 |
|
Tổng thống Lyndon Johnson phát biểu trước binh lính tại miền nam Việt Nam năm 1967. Ảnh: AP. |
Tập tài liệu có tên Quan hệ Mỹ-Việt Nam giai đoạn 1945-1967: Nghiên cứu do Bộ Quốc phòng thực hiện, được công bố 40 năm sau khi nó bị rò rỉ. Tài liệu này do Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Robert McNamara yêu cầu soạn thảo năm 1967 nhằm ghi lại lịch sử cuộc chiến ở Việt Nam.
Một phần của tài liệu - còn có tên là Pentagon Papers - được báo The New York Times đăng tải trên trang nhất năm 1971. Nó cho thấy chính quyền của Tổng thống Lyndon Johnson bí mật cho leo thang xung đột ở Việt Nam và nói dối về hành động của họ trước quốc hội.
Pentagon Papers do Daniel Ellsberg, lúc đó là một nhà phân tích quân sự làm việc cho Lầu Năm Góc, cung cấp cho New York Times. Nó được cho là một yếu tố khiến ông Johnson quyết định không ra tranh cử nhiệm kỳ tiếp theo do công chúng phản ứng ngày càng quyết liệt với cuộc chiến.
Tổng thống Richard Nixon từng ngăn cản việc xuất bản tài liệu này, dẫn tới một phán quyết của tòa án, mở đường cho tự do báo chí. Dù văn bản vẫn được coi là tài liệu mật, phần lớn nội dung của nó đã được đăng tải trong suốt 40 năm qua.
Động thái công bố tập tài liệu này khiến nhiều người suy đoán liệu còn gì có thể khám phá về cuộc chiến đã chia rẽ cả nước Mỹ. Nhiều người đặt câu hỏi tại sao giới chức Mỹ mất thời gian quá lâu để công bố một trong những bí mật được giữ kém nhất lịch sử, BBC nhận định.
Cục lưu trữ liên bang Mỹ hôm qua chính thức thông báo tài liệu nói trên không còn được coi là mật nữa. Công chúng có thể tự do tham khảo nó trong tháng tới tại thư viện tổng thống Richard Nixon ở bang California.
Mai Trang