Trong bối cảnh Roger Federer gần như đã giải nghệ, cuộc đua Grand Slam để xác định tay vợt nam "vĩ đại nhất mọi thời" (GOAT – Greatest of All Time) chỉ còn giữa Nadal và Djokovic. Hai Grand Slam là khoảng cách không lớn, nhưng không dễ san bằng với các tay vợt ở tuổi U40, trong bối cảnh chưa ai thực sự xuống dốc phong độ.
Sau năm 2021 trắng tay ở Grand Slam, Nadal vô địch liền hai giải đầu năm nay, gia tăng kỷ lục lên 22 Grand Slam. Ảnh: Roland Garros
Djokovic có thể đoạt thêm các danh hiệu lớn, nhưng không gì đảm bảo Nadal sẽ dừng lại. Tay vợt Tây Ban Nha đang đối phó tốt với chấn thương bàn chân mãn tính. Minh chứng rõ nhất là việc Nadal vô địch Australia Mở rộng và Roland Garros ngay sau khi ám chỉ sẽ giải nghệ vì chấn thương.
Nadal và Djokovic cùng đoạt tám Grand Slam sau tuổi 30. Ở 16 giải gần nhất, Djokovic tám lần vô địch, còn Nadal nâng sáu cup. Trước Mỹ Mở rộng năm ngoái, Djokovic được đánh giá cao nhất trong cuộc đua Grand Slam của "Big 3". Nhưng, anh thua chung kết Mỹ Mở rộng, vuột Grand Slam thứ 21 và kỳ tích Calendar Slam chưa ai làm được kể từ 1969. Đó là đòn giáng mạnh vào tinh thần của Djokovic, đồng thời mở ra cơ hội vượt lên cho Nadal.
Thành công ngoài dự kiến của Nadal mùa này đến đúng lúc Djokovic rơi vào giai đoạn khó khăn nhất, ở Australia Mở rộng. Khi tay vợt Serbia bị trục xuất khỏi xứ sở chuột túi, Nadal lầm lũi tiến vào chung kết, rồi thắng ngược không tưởng trước Daniil Medvedev – người lúc đó là ứng viên vô địch số một.
Melbourne là nơi Nadal đã thua bốn trận chung kết trước khi đấu Medvedev và trải qua cơn hạn danh hiệu dài 12 năm. Djokovic thì giữ kỷ lục toàn thắng chín trận chung kết tại đây. Nếu Roland Garros là lãnh địa của Nadal, thì Melbourne như sân nhà của Djokovic. Anh đã thắng năm trong bảy lần gần nhất, bằng với con số của Nadal ở sân đất nện Paris. Rốt cuộc, Nadal giải được cơn hạn danh hiệu, phá dớp thua chung kết để thiết lập kỷ lục 21 Grand Slam. Còn Djokovic vừa lỡ cơ hội có thêm Grand Slam, vừa chịu thêm cú sốc tinh thần khác.
Djokovic tốn ba tháng để hồi phục tâm lý, thể lực vì quyết định không tiêm vaccine. Quyết định này từng được nhiều chuyên gia, gồm thầy cũ Boris Becker, cảnh báo là bước ngoặt đi xuống với sự nghiệp của "Nole". Những cảnh báo đó vẫn đúng cho tới Roland Garros, khi Djokovic thất bại dưới tay Nadal ở tứ kết và sau đó nhìn địch thủ đăng quang.
Mùa giải của Djokovic sẽ được định đoạt ở Wimbledon, nơi anh cách kỷ lục của Federer hai danh hiệu. Ảnh: Wimbledon
Tay vợt số một thế giới chơi không tệ trước Roland Garros. Anh vào chung kết Serbia Open, bán kết Madrid Open và vô địch Rome Masters – tất cả đều là những sự kiện khởi động cho Grand Slam đất nện. Ở Paris, Djokovic chơi ấn tượng bốn vòng đầu, không thua set nào và chỉ mất 30 game. Nhưng, việc thiếu những trận đỉnh cao từ đầu năm góp phần khiến Djokovic mất nhịp khi đấu Nadal. Anh bị ngợp ngay đầu trận, thường xuyên thua game giao bóng đầu mỗi set, và lỡ những cơ hội ngon ăn. Ở set thứ tư, Djokovic dẫn 5-2 nhưng thua ngược sau loạt tie-break thảm họa, chỉ ghi một trong bảy điểm đầu tiên của loạt đấu này.
"Điều tai hại là Djokovic không gặp nhiều đối thủ mạnh trước ngày đấu Nadal", cựu số một thế giới Mats Wilander bình luận sau cuộc đấu của hai tay vợt vĩ đại. "Khi nhịp chơi bất ngờ thay đổi vì một đối thủ mạnh hơn hẳn, Djokovic không trở tay kịp. Cảm xúc đầu trận không tốt dẫn tới nhiều lỗi đánh hỏng. Từ đó, sự tự tin mất dần, dẫn đến thất bại chung cuộc. Thua Nadal là thời điểm Djokovic hiểu rõ nhất tác hại của việc không thi đấu nhiều trong năm nay".
