"Nữ hoàng ra đi thanh thản tại cung điện Balmoral chiều nay. Vua cùng Vương hậu sẽ ở lại Balmoral tối nay và trở lại London vào ngày mai", Cung điện Buckingham thông báo lúc 18h30 ngày 8/9 (0h30 ngày 9/9 giờ Hà Nội).
Thái tử Charles, 73 tuổi, người đứng thứ nhất trong danh sách thừa kế ngai vàng từ năm ba tuổi, hiện trở thành Vua Charles III. Vương vị của ông sẽ được chính thức công bố tại Cung điện St James's ở London trong thời gian sớm nhất có thể.
Nữ hoàng Anh Elizabeth II tại Cung điện Holyroodhouse ở Edinburgh, Scotland hồi tháng 6. Ảnh: AFP.
Thông tin được đưa ra vài giờ sau khi Cung điện Buckingham cho hay các bác sĩ lo ngại sức khỏe của Nữ hoàng và bà cần được theo dõi y tế. Sau thông báo, các con của Nữ hoàng gồm Thái tử Charles, Công chúa Anne, 72 tuổi, Hoàng tử Andrew, 62 tuổi và Hoàng tử Edward, 58 tuổi, lập tức đến lâu đài Balmoral để ở cạnh bà. Cháu nội của bà là Hoàng tử William cũng có mặt.
Nước Anh sẽ tổ chức quốc tang trong 10 ngày để tưởng nhớ Nữ hoàng.
Với tư cách Nữ hoàng Vương quốc Anh, đồng thời là người đứng đầu Khối thịnh vượng chung 54 quốc gia, Nữ hoàng Elizabeth II là nguyên thủ quốc gia nổi tiếng nhất thế giới với thời gian trị vì rất dài.
Nữ hoàng Elizabeth II lên nắm quyền năm 1952 ở tuổi 25, sau khi vua cha George VI qua đời. Hồi tháng 6, Vương quốc Anh tổ chức Đại lễ Bạch kim kỷ niệm 70 năm trị vì của bà, lâu hơn bất kỳ vị quân chủ nào khác trong lịch sử nước này. Chồng bà là Hoàng thân Philip qua đời tháng 4/2021 ở tuổi 99.
Nữ hoàng hồi tháng 10 năm ngoái phải nhập viện vì vấn đề sức khỏe và các bác sĩ sau đó khuyên bà nên nghỉ ngơi. Nữ hoàng sau đó gây chú ý vì lần đầu chống gậy trước công chúng kể từ năm 2004. Bà cũng hạn chế xuất hiện tại các sự kiện công khai hơn.
Hồi tháng 2, Nữ hoàng được xác nhận nhiễm nCoV, gây lo lắng vì bà thuộc nhóm có nguy cơ trở nặng cao. Điện Buckingham khi đó ra thông báo cho biết bà chỉ xuất hiện những triệu chứng nhẹ giống như cảm cúm, song Nữ hoàng sau này chia sẻ rằng bà cảm giác mệt mỏi và kiệt sức vì nhiễm virus.
Đến tháng 5, Nữ hoàng Elizabeth lần đầu không dự lễ khai mạc quốc hội sau gần 60 năm do gặp khó khăn khi đi lại.
Những lo ngại về sức khỏe của Nữ hoàng gia tăng khi bà rút khỏi cuộc gặp trực tuyến với các tân bộ trưởng của chính phủ mới hôm 7/9, sau khi các bác sĩ yêu cầu bà phải nghỉ ngơi. Chỉ một ngày trước đó, Nữ hoàng tiếp đón Liz Truss và chính thức bổ nhiệm bà làm Thủ tướng Anh.
Trong các bức ảnh chụp lễ bổ nhiệm, Nữ hoàng mỉm cười nhưng trông có vẻ yếu ớt và phải chống gậy, cùng một vết bầm tím đậm trên bàn tay phải của bà.
Nữ hoàng Anh Elizabeth II (trái) tiếp đón tân Thủ tướng Anh Liz Truss tại lâu đài Balmoral ở Scotland hôm 6/9. Ảnh: AFP.
Các đài truyền hình và đài phát thanh đã cắt ngang chương trình thường nhật để phát tin tức Nữ hoàng qua đời. Quốc ca "God Save the Queen" được vang lên. Các lá cờ được treo rủ và chuông nhà thờ rung lên để tưởng nhớ Nữ hoàng.
Đối với hầu hết người dân Vương quốc Anh, Nữ hoàng Elizabeth là quân vương duy nhất mà họ biết, một hình tượng không thể thay đổi trên tem, tiền giấy và tiền xu. Với vóc dáng nhỏ bé nhưng là biểu tượng của nền văn hóa đại chúng, bà luôn nổi bật trong những trang phục màu sắc rực rỡ, đeo vòng cổ ngọc trai, găng tay và túi xách.
Trong thời gian trị vì, bà chứng kiến nhiều biến động của thế giới, từ Chiến tranh Lạnh đến vụ tấn công khủng bố 11/9, từ biến đổi khí hậu đến đại dịch Covid-19, từ những bức thư tay và tàu hơi nước đến email và thám hiểm không gian. Bà được coi là hiện thân sống động của nước Anh thời hậu chiến và là sợi dây liên kết giữa hiện tại và quá khứ.
Là người đứng đầu một trong những gia đình nổi tiếng nhất thế giới, bà nhận được sự ủng hộ to lớn của công chúng trong suốt cuộc đời, ngay cả khi bị phản ứng dữ dội sau cái chết của Công nương Diana năm 1997.
Gần đây hơn, Hoàng gia Anh bị rung chuyển bởi những tuyên bố được Hoàng tử Harry và người vợ Meghan đưa ra về tình trạng phân biệt chủng tộc trong hoàng gia. Bà cũng phải chịu đựng vụ bê bối liên quan con trai thứ hai, Hoàng tử Andrew, bạn của tỷ phú ấu dâm Jeffrey Epstein.
Người Anh bàng hoàng nhận ra thời điểm triều đại của bà sẽ kết thúc sau khi Nữ hoàng mất đi người chồng yêu quý. Tuy nhiên, hoàng gia Anh từ lâu chuẩn bị cho tình huống Nữ hoàng qua đời và quá trình Thái tử Charles kế vị đã được tiến hành nhanh chóng.
Vua Charles III, con trai cả của ông là Hoàng tử William, người hiện trở thành thái tử, và vợ anh là Công nương Kate, từ giờ bắt đầu đảm nhận nhiều quyền và nghĩa vụ hơn trong hoàng gia.
Thứ bậc kế vị ngai vàng Anh sau khi Nữ hoàng qua đời. Bấm vào hình để xem chi tiết.
Huyền Lê (Theo AFP, Guardian, Telegraph)