Bộ trưởng Tài chính Malaysia Lim Guan Eng tại Putrajaya tháng 6/2018. Ảnh: AP.
Vụ tịch thu "nhắm vào một công ty cụ thể, không phải là vào quốc gia", Bộ trưởng Tài chính Malaysia Lim Guan Eng hôm nay nói trong cuộc họp quốc hội. Ông Lim cho biết Ủy ban chống Tham nhũng Malaysia là cơ quan xử lý vụ này.
Malaysia hôm 15/7 tịch thu 243,5 triệu USD từ tài khoản ngân hàng của Công ty Kỹ thuật Đường ống Dầu khí (CPP) thuộc Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Trung Quốc, đơn vị thi công hai mạng lưới ống dẫn dầu và khí đốt trị giá 2,3 tỷ USD cho Malaysia.
CPP hồi năm 2016 được giao hợp đồng xây ống dẫn dầu dài 600 km dọc bờ biển phía tây Malaysia và ống dẫn khí đốt dài 662 km trên đảo Borneo. Chính phủ Malaysia năm ngoái hủy hợp đồng này sau khi Thủ tướng Malaysia Mahathir Mohamad chỉ trích chúng là những thỏa thuận xây dựng cơ sở hạ tầng "thiếu công bằng". Ông Mahathir cho biết 80% chi phí đã được thanh toán nhưng chỉ có 13% công việc được hoàn thành. Ông khẳng định Malaysia có quyền thu lại tiền do dự án đã bị chấm dứt.
Công ty Trung Quốc nói rằng họ bị "bối rối trước hành động đơn phương chuyển tiền mà không thông báo" của Malaysia. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng hôm 16/7 cho biết Bắc Kinh hy vọng có "cuộc tham vấn hữu nghị" với Malaysia về vấn đề này. Thủ tướng Mahathir đáp lại rằng Malaysia sẵn sàng thảo luận.
Dự án hai đường ống do CPP thi công bị nghi ngờ liên quan tới bê bối rửa tiền, gây thất thoát hơn 4,5 tỷ USD từ quỹ đầu tư quốc gia 1MDB do cựu thủ tướng Najib Razak thành lập. Mỹ, Anh, Australia, Thụy Sĩ, Singapore và một số quốc gia khác cũng tham gia điều tra bê bối này.
Tờ Wall Street Journal của Mỹ đầu năm nay tiết lộ khi quan chức Malaysia thăm Trung Quốc năm 2016, Bắc Kinh nói rằng họ có thể tác động đến Washington và các quốc gia khác để đề nghị từ bỏ điều tra bê bối biển thủ công quỹ ở quỹ 1MDB. Đổi lại, Malaysia cho phép các công ty Trung Quốc nắm giữ cổ phần trong dự án đường sắt và đường ống khí đốt.
Quỹ 1MDB được lập ra dưới thời ông Najib nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế thông qua quan hệ đối tác toàn cầu và đầu tư trực tiếp nước ngoài. Vụ bê bối biển thủ công quỹ tại 1MDB khiến ông Najib thất bại trong cuộc bầu cử năm 2018 và đối diện hàng chục cáo buộc về lạm dụng quyền lực, rửa tiền, trong khi vợ ông cũng bị buộc 17 tội danh rửa tiền và gian lận thuế.
Phương Vũ (Theo SCMP)