Ifrah Ahmed, nhà vận động chống lại hủ tục FGM. Ảnh: The Observe.
"Tôi không muốn làm nạn nhân, tôi muốn được lên tiếng", Ifrah Ahmed, 32 tuổi, nhà vận động chống hủ tục cắt âm vật (FGM), người phải chịu đựng nỗi đau khủng khiếp năm 8 tuổi, nói.
Câu chuyện của Ahmed được dựng thành phim "Cô gái đến từ Mogadishu" giới thiệu trong tuần lễ phim Edinburgh từ 20/6 đến 30/6 và sẽ công chiếu ở Anh vào cuối năm. Nó cho thế giới biết về nỗi đau của những bé gái Somali, nơi 98% phụ nữ phải thực hiện FGM.
Trong phim, Aja Naomi King đóng vai Ahmed năm 15 tuổi, bị dân quân Somali cưỡng hiếp tập thể. Ahmed quê ở Mogadishu, thủ đô Somali. Cô đã vượt hành trình nguy hiểm từ Somali tới Ireland xin tị nạn, làm theo mọi yêu cầu của kẻ buôn người vì quá sợ hãi.
Khi tới nơi, một bác sĩ nam khám phụ khoa cho Ahmed, cố tìm hiểu chuyện đã xảy ra với cô bé, nhưng Ahmed chỉ biết khóc và không thể giải thích với bác sĩ qua lời phiên dịch. Tuy nhiên, với sự giúp đỡ của một phụ nữ khác, cô bắt đầu lên tiếng. Cuối phim, cô đã kể lại hủ tục FGM trước mặt tổng thống Mỹ Barack Obama, phát biểu trước Liên Hợp Quốc và được Tổng thống Somali khen ngợi.
Với Ahmed, người nguyện cống hiến cả đời để vận động chống lại FGM và đã khiến Ireland ban luật cấm FGM năm 2012, bộ phim là cơ hội để người dân thế giới hiểu thêm về những nạn nhân FGM.
"Tôi không muốn người ta nhìn nhận mình là nạn nhân. Tôi muốn được nhìn nhận là người truyền sức mạnh cho phụ nữ. Tôi muốn chứng minh dù phụ nữ Somali đã trải qua chuyện khủng khiếp như vậy, nhưng chúng tôi vẫn mạnh mẽ vượt qua", Ahmed nói.
Cô hy vọng những người từng trải qua FGM sẽ xem phim và cảm thấy mình không còn đơn độc.
"Phụ nữ rất khó kể về FGM. Vì vậy, tôi cảm thấy rất tự hào khi hai phụ nữ trẻ người Somali tới gặp tôi sau khi xem phim ở Edinburgh và ôm tôi, nói 'Ifra, chị đã nói hộ chúng em, em rất hạnh phúc'", Ahmed nói.
Cô phải lấy hết dũng khí để mở lòng với Mary McGuckian, đạo diễn kiêm biên kịch bộ phim. "Chia sẻ câu chuyện đời mình với cả thế giới không dễ dàng, nhưng nếu nó giúp phụ nữ nhận ra FGM là chuyện kinh khủng thế nào, chúng ta nên nói về nó".
Phim có cảnh bà nội giữ chặt Ahmed, 8 tuổi, trong túp lều nhỏ, để bác cô dùng một con dao lam bẩn thỉu thực hiện FGM trên người cháu gái đang hét lên đau đớn. "Đó là chuyện của tôi, cũng là chuyện của nhiều phụ nữ trẻ, những người tôi đang đấu tranh vì quyền của họ".
Ahmed đã nhập quốc tịch Ireland. Tuần trước, cô trở lại Somalia và cho biết đang sử dụng quỹ do mình thành lập để vận động chính phủ cấm FGM. Năm ngoái, Ahmed đã làm một phim tài liệu ngắn về một bé gái 10 tuổi bị chảy máu tới chết sau khi bị cắt bỏ âm vật. Bộ phim nhanh chóng tạo ảnh hưởng, khi các phụ huynh Somali bắt đầu đưa con tới viện khám sau khi cắt âm vật.
"Năm ngoái, chúng tôi cứu được 20 bé gái khỏi mất máu nhưng vẫn để mất 7 em", cô nói.
Ahmed quyết tâm phá vỡ sự im lặng quanh FGM ở Somali và tuyên truyền giáo dục cộng đồng. Cô sẵn lòng ngồi trước máy quay, trước nhiều người, kể về câu chuyện của mình.
"Khi chỉ có phụ nữ trong phòng, họ đều đồng ý không nên thực hiện FGM nhưng chỉ cần một người đàn ông có mặt, họ sẽ không dám lên tiếng", Ahmed nói, hy vọng cuối năm nay chính phủ Somali sẽ hình sự hóa luật cấm FGM và những gia đình thực hiện FGM với con cái sẽ đối mặt với việc bị truy tố.
Kết quả sẽ phụ thuộc phần lớn vào việc chính phủ Somali tham vấn với các lãnh đạo tôn giáo có ảnh hưởng. "Tôi hy vọng trước khi đưa dự luật ra quốc hội, các lãnh đạo tôn giáo sẽ thấu hiểu vấn đề và ủng hộ".
Ifrah Ahemd và Thủ tướng Somalia ở Rome năm 2016. Ảnh: Quỹ Ifrah.
FGM là truyền thống được duy trì ở Somalia từ hơn 400 năm trước. Bộ phim cung cấp cái nhìn sâu sắc về lý do phụ nữ tiếp tục cắt xén bộ phận sinh dục của con cái, cháu chắt. Trong cảnh cuối phim, Ahmed có cơ hội hỏi bà nội yêu quý, người đã nuôi nấng cô từ khi lọt lòng, rằng tại sao bà lại cắt âm vật của nhiều con cháu trong gia đình.
"Đây là truyền thống, là văn hóa của chúng ta", bà nội cô nói. "Buổi sáng sau đêm tân hôn, nếu cô gái không còn trinh, người chồng sẽ đào một cái hố trước cửa nhà gái để thông báo tân nương không bị cắt âm vật". Cô dâu sẽ bị trả lại và đó là nỗi nhục của gia đình.
FGM còn được coi là cách bảo vệ con gái khỏi những hành vi khủng khiếp của người chồng tương lai. "Để giữ vợ trong sạch khi đi vắng, người chồng sẽ khâu âm vật của cô lại, sau đó anh ta trở về và sẽ thấy vợ như đêm đầu tiên", bà nội Ahmed nói.
Ahmed hy vọng bộ phim được truyền bá khắp thế giới để nâng cao nhận thức của các lãnh đạo và thanh thiếu niên, thế hệ tương lai của đất nước. "Các thiếu nữ đang gặp sang chấn vì FGM. Các bé gái đang đối mặt tử thần. Tôi hy vọng mọi người xem bộ phim này và hiểu đã tới lúc phải chấm dứt hủ tục này", Ahmed nói.
Hồng Hạnh (Theo Guardian)