Anna Chapman, một trong 11 nghi phạm gián điệp của Nga. Ảnh: AP. |
Các chuyên gia tình báo cho rằng 11 nghi phạm vừa bị bắt có thể là một phần trong kế hoạch lâu dài của Nga nhằm tạo quan hệ với những người có thể nắm thông tin trọng yếu - không hẳn là về vũ khí hay những kế hoạch chiến lược của Mỹ - mà là về tài chính, kinh doanh và công nghệ.
"Đây là một vụ đầu tư dài hạn", AP dẫn lời John Slattery, trợ lý phó giám đốc cơ quan phản gián trong cục điều tra liên bang Mỹ (FBI), nghỉ hưu năm 2008, cho hay. "Dù không phải những tình báo viên được đào tạo bài bản, những người này luôn sẵn sàng làm những việc như tham gia một cuộc họp, dự triển lãm thương mại, liên lạc với ai đó, hay xin học ở một trường Mỹ và dần dần tăng cường mức độ thâm nhập của họ".
10 thành viên của tổ chức này bị bắt ở đông bắc Mỹ và bị buộc tội vì hành nghề gián điệp không đăng ký, một tội ít nghiêm trọng và có thể nhận mức án 5 năm. Một số người còn có thể lĩnh án vì bị tình nghi rửa tiền. Nghi phạm thứ 11 đã bị bắt ở đảo Cyprus tại Địa Trung Hải, bị buộc tội chuyển tiền cho các điệp viên nhiều năm nay.
Các công tố viên cho biết một vài bị cáo là người Nga sống ở Mỹ dưới tên giả và đóng giả là công dân Canada và Mỹ. Hiện chưa rõ họ được tuyển mộ như thế nào song họ hoạt động ở Mỹ từ những năm 90. Washington cũng không tiết lộ các điệp viên chuyển thông tin gì cho Matxcơva và giá trị của nó thế nào. FBI được cho là quyết định phá vỡ đường dây này bởi vì một trong các nghi phạm - Anna Chapman - chuẩn bị rời nước Mỹ.
Các vụ bắt giữ này khiến hàng xóm của các bị cáo ngỡ ngàng. Nhiều bị cáo sống cuộc đời hoàn toàn bình thường ở các vùng ngoại ô của Mỹ. Hàng ngày họ chào tạm biệt con gái ở bến xe buýt tới trường, cắt tỉa hàng cây quanh nhà và trò chuyện cùng hàng xóm, thậm chí có người còn mở tiệc nhân ngày quốc khánh Mỹ.
Thậm chí con trai của một nghi phạm không tin nổi cáo buộc chống lại cha mẹ anh ta. "Chuyện này có những tình tiết ly kỳ giống như phim hồi thập niên 60 của Alfred Hitchcock", Waldomar Mariscal, con trai 38 tuổi của nghi phạm Vicky Pelaez, biên tập viên một tờ báo tiếng Tây Ban Nha, bình luận. "Thật là ngớ ngẩn".
Mai Trang