Các quan chức an ninh Lebanon, những người lo ngại về 2.750 tấn amoni nitrat lưu trữ tại cảng Beirut, hồi giữa tháng 7 đã gửi thư tới hai lãnh đạo đất nước, cảnh báo số hóa chất trên "có thể hủy diệt" thủ đô nếu phát nổ.
Bức thư tóm tắt kết quả của một cuộc điều tra tư pháp hồi tháng 1 về số vật liệu dễ nổ được lưu tại cảng Beirut, một quan chức an ninh cấp cao Beirut hôm 11/8 cho biết. Hai tuần sau khi bức thư được gửi, số amoni nitrat này phát nổ hôm 4/8, giết chết ít nhất 220 người, làm bị thương hơn 7.000 người và khiến khoảng 300.000 người mất nhà cửa.
"Số vật liệu này có nguy cơ bị sử dụng để tấn công khủng bố nếu bị đánh cắp", một quan chức an ninh viết trong thư. "Tôi đã cảnh báo họ nó có thể hủy diệt Beirut nếu phát nổ".
Cảng Beirut bị thổi tung sau vụ nổ hôm 4/8. Ảnh: AP.
Một đại diện của Thủ tướng Lebanon Hassan Diab cho biết chính phủ đã hành động ngay sau khi nhận thư cảnh báo.
"Nội các nhận được hồ sơ cảnh báo 14 ngày trước khi vụ nổ xảy ra và hành động trong vài ngày sau đó", đại diện của Thủ tướng Diab cho hay. "Các chính quyền trước đây được cảnh báo hơn 6 năm mà không làm gì cả".
Diab và nội các do ông lãnh đạo đã từ chức hồi đầu tuần. Trong khi đó, Tổng thống Michel Aoun cho hay tuần trước ông mới biết về số amoni nitrat tại cảng Beirut và đã yêu cầu các cơ quan an ninh và quân đội lưu ý vấn đề này.
"Cơ quan an ninh nhà nước nói với tôi nó rất nguy hiểm. Tôi không chịu trách nhiệm về số vật liệu này. Tôi thậm chí còn không biết nó lưu trữ ở đâu và nó nguy hiểm như thế nào", Aoun nói. "Tôi không có thẩm quyền giải quyết trực tiếp với cảng. Nhà nước có hệ thống phân quyền và tất cả những người biết về nó đáng lẽ phải có nghĩa vụ thực thi những điều cần thiết".
Nhà kho bốc cháy, bắn ra nhiều chớp lửa như pháo hoa trước khi phát nổ. Video: Imad Khalil
Cuộc điều tra mở ra hồi tháng 1 được cho là tập trung vào nhà kho chứa số amoni nitrat được tịch thu từ một con tàu gắn cờ Moldova thuộc sở hữu của một doanh nhân Nga cập cảng hồi tháng 12/2013.
Tổng công tố viên Oweidat, khi kết thúc điều tra, "đã lập tức ra lệnh" đảm bảo an toàn và sửa chữa lại nhà kho, theo lời một quan chức an ninh khác. Hỏa hoạn do công nhân hàn xì tại công trường được cho là nguyên nhân gây cháy nổ.
"Số pháo hoa cất trong kho bắt cháy và gây ra hỏa hoạn lớn trong một giờ sau đó, lan sang nơi lưu trữ amoni nitrat, loại hóa chất sẽ nổ khi nhiệt độ vượt quá 210 độ C", quan chức này cho biết. "Do một mặt nhà kho hướng ra biển nên tác động của vụ nổ được giảm bớt. Nếu không, cả thành phố Beirut sẽ bị phá hủy. Tất cả vấn đề đều do sự cẩu thả, thiếu trách nhiệm, lưu kho kém và đánh giá sai lầm".
Hồng Hạnh (Theo Reuters)