Trung tâm Cải huấn Metropolitan (MCC) ở khu Hạ Manhattan, New York, nơi Epstein bị giam và được phát hiện chết. Ảnh: AP
Được xây dựng vào năm 1975, Trung tâm Cải tạo Metropolitan (MCC) cao 12 tầng ở New York từng là nơi giam giữ các tội phạm khét tiếng như trùm ma túy Mexico Joaquin "El Chapo" Guzman, thủ lĩnh mafia John Gotti và kẻ đánh bom Trung tâm Thương mại Thế giới Ramzi Yousef.
Tuy nhiên, giống như những nhà tù liên bang khác, MCC cũng đối mặt với tình trạng thiếu nhân lực, quá tải tù nhân, bạo lực và điều kiện vệ sinh kém. Nhà tù này được xây dựng với sức chứa 474 tù nhân, nhưng đang giam tới 763 tù nhân nam vào thời điểm Epstein chết, theo thông cáo từ Cục Nhà tù Liên bang Mỹ.
Các tù nhân than phiền rằng họ nhìn thấy những con chuột lớn chạy trong phòng giam, điều hòa nhiệt độ kêu to đến mức không ngủ được, không có ánh sáng tự nhiên và nước vệ sinh.
Khi bị giam ở đây, trùm ma túy Guzman đã gọi nhà tù này là "nơi tra tấn". "Vì chính phủ sẽ đưa tôi vào một nhà tù mà tên tôi sẽ không bao giờ được xướng lên lần nữa, nhân cơ hội này, tôi muốn nói rằng ở đây không có công lý", Guzman nói tại phiên tòa kết án hồi tháng 7. "Đó là sự tra tấn về thể chất và tinh thần 24 giờ mỗi ngày".
Jeanne Theoharis, giáo sư đại học Brooklyn, người đã nhiều lần viết về MCC, hồi tháng 6 từng gọi nơi này là một "trại cải tạo lao động". Bà mô tả nó "bẩn thỉu, lạnh lẽo, không có ánh sáng tự nhiên", với những quy định "ngớ ngẩn" như tù nhân không được đọc báo nếu chưa ở đây đủ 30 ngày.
Luật sư Andrew Laufer, người đang kiện chính phủ Mỹ sau khi thân chủ của ông bị đánh chết ở MCC vào năm 2015, cho hay nhà tù nằm trên đảo Rikers ở sông Đông, New York, còn bạo lực hơn nhiều so với MCC. Ông cho rằng còn quá sớm để nói rằng sự giàu có của Epstein có liên quan tới cái chết của ông này hôm 10/8 hay không khi có những nghi ngờ rằng tỷ phú đã hối lộ các giám thị để được ở trong phòng giam một mình.
Laufer nhấn mạnh rằng những tội phạm thuộc giới siêu giàu ở Phố Wall, cách đó chỉ vài tòa nhà, là những vị khách thường xuyên lui tới MCC, trong đó có doanh nhân Bernie Madoff, người đã bị bắt vào năm 2008 vì gian lận tài chính hàng triệu đôla.
Laufer cho hay những tội phạm tình dục như Epstein còn có thể đối mặt với những vấn đề từ các tù nhân khác, khiến việc ông ta không được giám sát chặt chẽ trước lúc chết là điều bất thường.
Một phòng giam bên trong MCC năm 2009. Ảnh: MCC.
Một người đại diện cho các giám thị tại MCC nói với CBS News rằng cái chết của Epstein không có gì đáng ngạc nhiên bởi nhân lực ở đây hoàn toàn không đủ. Nhiều giám thị làm việc hơn 60 giờ một tuần dẫn tới "quá sức" và "không còn tỉnh táo".
Theo AP, nhà tù này thiếu nhân lực đến mức giám thị từ các nhà tù khác được thưởng 10.000 USD nếu đồng ý đến đây làm việc. Các quản giáo đôi khi làm việc tới 16 giờ một ngày. Một nguồn tin thông thạo về trường hợp của Epstein cho biết quản giáo giám sát tỷ phú này đã làm việc tăng ca 5 ngày liên tiếp, còn một người khác bị bắt làm thêm giờ vào ngày Epstein treo cổ.
Tình trạng thiếu thốn nhân lực càng trở nên tồi tệ khi chính phủ Mỹ đóng cửa do Nhà Trắng và đảng Dân chủ không thống nhất được về ngân sách xây tường biên giới phía nam hồi tháng một. Khi đó, các tù nhân đã tổ chức tuyệt thực với cáo buộc họ bị tước quyền thăm thân.
Theo New York Times, Epstein gần đây được dỡ bỏ chế độ giám sát tự tử và chuyển đến khu giam giữ đặc biệt, nơi ông ta bị giám sát 24/24h và được đánh giá về tâm thần hàng ngày. Hai tuần trước, Epstein từng được phát hiện nằm trên sàn phòng giam với các vết thương ở cổ, dường như là do định tự tử.
Hai quản giáo được phân công kiểm tra tù nhân này 30 phút một lần đã không thực hiện đúng nhiệm vụ vào đêm Epstein chết. Tỷ phú cũng lẽ ra bị giam cùng một tù nhân khác nhưng người này được cho là đã bị chuyển đi và không có người nào thay thế.
Phóng viên điều tra Aviva Stahl, người từng trải qua một năm nghiên cứu điều kiện ở MCC, cho hay nhà tù này và một nhà tù liên bang khác ở khu Brooklyn sử dụng chung một bác sĩ tâm thần và chỉ có vài nhà tâm lý học. Một mình bác sĩ tâm thần này giám sát hơn 500 tù nhân được chẩn đoán bị bệnh tâm thần nghiêm trọng, chưa kể các tù nhân được đặt dưới chế độ giám sát tự tử.
Cameron Lindsey, một cựu quản giáo ở nhà tù Brooklyn, cho biết việc đánh giá tâm lý có thể tiết lộ nhiều điều về tâm trạng của tù nhân. Ông cho rằng các bằng chứng đáng xấu hổ liên tục được công bố đã khiến Epstein muốn tự sát và các tù nhân khác cũng hướng mũi dùi vào tỷ phú này vì ông ta rất nổi tiếng và phạm tội ấu dâm.
"Nhà tâm lý học sẽ suy nghĩ một kiểu, còn quản giáo cần suy nghĩ theo một kiểu khác", Lindsey nói. "Bạn phải đi theo con đường bảo thủ, an toàn và đặt một cá nhân như thế này dưới chế độ giám sát tự tử".
Anh Ngọc (Theo BBC)