"Các nhà điều tra phát hiện hai tên lửa Tor-M1 đã bắn trúng máy bay", Cục Hàng không Dân dụng Iran thông báo sơ bộ trên trang web cuối ngày 20/1. Thông báo cũng nói rằng một cuộc điều tra đang diễn ra để đánh giá mức độ tác động của tên lửa trong tai nạn.
Tiêu binh danh dự Ukraine hôm 19/1 nâng quan tài của một trong 11 công dân nước này chết trong tai nạn máy bay ở Iran. Ảnh: AFP.
Máy bay Boeing 737-800 của hãng Hàng không Quốc tế Ukraine (UIA) trúng tên lửa sáng 8/1 sau khi cất cánh từ sân bay quốc tế Imam Khomeini tại Tehran. Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) thừa nhận bắn nhầm máy bay do nhầm nó là tên lửa hành trình Mỹ.
Video được một người dùng Iran đăng lên YouTube hôm 14/1 cho thấy chiếc Boeing 737-800 trúng hai tên lửa trước khi rơi xuống ngoại ô Tehran. Cảnh quay cho thấy quả tên lửa thứ hai trúng chiếc Boeing 737-800 khoảng 23 giây sau lần tấn công đầu tiên, nhưng cả hai quả đạn đều không khiến máy bay rơi ngay lập tức. Phi cơ tìm cách quay đầu lại sân bay Tehran, nhưng vài phút sau bốc cháy và rơi xuống.
Video máy bay Ukraine trúng hai tên lửa Iran. Video: NYTimes.
Các nước có công dân thiệt mạng gồm Canada, Ukraine, Thụy Điển, Afghanistan và Anh hôm 16/1 ban hành kế hoạch hợp tác 5 điểm với Iran, kêu gọi Tehran cho phép "quan chức nước ngoài tiếp cận đầy đủ và không bị cản trở" trong quá trình điều tra sự cố. Các điều tra viên Ukraine và Canada đã tới Iran, được quyền tiếp cận các mảnh vỡ của chiếc Boeing và vị trí máy bay rơi.
Ngoại trưởng Ukraine Vadym Prystaiko cho biết Tehran hợp tác tích cực trong điều tra vụ tai nạn, khẳng định một quan chức Iran sẽ tới Ukraine vào tuần sau để xin lỗi về vụ tai nạn và đưa ra lời giải thích. Iran sẽ chuyển hộp đen máy bay Boeing 737-800 bị bắn nhầm tới thủ đô Kiev của Ukraine. Các chuyên gia Mỹ, Canada và Pháp sẽ được tiếp cận dữ liệu trong thiết bị.
Tor-M1 là hệ thống phòng không tầm ngắn tự hành được Liên Xô phát triển từ năm 1975 và đưa vào biên chế năm 1986. Iran tiếp nhận 29 hệ thống Tor-M1 của Nga năm 2006 trong hợp đồng trị giá 700 triệu USD. Các tổ hợp này được đưa vào vận hành năm 2007, trở thành một trong những tổ hợp phòng không hiện đại nhất của Tehran.
Giới chuyên gia nhận định tâm lý căng thẳng, lo sợ Mỹ phóng tên lửa hành trình đáp trả cùng kỹ năng kém của các binh sĩ phòng không Iran và khả năng phối hợp kém đã dẫn đến thảm kịch bắn nhầm này. Iran tuyên bố đã bắt một số người chịu trách nhiệm về sự cố, nhưng chưa công bố danh tính.
Huyền Lê (Theo AFP)