"Sẽ trao công hàm phản đối ngoại giao", Ngoại trưởng Philippines Teodoro Locsin hôm nay viết trên Twitter, đề cập tới phản ứng của Manila trước thông tin hai tàu khảo sát Trung Quốc đang hoạt động trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Philippines.
Tuyên bố được Ngoại trưởng Locsin đưa ra sau khi Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Delfin Lorenzana hôm nay đề nghị Bộ Ngoại giao tiếp tục phản đối sự hiện diện không báo trước của tàu khảo sát Trung Quốc trong EEZ nước này.
Bộ trưởng Quốc phòng Philippines cho biết mỗi lần các quốc gia Mỹ, Nhật Bản, Pháp thực hiện khảo sát ở Biển Đông, họ đều thông báo trước và cho phép các nhà khoa học Philippines tiếp cận tàu khảo sát để nắm rõ hoạt động.
"Điều tôi muốn là chính phủ hãy hỏi đại sứ quán Trung Quốc, xem tàu của họ đang làm gì ở đó mà chúng ta không được biết", Lorenzana nói. Ông nói thêm rằng Manila sẽ không ngăn cản Bắc Kinh thực hiện các hoạt động nghiên cứu, miễn là họ thông báo trước cho Philippines.
"Không chỉ tàu khảo sát mà cả tàu chiến của họ cũng đi qua lãnh hải chúng tôi", Lorenzana nhấn mạnh.
Các tuyên bố của người đứng đầu Bộ Ngoại giao và Bộ Quốc phòng Philippines được đưa ra khi chuyên gia Ryan Martinson, giáo sư Đại học Chiến tranh Hải quân Mỹ hôm 7/8 đăng những hình ảnh cho thấy hai tàu khảo sát Trung Quốc là Dong Fang 3 và Zhang Jian hoạt động trong EEZ của Philippines, cách bờ biển phía đông nước này khoảng 80 hải lý.
Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte dự kiến thăm Trung Quốc cuối tháng này để thảo luận về các vấn đề song phương với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Trả lời phỏng vấn hôm qua, Duterte khẳng định lý do ông lên kế hoạch đến Bắc Kinh vì Trung Quốc "đang trì hoãn bộ quy tắc ứng xử Biển Đông (COC) và đó là nguyên nhân gây ra nhiều sự cố".
Duterte cho hay ông sẽ bàn về phán quyết Biển Đông của Tòa Trọng tài Thường trực năm 2016, trong đó bác bỏ yêu sách chủ quyền phi lý của Trung Quốc trên Biển Đông, cũng như gây sức ép để Bắc Kinh không tiếp tục trì hoãn COC.
Quan hệ Philippines - Trung Quốc được tăng cường đáng kể dưới thời Duterte, nhưng ông vấp phải không ít phản ứng từ các quan chức và dư luận do cách hành xử bị coi là "mềm mỏng" trước các hoạt động phi pháp của Trung Quốc trên Biển Đông.
Mai Lâm (Theo Reuters/Inquirer)