Mở đầu bài phát biểu trước Văn phòng Thủ tướng ở số 10 phố Downing, London vào lúc 12h30 hôm nay (18h30 giờ Hà Nội), ông Boris Johnson, 58 tuổi, nói "xin chào" một cách vui vẻ.
"Rõ ràng ý nguyện của đảng Bảo thủ là cần phải có một lãnh đạo mới trong đảng, do đó sẽ có thủ tướng mới. Quá trình lựa chọn lãnh đạo mới nên bắt đầu ngay bây giờ và thời gian bầu sẽ được công bố vào tuần tới", ông nói, thêm rằng trước bài phát biểu, ông đã chỉ định nội các để duy trì hoạt động của chính phủ cho đến khi lãnh đạo mới được bổ nhiệm.
Thủ tướng Anh phát biểu từ chức trước văn phòng ở số 10 phố Downing, London hôm nay. Video: Reuters.
Thủ tướng Johnson nhấn mạnh ông đã được bầu với đa số phiếu lớn nhất kể từ năm 1987 và tỷ lệ phiếu bầu lớn nhất kể từ năm 1979.
"Tôi vô cùng tự hào về những thành tựu của chính phủ này", ông nói, đề cập đến Brexit và cách đưa đất nước vượt qua đại dịch, triển khai vaccine Covid-19 nhanh nhất ở châu Âu hay Anh là nước đi đầu trong hỗ trợ Ukraine. "Và bây giờ hãy để tôi nói với người dân Ukraine rằng Anh sẽ tiếp tục ủng hộ cuộc chiến giành tự do của các bạn đến khi nào cần".
"Tôi biết nhiều người sẽ cảm thấy nhẹ nhõm và có lẽ khá nhiều người cũng sẽ thất vọng. Và tôi muốn các bạn biết rằng tôi đã buồn như thế nào khi phải từ bỏ công việc tốt nhất trên thế giới", ông cho hay, đồng thời nhấn mạnh "sẽ chiến đấu trong những giờ cuối cùng để thực hiện sự ủy nhiệm mà người dân đã giao phó cho ông trong cuộc tổng tuyển cử tháng 12/2019".
Theo Johnson, ông đã cố thuyết phục đảng Bảo thủ rằng từ chức là "kỳ quặc", nhưng bất thành. "Tôi rất tiếc vì đã không thành công trong những cuộc tranh luận đó. Trong chính trị, không ai là không thể thay thế. Chúng ta sẽ lại có một lãnh đạo mới đưa đất nước vượt qua khó khăn", ông bày tỏ.
Ông cảm ơn công chúng Anh, người vợ Carrie cùng các con, gia đình, công chức và nhân viên đã giúp đỡ ông, cũng như đội cảnh vệ.
"Ngay cả khi mọi thứ đôi khi có vẻ tối tăm, tương lai của chúng ta là vàng", ông nói khi kết thúc bài phát biểu.
Thủ tướng Anh phát biểu từ chức. Ảnh: Reuters.
Ngoại trưởng Anh Liz Truss, một trong những người có khả năng kế nhiệm ông Johnson, cho rằng ông đã đúng khi từ chức. "Thủ tướng đã đưa ra quyết định đúng đắn. Chúng ta cần sự bình tĩnh và thống nhất ngay bây giờ để tiếp tục điều hành đất nước trong lúc lãnh đạo mới được chọn lựa", bà cho hay.
Theo cuộc thăm dò ý kiến đối với các thành viên đảng Bảo thủ được thực hiện bởi YouGov, một công ty phân tích dữ liệu và nghiên cứu thị trường có trụ sở tại Anh, Bộ trưởng Quốc phòng Ben Wallace hiện là ứng viên tiềm năng nhất để kế nhiệm ông Johnson.
Ông Johnson gần đây phải đối mặt với hàng loạt bê bối cùng những chỉ trích vì mở tiệc giữa lúc Anh phong tỏa ngăn Covid-19 hồi năm 2020. Sức ép với ông Johnson tăng thêm khi các nhà kinh tế dự đoán nước này có nguy cơ bước vào thời kỳ suy thoái vì những bất ổn hiện nay liên quan đến tình trạng lạm phát và khủng hoảng nhiên liệu toàn cầu.
Hơn 50 bộ trưởng, thứ trưởng và các trợ lý nghị sĩ đảng Bảo thủ đã nộp đơn từ chức kể từ ngày 5/7, khi sự ủng hộ dành cho ông Johnson giảm đáng kể.
Người tiền nhiệm của ông Johnson là bà Theresa May, cũng thuộc đảng Bảo thủ, từ chức hồi tháng 6/2019 do không thể đưa đất nước đạt thỏa thuận Brexit để rời Liên minh châu Âu (EU). Trước bà May, thủ tướng đảng Bảo thủ David Cameron từ chức tháng 10/2016 sau khi đa số người dân Anh chọn rời EU.
Số ngày đương chức của các thủ tướng Anh từ thời Thế chiến II. Đồ họa: Sky News.
Huyền Lê (Theo AFP, Guardian, Reuters)