"Các tàu Trung Quốc đã neo đậu trong khu vực suốt nhiều tháng với số lượng ngày càng tăng, bất chấp tình hình thời tiết", đại sứ quán Mỹ tại Manila ngày 23/3 ra tuyên bố, đề cập đến cáo buộc của Phillippines về việc "hạm đội tàu" Trung Quốc xuất hiện tại một bãi đá ngầm ở Biển Đông.
Cảnh sát biển Philippines trước đó cho biết khoảng 220 tàu do dân quân biển Trung Quốc điều khiển neo đậu ở bãi đá ngầm này từ hôm 7/3 và bật đèn suốt đêm mà không hề đánh bắt, dù thời tiết thuận lợi.
Đội tàu cá Trung Quốc neo đậu tại bãi đá ngầm trên Biển Đông ngày 7/3. Ảnh: AP.
Ngoại trưởng Philippines Teodoro Locsin thông báo trên Twitter rằng nước này đã gửi kháng thư phản đối sự hiện diện của đội tàu Trung Quốc tại khu vực. Trung Quốc cho rằng đây là "những tàu cá đang tránh trú thời tiết xấu".
Tổng tham mưu trưởng quân đội Philippines Cirilito Sobejana ngày 22/3 xác nhận các tàu này vẫn hiện diện tại bãi đá ngầm trên và họ vẫn đang tiếp tục kiểm đếm số tàu Trung Quốc.
"Mỹ ủng hộ đồng minh Philippines trong những quan ngại về sự hiện diện của tàu dân binh biển Trung Quốc gần bãi đá ngầm. Chúng tôi kêu gọi Bắc Kinh chấm dứt sử dụng dân quân biển để uy hiếp và khiêu khích các nước khác, đe dọa hòa bình và an ninh", phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price cho biết hôm 23/3.
Các "hạm đội tàu cá" của dân quân biển Trung Quốc từ lâu đã bị nghi ngờ là một công cụ để Bắc Kinh thực hiện yêu sách chủ quyền phi lý trên Biển Đông. Những đội tàu cá đông đảo này thường xuất hiện ở khu vực Trung Quốc tuyên bố chủ quyền, gây áp lực với các quốc gia trong khu vực nhưng không gây xung đột quân sự.
Tòa Trọng tài Thường trực năm 2016 bác bỏ yêu sách phi lý của Trung Quốc với 90% diện tích Biển Đông, song nước này không công nhận phán quyết.
Trung Quốc đã vấp phải chỉ trích dữ dội của cộng đồng quốc tế khi ngang nhiên bồi đắp và xây dựng cơ sở quân sự trái phép trên các thực thể thuộc hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa của Việt Nam, triển khai nhiều khí tài và cho oanh tạc cơ hạ cánh xuống đây.
Mỹ dưới thời tổng thống Donald Trump tăng cường các hoạt động tuần tra tự do hàng hải trên Biển Đông nhằm phản đối yêu sách chủ quyền phi lý của Trung Quốc. Chính quyền Tổng thống Joe Biden tiếp tục xu hướng này, đồng thời tăng cường cam kết với các đồng minh trong khu vực như Philippines.
Vũ Anh (Theo Bloomberg)