Các binh sĩ Indonesia chuyển thi hài của Suharto tại Jakarta. Ảnh: Reuters. |
Tổng thống Indonesia Susilo Bambang Yudhoyono gọi Suharto là "nhà lãnh đạo vĩ đại" và "người con ưu tú của đất nước".
"Tôi muốn kêu gọi người dân Indonesia bày tỏ lòng kính trọng tới một trong những người con ưu tú nhất của đất nước, một nhà lãnh đạo vĩ đại, người đã đóng góp và hiến dâng rất nhiều cho đất nước", ông Yudhoyono phát biểu.
Ngoại trưởng Malaysia Syed Hamid Albar cho rằng cái chết của Suharto là một tổn thất lớn. "Chúng tôi đau buồn vì sự ra đi của Suharto. Dù thời gian về sau khi ông ấy tại nhiệm, nhiều chuyện đã xảy ra, thực sự là ông ấy đã đóng góp cho sự phát triển kinh tế của Indonesia và cả ASEAN".
Cựu thủ tướng Malaysia Mahathir Mohamad, người đồng nhiệm với Suharto khi còn tại nhiệm trong một thời gian dài, cho rằng những cáo buộc đàn áp và giết người chống đối của Suharto là vô lý.
"Tôi biết chuyện gì đã xảy ra. Indonesia khi đó ở trong tình trạng hỗn loạn và lúc đó ông ấy không có quyền hành gì hết. Ở thời điểm những vụ giết người đó xảy ra, ông ấy thậm chí chưa là tổng thống. Ông ấy không ra lệnh giết người".
Mahathir, nhà lãnh đạo Malaysia trong suốt hai thập kỷ, trước khi từ nhiệm năm 2003 cho biết ông coi Suharto là một người bạn của cá nhân ông và của cả Malaysia.
"Chúng tôi coi ông ấy là một nhà lãnh đạo vĩ đại và là một chính khách mang tầm quốc tế. Dù Indonesia không phải là một nền dân chủ lý tưởng dưới thời Suharto, sự thực vẫn là ông ấy mang lại sự ổn định cho đất nước này", Mahathir nói.
Thủ tướng Nhật Yasuo Fukuda ca ngợi nỗ lực của Suharto nhằm duy trì quan hệ tốt đẹp giữa Indonesia với Nhật. "Tôi chân thành cầu nguyện cho ông ấy được yên nghỉ".
Đại sứ Mỹ tại Jakarta Cameron Hume ca ngợi Suharto là một nhân vật lịch sử, người đã giúp Indonesia đạt được những thành tựu to lớn về kinh tế.
"Tổng thống Suharto đã dẫn dắt Indonesia trong hơn 30 năm, một giai đoạn mà Indonesia đạt được những thành tựu đáng kể về kinh tế và xã hội", Hume nói. "Cho dù có những tranh cãi về di sản mà ông ấy để lại, Suharto vẫn là một nhân vật lịch sử, người để lại dấu ấn lâu dài cho Indonesia và khu vực Đông Nam Á".
Thủ tướng Australia Kevin Rudd bày tỏ sự chia sẻ đối với gia đình Suharto và người dân Indonesia nhưng gọi ông là nhân vật gây tranh cãi vì những vấn đề liên quan đến nhân quyền và Đông Timor.
"Ông ấy là nhân vật gây tranh cãi về khía cạnh nhân quyền và vấn đề Đông Timor. Nhiều người đã không tán thành với cách giải quyết vấn đề của ông ấy", Rudd cho biết.
Suharto, người nắm quyền tại Indonesia suốt 32 năm, đã qua đời chiều qua tại một bệnh viện ở Jakarta ở tuổi 86 sau khi hôn mê vì những vấn đề về tim, phổi và thận.
Ngọc Sơn (theo AFP)