Quyền Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Patrick Shanahan phát biểu tại Đối thoại Shangri-La ở Singapore hôm nay. Ảnh: AFP.
"Trung Quốc có thể và nên duy trì quan hệ hợp tác với các nước trong khu vực. Tuy nhiên hành vi làm xói mòn chủ quyền các nước khác và gieo rắc sự ngờ vực về ý định của Trung Quốc phải chấm dứt", Quyền Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Patrick Shanahan phát biểu tại Đối thoại Shangri-La ở Singapore hôm nay.
"Cho đến khi điều đó được thực hiện, chúng tôi phản đối tầm nhìn hạn hẹp, vi mô về tương lai và chúng tôi ủng hộ trật tự tự do, cởi mở để mang lại lợi ích cho tất cả chúng ta, bao gồm Trung Quốc", Shanahan nói.
Theo Quyền Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ, Mỹ đang đầu tư mạnh mẽ vào khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương để duy trì ưu thế quân sự và năng lực bảo vệ các đồng minh châu Á. Washington và Bắc Kinh đang cạnh tranh ở khu vực có nhiều điểm nóng tiềm tàng như Biển Đông, bán đảo Triều Tiên và eo biển Đài Loan.
"Có lẽ mối đe dọa lâu dài lớn nhất đối với lợi ích sống còn của các quốc gia trong khu vực đến từ những nước tìm cách phá hoại thay vì duy trì trật tự dựa trên luật lệ. Nếu xu hướng hành vi này tiếp tục, các thực thể nhân tạo trên toàn cầu có thể trở thành các trạm thu phí, chủ quyền có thể trở thành mục tiêu của kẻ mạnh", Shanahan nói, ám chỉ đến các đảo nhân tạo phi pháp của Trung Quốc ở Biển Đông.
"Chúng tôi sẽ không bỏ qua hành vi của Trung Quốc và tôi nghĩ rằng trong quá khứ mọi người đã tránh bàn đến vấn đề đó", Quyền Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ khẳng định.
Quan hệ của hai cường quốc trở thành trung tâm tại Đối thoại Shangri-La, diễn đàn an ninh có sự tham dự của các bộ trưởng quốc phòng và quan chức quân sự hàng đầu từ các nước châu Á - Thái Bình Dương. Đối thoại năm nay là lần đầu tiên Trung Quốc cử bộ trưởng quốc phòng tới dự sau 8 năm.
"Khi chúng tôi nói sẵn sàng nghĩa là chúng tôi có những khả năng phù hợp ở đúng nơi để đối phó khủng hoảng, cạnh tranh và ngăn chặn những đối thủ tầm cỡ", người đứng đầu Lầu Năm Góc nói, thêm rằng Mỹ không muốn xảy ra xung đột nhưng khả năng chiến thắng trong các cuộc chiến là sự răn đe tốt nhất.
"Chúng tôi muốn đảm bảo không có đối thủ nào tin rằng họ có thể thông qua lực lượng quân sự để thành công trong các mục tiêu chính trị", Shanahan nói. "Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương vẫn là ưu tiên của chúng tôi. Chúng tôi có mặt ở những nơi chúng tôi thuộc về. Chúng tôi đang đầu tư vào khu vực".
Shanahan cho biết Lầu Năm Góc đã đề nghị 104 tỷ USD chi phí quân sự trên toàn cầu, cao nhất từ trước đến nay, cho việc nghiên cứu và phát triển trong năm tài khóa 2020, và 125 tỷ USD cho việc duy trì khả năng sẵn sàng chiến đấu.
Quyền Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ nói rằng ông không xem tranh chấp thương mại hiện tại giữa Washington và Bắc Kinh là chiến tranh thương mại, mà chỉ là một phần của các cuộc đàm phán. "Tôi chẳng thấy cuộc chiến thương mại nào, chỉ thấy các cuộc đàm phán đang diễn ra", Shanahan cho hay.
Nhận định về Huawei, tâm điểm trong tranh chấp thương mại Mỹ - Trung đang leo thang, Shanahan cho rằng rất khó để tin tưởng công ty này bởi họ "quá gần gũi" với chính phủ Trung Quốc. "Sự tích hợp giữa doanh nghiệp dân sự và quân đội là quá gần. Chính sách và luật pháp Trung Quốc yêu cầu phải chia sẻ dữ liệu. Khi tôi nhìn vào tình huống đó, tôi thấy có quá nhiều rủi ro. Bạn không thể tin rằng những mạng lưới đó sẽ được bảo vệ", Shanahan nhận định.
Mỹ nhiều lần cáo buộc Huawei là công cụ do thám của chính phủ Trung Quốc, song tập đoàn viễn thông Trung Quốc bác bỏ điều này.
Shanahan cũng lưu ý Triều Tiên vẫn là "mối đe dọa đặc biệt và cần cảnh giác cao độ". "Những thách thức là đáng kể. Chúng tôi đang tập trung vào các cuộc đàm phán để đạt được phi hạt nhân hóa hoàn toàn, có thể kiểm chứng trên bán đảo Triều Tiên", Shanahan nói. "Chúng tôi thừa nhận Triều Tiên đã gần đạt đến khả năng có thể tấn công các đồng minh trong khu vực, lãnh thổ Mỹ và các lực lượng được triển khai tiền phương".
Về vấn đề Đài Loan, một trong những điểm nóng của quan hệ Mỹ - Trung, Shanahan cho biết Mỹ sẽ tiếp tục thực hiện Đạo luật Quan hệ với Đài Loan để cung cấp cho hòn đảo khả năng tự vệ. "Sự hỗ trợ này trao cho người dân Đài Loan quyền xác định tương lai của chính họ. Chúng tôi đảm bảo bất kỳ giải pháp nào cho sự khác biệt ở eo biển Đài Loan phải diễn ra trong trường hợp không có sự ép buộc và phù hợp với ý chí của người dân hai bên eo biển", người đứng đầu Lầu Năm Góc khẳng định.
Shanahan đã gặp Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Ngụy Phượng Hòa tại Đối thoại Shangri-La hôm 31/5 để trao đổi về những cách thức xây dựng quan hệ quân đội với quân đội, giúp giảm nguy cơ hiểu lầm và tính toán sai lầm giữa hai nước cũng như thảo luận về việc quân đội hai nước có thể hợp tác tốt hơn trong việc thực thi các lệnh trừng phạt với Triều Tiên. Cuộc gặp diễn ra trong bối cảnh căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc leo thang cả về thương mại và an ninh.
Đối thoại Shangri-La 2019, diễn ra từ 31/5 đến 2/6, là diễn đàn an ninh liên chính phủ được tổ chức hàng năm bởi Viện Quốc tế Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (IISS), Anh. Đối thoại Shangri-La được tổ chức nhằm trao đổi về những vấn đề an ninh cấp bách trong khu vực hay củng cố mối quan hệ quốc phòng giữa các nước.
Huyền Lê (Theo AFP)