Những tấm gỗ, bảng hiệu, miếng nhựa nhấp nhô bên thành cây cầu chạy dọc khu chợ Sham Shui Po nằm ven đường Tùng Châu. Bầu không khí nặng nề như sự im lặng của những vị khách nước ngoài đang đứng trước khu nhà ổ chuột của dân xóm chợ.
Cuộc sống bên dưới một cây cầu tại Sham Shui Po. Ảnh: Hong Kong Free Press.
Alla Lau Sui, hướng dẫn viên bản địa, lên tiếng: “Hong Kong là một xã hội đầy sự lừa dối. Không khó hiểu khi khách nước ngoài thường chỉ tham quan những điểm đến nổi tiếng. Từ góc nhìn ấy, họ chỉ thấy một thành phố không tì vết - đông đúc, náo nhiệt và quyến rũ. Tuy nhiên, tôi cho rằng người bản địa chúng tôi cần sống thật với chính mình”.
Tour tham quan Hong Kong miễn phí (HKFT) bắt đầu hoạt động từ tháng 8/2016. Người sáng lập của HKFT là Michael Tsang Chi-fai, từng làm việc trong ngành tài chính tại Mỹ và Hà Lan trước khi từ bỏ tất cả để mở công ty riêng.
“Chúng tôi muốn du khách thấu hiểu những gì luôn nằm trong trái tim người Hong Kong. Thứ nhất, chúng tôi tập trung vào nền chính trị phát triển. Thứ hai, chúng tôi chỉ ra vấn đề nhà ở và chênh lệch giàu nghèo trong tour khám phá Kowloon", Tsang trả lời SCMP.
Jomi da Costa, đến từ Hà Lan, tham gia tour HKFT với Tsang khi đang trong ngày thứ năm khám phá Hong Kong. Jomi cho hay: "Đến Hong Kong mà không tìm hiểu trước nhiều, tôi thấy tour tham quan thực sự thú vị khi Tsang nhắc đến những vấn đề chính trị mà thành phố đang phải đối mặt và làm thế nào nó phát triển tới vị thế như ngày nay".
Mỗi tour kéo dài từ 2 đến 3 tiếng, có tour miễn phí, có tour mất tới 200 đô la Hong Kong (khoảng 25,5 USD). Tour khám phá Kowloon miễn phí đưa khách từ phố Fa Yuen, đi qua những khu chợ ven đường, chung cư đông đúc... tới chợ Sham Shui Po.
Du khách sẽ biết giá nhà ở Hong Kong đắt đỏ đến thế nào, chứng kiến thực tế về những căn "nhà quan tài" hay "nhà lồng sắt".
Khoảng 200.000 người Hong Kong đang cư ngụ trong những căn "nhà quan tài" rộng khoảng 2 mét vuông. Video: New York Post.
"Phần lớn du khách sẽ đi tour chợ Quý Bà hay chợ đêm Phố Chùa, nhưng chúng tôi không làm những điều bình thường. Tôi sẽ cho bạn thấy mặt tối của Hong Kong - thực sự người dân đang sống ra sao", Alla Lau Sui nhận định.
Lau cho biết thêm, mức tiêu dùng tối thiểu của người Hong Kong là 3.500 đô la Hong Kong (447 USD) và 1,3 triệu người đang sống dưới mức này.
Cô vừa nói vừa chỉ vào những căn nhà tạm sau lưng: "40% trong số đó là những người có công ăn việc làm. Lương tối thiểu là 34,5 đô la Hong Kong một giờ (gần 4,5 USD). Chúng tôi không có quy định về số giờ làm việc tối đa hay mức chuẩn. Nếu sếp yêu cầu làm 18 tiếng, bạn cũng phải theo dù đòi hỏi này là trái phép".
"Người ngoài sẽ chỉ thấy vô số tòa cao ốc chọc trời, trung tâm thương mại sang trọng, danh thắng... và nghĩ rằng đây là một trong những nơi đáng sống nhất với mức thuế thấp, thị trường rộng mở. Trên bề nổi, thành phố này thật hoa lệ, nhưng ít ai biết sự giàu có đó được đánh đổi bằng nghèo đói của cả triệu người".
Người ở trong nhà "lồng" khá hơn người vô gia cư một chút. Một căn phòng chưa tới 20 m2 đặt ít nhất 10 lồng thép. Ảnh: Asia Society.
Molly Henry và Malcolm Thomas từ Melbourne, Australia, tới Hong Kong một tuần trong kỳ nghỉ hè. Họ đăng ký tour tham quan Kowloon miễn phí trong ngày đầu tiên.
"Thật điên rồ khi thấy nghèo đói tồn tại trong câm lặng bên dưới những tòa cao ốc sang trọng. Tôi nghĩ thật tốt khi có những tour như thế này để chúng tôi hiểu hơn về thực trạng của Hong Kong. Chuyến đi như một bài giảng thời đại học, với một loạt thống kê và số liệu", Thomas chia sẻ.
Victoria Hui Tin-bor, một người bản địa, đăng ký tour Kowloon sau khi tình cờ đọc một bài báo trên mạng. Hui đánh giá cao những trải nghiệm có chiều sâu mà Lau đem đến cho du khách như tiếp xúc trực tiếp với người dân sống trong "nhà quan tài", thay vì chỉ giới thiệu qua ảnh.
Hui nói: "Sinh ra và lớn lên tại Hong Kong, tôi tò mò về điều Tsang muốn du khách thấu hiểu. Đó là một ý tưởng có tính cách mạng khi tour tham quan hé lộ thế giới ngầm của Hong Kong - thành phố luôn được nhắc đến với những thứ bóng bẩy".
Ở tuổi 63, một cụ bà trả 450 USD mỗi tháng để thuê căn nhà rộng 1,4 mét vuông để sống cùng 2 cháu nhỏ. Video: AP.