Cơ quan Giảm nhẹ Thiên tai Indonesia cho biết một trận sóng thần tràn vào khu vực eo biển Sunda của nước này tối qua khiến ít nhất 168 người thiệt mạng, hơn 700 người bị thương. Không có thông tin về động đất xảy ra trước đó và đợt sóng thần này nhiều khả năng do một núi lửa trẻ sinh ra, theo Forbes.
Cơ quan Khí tượng và Địa chất Indonesia (BMKG) cho hay sóng thần có độ cao khoảng 0,9 m tràn vào khu vực Serang, độ cao sóng ở các khu vực khác như Pandeglang và Nam Lampung là 0,28-0,36 m.
Theo các chuyên gia, nhà chức trách Indonesia vẫn đang điều tra nguyên nhân gây ra sóng thần, nhưng nhiều khả năng nó có liên quan đến hoạt động của Anak Krakatau, một ngọn núi lửa trẻ hình thành trong lòng núi lửa Krakatau ở ngoài khơi eo biển Sunda.
Núi lửa Krakatau từng phun trào dữ dội vào tháng 8/1883, gây ra những vụ nổ dữ dội và tạo sóng âm di chuyển 7 vòng quanh Trái đất và một lượng lớn dung nham trong lòng biển. Krakatau sau đó ngủ yên, nhưng Anak Krakatau (nghĩa là Con của Krakatau) dần hình thành trong lòng ngọn núi lửa cổ xưa này.
Anak Krakatau cao khoảng 305 m, nằm ở ngoài khơi cách bờ biển phía tây Java 80 km và bắt đầu hoạt động từ hồi tháng 6, nhưng vì nó ở xa đất liền nên nhiều người cho rằng nó vô hại. Nhà chức trách Indonesia thiết lập khu vực cấm tiếp cận rộng 2 km xung quanh ngọn núi lửa này từ tháng 7.
"Chúng tôi phát hiện núi lửa Anak Krakatau phun trào lúc 21h03 tối qua", BMKG cho biết, nói rằng sóng thần ập vào bờ 24 phút sau đó. "Có khả năng đất đá quanh Anak Krakatau sụp xuống biển và tạo ra sóng thần, ảnh hưởng tới các bãi biển quanh eo biển Sunda".
Lượng lớn đất đá từ núi lửa Anak Krakatau bất ngờ đổ ập xuống biển sẽ gây ra sức ép khổng lồ và dồn một lượng lớn nước biển vào bờ, tạo ra sóng thần. Trận lở đất diễn ra vào thời điểm trăng tròn, khi mực nước thủy triều đang ở mức cao, khiến sóng thần trở nên mạnh hơn so với bình thường.
Sóng thần gây ra do lở đất đã được ghi nhận vài lần trước đây. Một lượng lớn đất đá đổ xuống biển ở vịnh Lituyat của Alaska vào ngày 9/7/1958, gây ra trận sóng thần cao tới 524 m, nhưng chỉ tràn vào khu vực hoang vắng và khiến hai người thiệt mạng.
Indonesia nằm trên Vành đai lửa Thái Bình Dương, nơi các mảng kiến tạo va chạm nên là một trong những nước hứng chịu nhiều vụ phun trào núi lửa và động đất nhất thế giới. Hồi tháng 9, động đất 7,5 độ ở Sulawesi gây sóng thần đã khiến 2.000 người thiệt mạng và hơn 5.000 người mất tích.
Trí Dũng