"Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đã nói rõ Biển Đông là một phần của Thái Bình Dương, nên theo hiệp ước phòng thủ chung, bất kỳ cuộc tấn công vũ trang nào nhằm vào tàu hoặc máy bay Philippines sẽ kích hoạt nghĩa vụ của chúng tôi", Sung Kim, đại sứ Mỹ tại Philippines, cuối tuần trước trả lời phỏng vấn.
Ông nhắc đến cam kết của Mỹ theo các điều khoản trong Hiệp ước Phòng thủ Tương hỗ (MDT) mà Washington và Manila ký năm 1951. Ông cho biết phạm vi điều chỉnh của hiệp ước bao gồm mọi cuộc tấn công vũ trang từ lực lượng nước ngoài chống lại Philippines, trong đó có tàu công vụ của chính phủ.
"Bất kỳ cuộc tấn công vũ trang nào, kể cả từ lực lượng tàu dân quân được chính phủ nước ngoài hậu thuẫn", ông nhấn mạnh khi được hỏi về sự hiện diện của lực lượng "dân quân biển" của Trung Quốc tại Biển Đông.
"Chúng tôi cam kết toàn lực thực hiện nghĩa vụ theo hiệp ước. Tôi tin rằng các lãnh đạo quốc phòng Washington và Manila hiểu rõ điều gì đang bị đe dọa và khi gặp phải tình huống đòi hỏi thực hiện cam kết, chúng tôi sẽ thực hiện", ông nói.
Tuyên bố được đại sứ Kim đưa ra sau khi hải quân Philippines cáo buộc tàu Trung Quốc đâm chìm tàu cá Gemvir-1 chở 22 thuyền viên Philippines gần bãi Cỏ Rong thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam hôm 9/6. Thuyền trưởng tàu Gemvir-1 cho hay tàu Trung Quốc đã tắt đèn bỏ đi sau vụ va chạm, không cứu các thủy thủ bị trôi dạt trên biển.
Đại sứ quán Trung Quốc sau đó thừa nhận tàu nước này đã đâm chìm Gemvir-1, nhưng giải thích rằng đây chỉ là tai nạn khi tàu Trung Quốc chạy trốn khỏi nhiều tàu Philippines đang tìm cách bao vây. Hải quân Philippines bác bỏ thông tin này, cho biết không có tàu Philippines nào khác ở hiện trường khi vụ va chạm xảy ra.
Đại sứ Kim nhấn mạnh Bắc Kinh và Manila cần điều tra cẩn thận và tìm ra bên chịu trách nhiệm vụ tàu Trung Quốc đâm chìm tàu cá Gemvir-1 của Philippines ở Biển Đông. Ông kêu gọi các nước trong khu vực tôn trọng luật pháp quốc tế và quyền đánh bắt của ngư dân mỗi nước ở các ngư trường chung.
Hồng Hạnh (Theo Philstar)