"Chúng tôi muốn đưa binh sĩ về nhà, song vẫn để họ lại vì chúng tôi muốn canh giữ dầu mỏ. Tôi thích dầu mỏ. Chúng tôi đang canh giữ dầu mỏ", Tổng thống Mỹ Donald Trump nói với các phóng viên bên ngoài Nhà Trắng ngày 1/11 trước khi lên đường tới thành phố Tupelo, bang Mississippi để dự cuộc tuần hành "Giữ cho nước Mỹ vĩ đại".
Mỹ hôm 31/10 đưa một số thiết giáp M2A2 Bradley và binh sĩ tới miền đông Syria để bảo vệ các mỏ dầu tại đây. Quyết định bất ngờ này trái ngược với lệnh rút hết quân mà Trump đưa ra trước đó.
"Những người khác có thể tuần tra dọc biên giới Syria. Thổ Nhĩ Kỳ đã chiến đấu suốt 1.000 năm và hãy để họ đảm trách khu vực biên giới, chúng tôi không muốn làm điều đó", Trump nói thêm.
Trump cho biết Mỹ đang hợp tác hiệu quả với hai đối tác Thổ Nhĩ Kỳ và người Kurd, đồng thời nhắc lại chiến dịch tiêu diệt thủ lĩnh Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) Abu Bakr al-Baghdadi. Ông xác nhận chỉ huy của Baghdadi đã bị tiêu diệt và "Mỹ đã có một mục tiêu thứ ba trong tầm ngắm".
Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu trước báo giới tại Nhà Trắng ngày 1/11. Ảnh: AFP.
Mỹ rút binh sĩ khỏi khu vực phía bắc Syria trước khi Thổ Nhĩ Kỳ phát động chiến dịch quân sự ngày 9/10 nhằm vào lực lượng IS và dân quân người Kurd tại đây. Trump cho biết ông muốn "rút khỏi những cuộc chiến kéo dài vô tận", song sau đó tổng thống Mỹ đổi ý và cho rằng cần nắm giữ các mỏ dầu tại Syria và ngăn IS chiếm lại chúng. Theo Bộ trưởng Quốc phòng Mark Esper, quân đội Mỹ sẽ tiếp tục rút khỏi miền bắc Syria và số binh sĩ ở lại nước này dự kiến thấp hơn 1.000.
Các cơ sở khai thác dầu khí ở miền đông Syria là chủ đề gây tranh cãi khi Mỹ dọa tấn công mọi lực lượng tiếp cận chúng, kể cả quân đội Nga và Syria. Bộ trưởng quốc phòng Esper nói nguồn thu từ dầu mỏ sẽ được cấp cho Lực lượng Dân chủ Syria (SDF) để họ duy trì sức mạnh và quản lý các trại giam giữ tù binh IS.
Bộ Quốc phòng Nga ra thông cáo ngày 26/10 cáo buộc "Mỹ chiếm giữ và kiểm soát các mỏ dầu ở miền đông Syria bằng vũ lực" và gọi đây là "hành vi ăn cướp cấp nhà nước". Nga nói binh sĩ và lính đánh thuê Mỹ bảo vệ cho hoạt động khai thác và buôn lậu dầu mỏ Syria để thu về hơn 30 triệu USD mỗi tháng, sau đó trả cho các công ty an ninh tư nhân và cơ quan tình báo Mỹ.
Phần lớn các mỏ dầu và khí đốt của Syria tập trung ở vùng đông bắc nước này với sản lượng 385.000 thùng/ngày trước khi nội chiến bắt đầu vào năm 2011. Các chuyên gia nhận định giá trị kinh tế mà các mỏ dầu ở Syria mang lại cho Mỹ không cao song có thể là quân bài mặc cả giá trị của Washington với Moskva và Damascus.
Nguyễn Tiến (Theo Sputnik, White House)