Nhà chức trách Iraq hôm 28/11 áp lệnh giới nghiêm ở Najaf và triển khai thêm lực lượng an ninh sau khi người biểu tình xông vào và đốt lãnh sự quán Iran tại thành phố này. Truyền hình quốc gia Iran đưa tin lực lượng an ninh chịu trách nhiệm bảo vệ lãnh sự quán đã kịp thời sơ tán các nhà ngoại giao trước khi người biểu tình châm lửa đốt.
Theo người đứng đầu Lực lượng Phòng vệ Dân sự thành phố, người biểu tình ngăn không cho xe cứu hỏa tiếp cận lãnh sự quán. Ba người biểu tình thiệt mạng và hơn 40 người bị thương sau khi hít phải hơi cay do lực lượng an ninh bắn, một quan chức Bộ Nội vụ cho biết.
Ali Eissa, 47 tuổi, người chứng kiến lãnh sự quán Iran ở Najaf bị xâm nhập, nói rằng người biểu tình hôn lớn "Iran, hãy ra khỏi nơi này".
Người biểu tình Iraq đốt lãnh sự quán Iran tại thành phố Najaf hôm 28/11. Ảnh: AFP.
Bộ Ngoại giao Iraq lên án việc đốt lãnh sự quán ở Najaf và nói rằng những kẻ tấn công đang theo đuổi chương trình nghị sự "khác xa yêu cầu yêu nước của người biểu tình".
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Iran Abbas Mousavi lên án vụ tấn công và kêu gọi chính phủ Iraq trừng phạt thủ phạm.
Đầu tháng này, người biểu tình tấn công lãnh sự quán Iran tại thành phố Karbala linh thiêng của Iraq. Cựu Thứ trưởng Ngoại giao Iran Amir Hossein-Abdollahian cáo buộc Mỹ cùng các đồng minh Israel, Arab Saudi âm mưu "phỉ báng Najaf và Karbala".
Đại sứ quán Mỹ tại Baghdad chưa bình luận về vụ tấn công lãnh sự quán Iran ở Najaf hay cáo buộc của Tehran rằng Washington đang khuấy động tình trạng bất ổn ở Iraq.
Các cuộc biểu tình xảy ra tại thủ đô Baghdad và các tỉnh phía nam Iraq kể từ đầu tháng 10, dù lực lượng an ninh đã cố đối phó. Một ủy ban nhân quyền tại Iraq nói rằng ít nhất 350 người đã thiệt mạng. Người biểu tình yêu cầu có thêm cơ hội việc làm, cải thiện dịch vụ, chấm dứt tham nhũng và sự can thiệp của nước ngoài.
Tại thành phố phía nam Nassiriyah, thủ phủ tỉnh Dhi Qar, ít nhất 20 người đã thiệt mạng khi lực lượng an ninh cố gắng giải tán các cuộc biểu tình bằng đạn cao su, hơi cay và bom âm thanh. Quyền truy cập internet đã bị hạn chế ở Nassiriyah từ rạng sáng 28/11.
Iran và các đồng minh ở Trung Đông bị cáo buộc là nguyên nhân dẫn tới khủng hoảng. Người biểu tình Iraq đổ lỗi Iran can thiệp vào chính trị trong nước và ủng hộ chính phủ mà họ phản đối. Tại Iran, các cuộc biểu tình cũng nổ ra trên toàn quốc đầu tháng này do giá xăng tăng đột ngột. Ít nhất 143 người biểu tình đã thiệt mạng trong các cuộc đụng độ với lực lượng an ninh, theo Tổ chức Ân xá Quốc tế.
Sau vụ tấn công mới nhất, Iraq cho biết họ đang thành lập các đơn vị đối phó khủng hoảng, bao gồm các chỉ huy quân sự để nắm quyền kiểm soát an ninh ở các tỉnh phía nam. Thủ tướng Adel Abdul-Mahdi đã sa thải chỉ huy quân sự Jameel al-Shimmary, người được giao nhiệm vụ xử lý an ninh ở tỉnh Dhi Qar, chưa đầy 24 giờ trước vụ tấn công lãnh sự quán Iran.
Huyền Lê (Theo Washington Post)