Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte. Ảnh: AFP.
"Tôi đã nói đó là lý do tôi đến Bắc Kinh. Họ đang trì hoãn bộ quy tắc ứng xử và đó là nguyên nhân gây ra nhiều sự cố. Một ngày nào đó sẽ là sai lầm, tính toán sai lầm tại vùng biển đó và sẽ thật khó để trở lại như ban đầu", Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte nói trong cuộc phỏng vấn hôm nay.
Khi được hỏi ai đang trì hoãn Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông, Duterte nói: "Đó là Trung Quốc, không ai khác yêu cầu chúng ta chờ đợi".
Trung Quốc tuyên bố chủ quyền phi pháp với 90% diện tích Biển Đông, chồng lấn lên vùng biển các nước Việt Nam, Philippines, Malaysia và Brunei. Năm 2002, Trung Quốc và Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) ký Tuyên bố về ứng xử các bên ở Biển Đông (DOC) để giảm bớt căng thẳng và đảm bảo hòa bình, ổn định trong khu vực. Tuy nhiên sau gần 17 năm, Bộ quy tắc ứng xử Biển Đông (COC) có tính ràng buộc về pháp lý vẫn chưa được hoàn tất.
Duterte dự kiến thăm Trung Quốc cuối tháng này để thảo luận về các vấn đề song phương với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. "Chúng tôi sẽ bàn về tình hình ở Biển Đông. Đối thoại sẽ bao gồm mọi thứ. Một là tại sao chúng ta chưa có bộ quy tắc ứng xử, nó đã bị trì hoãn quá lâu rồi", Tổng thống Philippines cho hay.
Người phát ngôn của phủ Tổng thống Salvador Panelo cho biết ông Duterte cũng sẽ đưa ra phán quyết Biển Đông của Tòa Trọng tài thường trực, trong đó bác bỏ yêu sách chủ quyền phi lý của Trung Quốc, khi gặp ông Tập.
"Tôi không muốn rắc rối cho đất nước nhưng dù chúng ta có thích hay không, chúng ta đứng về bên nào, bạo lực đều không tốt. Bởi vậy tôi sẽ nói về phán quyết của trọng tài, sau đó là bộ quy tắc ứng xử và tài nguyên biển. Tôi quan tâm nhất đến việc khai thác tài nguyên thiên nhiên", Duterte nói.
Lãnh đạo Philippines cũng nhấn mạnh rằng ông không chấp nhận yêu sách Biển Đông của Trung Quốc. "Chúng ta không được phép chấp nhận rằng Trung Quốc sở hữu Biển Đông vì phán quyết của trọng tài đã nêu rõ. Nhưng tôi cũng muốn đảm bảo rằng tôi sẽ không phép bất kỳ quân đội nước ngoài nào hiện diện ở Philippines. Tôi không muốn vướng vào rắc rối", ông nói.
Sau khi nắm quyền năm 2016, Duterte thực thi chính sách xích lại gần Trung Quốc để đổi lấy các khoản đầu tư và lợi ích kinh tế, phớt lờ phán quyết Biển Đông. Kết quả cuộc thăm dò dư luận tháng trước cho thấy hầu hết người dân Philippines muốn chính phủ khẳng định chủ quyền với các đảo tranh chấp ở Biển Đông và bắt những ngư dân Trung Quốc đang khai thác trái phép ở đây.
Huyền Lê (Theo Philstar)