trong sự kiện ngày 12/12 tại Nhà Trắng. Ảnh: AFP.
Chứng khoán Mỹ giảm khi mở cửa ngày thứ sáu sau khi Trump đăng tweet chỉ trích báo Mỹ, "dội gáo nước lạnh" vào những hy vọng về một thỏa thuận thương mại với Trung Quốc trước hạn chót của biểu thuế mới ngày 15/12. Chỉ số công nghiệp Dow Jones giảm 8,41 điểm, tương đương 0,03%. Chỉ số S&P 500 giảm 1,92 điểm (0,06%) và chỉ số Nasdaq Composite giảm 3,41 điểm (0,04%).
Tiết lộ với tờ South China Morning Post, cựu bộ trưởng thương mại Trung Quốc Trần Đức Minh nói nước này đang sử dụng các cuộc đàm phán thương mại nhằm giúp quan hệ song phương với Mỹ không vượt qua tầm kiểm soát, sau khi các dự luật về Hong Kong và Tân Cương được thông qua. Tuy nhiên Trung Quốc đang tìm cách tách biệt các vấn đề khi thảo luận với Mỹ.
"Các dự luật làm tổn thương cảm xúc của người Trung Quốc, điều này chắc chắn không hữu ích cho đàm phán thương mại. Tuy nhiên về cơ bản thương mại và các dự luật là hai vấn đề khác nhau. Nếu cố kết hợp chúng lại, sẽ không có cuộc đàm phán thương mại nào nữa", ông Trần Đức Minh nói tại sự kiện ở New York, Mỹ hôm 10/12.
Chiến tranh thương mại Mỹ - Trung kéo dài hơn một năm với những lần áp thuế và trả đũa lẫn nhau khiến hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đều chịu tổn hại. Mỹ cáo buộc Trung Quốc thực hành thương mại không công bằng khi ưu ái doanh nghiệp nội, ép công ty nước ngoài chuyển giao công nghệ, thao túng tiền tệ.
Mỹ đánh thuế hơn 360 tỷ USD sản phẩm của Trung Quốc, trong đó 250 tỷ USD chịu mức thuế 25% và số còn lại chịu mức 15%. Trung Quốc đáp trả bằng cách áp thuế 5-25% đối với 110 tỷ USD hang hoá Mỹ, trong đó 60 tỷ USD hàng hóa chịu mức thuế 25%.
Xem thêm:
Trump đổ dầu vào lửa thương chiến
Trung Quốc nuôi mộng Trump tái đắc cử
Mỹ - Trung đọ kiên nhẫn trong chiến tranh thương mại
Nguyễn Tiến (Theo Reuters, SCMP, WSJ)