Djokovic chỉ chơi ba trận với các đối thủ hàng đầu trước tứ kết Roland Garros, là chung kết Serbia Open gặp Andrey Rublev, bán kết Madrid Open với Carlos Alcaraz và chung kết Rome Masters đấu Stefanos Tsitsipas. Anh thua hai trận, gồm thất bại 0-6 ở set cuối dưới tay Rublev. Trận đấu ở Rome không giúp Djokovic thu được nhiều điều tích cực, vì Tsitsipas bất ngờ suy giảm phong độ, thua trắng set đầu. Djokovic vì thế chỉ có một trận thực sự đẳng cấp với Alcaraz, trận đấu anh chơi hay trước khi thua sít sao 7-6, 5-7, 6-7. Bài kiểm tra đáng kể nhất này không đủ để Djokovic chuẩn bị cho cuộc gặp thượng đỉnh với Nadal ở Roland Garros – nơi kiểu đánh của "Vua đất nện" luôn gây khó cho mọi đối thủ.
Wimbledon là cơ hội để Djokovic thu hẹp cách biệt trong cuộc đua GOAT với Nadal. Cũng như Melbourne, London là miền đất hứa của tay vợt số một thế giới. Anh đã sáu lần nâng cup tại đây, gồm ba lần gần nhất giải tổ chức. Cửa vô địch của Djokovic năm nay rộng hơn, khi các tay vợt Nga không được tham dự, còn số ba thế giới Alexander Zverev gần như chắc chắn rút lui vì chấn thương. Những ngôi sao khác trong top 10 là Tsitsipas, Alcaraz, Casper Ruud đều sở trường sân đất nện. Felix Auger-Aliassime chưa chứng tỏ được nhiều ở sân cỏ, còn á quân Matteo Berrettini xuống phong độ vì chấn thương dài ngày.
Nếu Nadal tham dự, anh sẽ là ứng viên hàng đầu cho chức vô địch Wimbledon, bên cạnh Djokovic. Nhưng, tay vợt Mallorca đã ám chỉ khả năng bỏ giải để tập trung chữa bàn chân. Hai danh hiệu lớn liên tiếp trong nửa đầu năm là quá đủ cho một người đã sang tuổi 36. Wimbledon cũng là đấu trường kém duyên của Nadal, với lần gần nhất vô địch từ 2010. Theo truyền thông Tây Ban Nha, Nadal sẽ nghỉ dài ngày, rồi trở lại ở mùa sân cứng, với các giải đấu tại Bắc Mỹ, cũng như giải đồng đội Laver Cup chơi cùng Federer vào tháng 9 ở London.
ATP dùng khái niệm "danh hiệu lớn" để so sánh ba huyền thoại, gồm Grand Slam, Masters 1000, HC vàng đơn Olympic và ATP Finals. Djokovic dẫn đầu với 63 danh hiệu, hơn Nadal bốn và bỏ xa Federer chín danh hiệu. Ảnh: TSH Tennis
Trong trường hợp Nadal rút khỏi Wimbledon, Djokovic rộng đường vô địch. Nhưng, áp lực chiến thắng cho tay vợt Serbia không nhẹ vì đây có thể là Grand Slam cuối cùng của anh mùa này. Nguy cơ Djokovic không được dự Mỹ Mở rộng vẫn còn, vì quy định nhập cảnh chưa thay đổi. Djokovic từng lỡ loạt giải sân cứng tại Mỹ vào tháng 3, dẫn tới quãng nghỉ 46 ngày lúc đó. Grand Slam cuối năm sẽ khởi tranh vào 29/8, còn loạt năm giải khởi động bắt đầu từ 25/7 – hai tuần sau khi Wimbledon khép lại.
Djokovic thậm chí còn có nguy cơ không dự Australia Mở rộng năm sau, vì án cấm nhập cảnh ba năm. Australia đã có chính quyền mới nhưng điều này không đảm bảo Djokovic được đối xử khác những gì xảy ra đầu năm nay. Báo Serbia Novosti tỏ ra bi quan khi nhận định: "Nếu Djokovic không thể dự hai Grand Slam kế sau Wimbledon, thì lợi thế trẻ hơn một tuổi so với Nadal không còn nhiều ý nghĩa. Câu hỏi khi đó là Nadal sẽ giành thêm bao nhiêu Grand Slam cho tới Roland Garros 2023".
Không có định nghĩa rõ ràng về danh xưng GOAT trong quần vợt. Nhưng, hầu hết chuyên gia cho rằng Grand Slam là thước đo quan trọng nhất. Ở khía cạnh này, Nadal đã thay đổi cuộc chơi với hai chức vô địch hơn Djokovic và Federer.
"Nếu cả ba kết thúc sự nghiệp ngay lúc này, khán giả thông thường sẽ nhớ về người có Grand Slam nhiều nhất là Nadal. Cậu ấy cũng ghi dấu đậm nét với kỷ lục không tưởng 14 lần vô địch Roland Garros", McEnroe bình luận trên ESPN về sự cạnh tranh của "Big 3".
Vy Anh