Đầu tháng 7, thầy Đinh Đức Hiền, giáo viên Toán - Sinh tại Hệ thống giáo dục HOCMAI (Hà Nội), phản ánh đề thi tốt nghiệp THPT 2021 môn Sinh học có nhiều phần trùng lặp với nội dung ôn tập cho học sinh của thầy Phan Khắc Nghệ, Hiệu phó trường THPT chuyên Hà Tĩnh.
Thầy Hiền tổng hợp những phần tương đồng giữa đề thi chính thức và tài liệu ôn của thầy Nghệ, gửi lên Bộ Giáo dục và Đào tạo. Ít ngày sau, ông Mai Văn Trinh, thời điểm đó là Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng, gửi email phản hồi, cho biết Bộ "đang xác minh".
Nhưng sau nhiều tháng không được hồi âm từ Bộ Giáo dục và Đào tạo, nhân kỳ họp Quốc hội vào đầu tháng 11, thầy Hiền gửi thư tố cáo về sự việc này tới hai đại biểu là ông Phạm Văn Hòa (Ủy viên Ủy ban Pháp luật Quốc hội) và bà Nguyễn Thị Kim Thúy (Phó Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Quốc hội). Bà Thúy khẳng định, sau khi nhận được tố cáo, bà đã chuyển toàn bộ tới Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Chiều 23/12, ông Nguyễn Hữu Độ, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo, cho biết đã nắm bắt các thông tin, ý kiến từ dư luận và "ghi nhận yếu tố không bình thường" liên quan đến việc luyện thi và đề thi Sinh học trong kỳ thi tốt nghiệp THPT 2021. Bộ Giáo dục và Đào tạo đang rà roát, điều chỉnh các khâu, đặc biệt là khâu đề thi, đảm bảo kỳ thi tốt nghiệp THPT sắp tới được tổ chức chặt chẽ.
Trao đổi với VnExpress, thầy Hiền thông tin, vào ngày 16/11, thầy nhận được phản hồi từ Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo - ông Nguyễn Kim Sơn - cho biết "đã và đang tích cực phối hợp với các cơ quan chức năng, khẩn trương xác minh làm rõ vụ việc. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa đủ căn cứ xác minh dấu hiệu vi phạm pháp luật". Ông Sơn khẳng định, trong trường hợp có sai phạm, Bộ sẽ xử lý nghiêm theo quy định.
Hình ảnh so sánh điểm tương đồng giữa tài liệu ôn tập của thầy Phan Khắc Nghệ (trái) và đề thi chính thức môn Sinh học, theo phản ánh của thầy Đức Hiền.
Môn thi Sinh học, nằm trong tổ hợp Khoa học Tự nhiên, diễn ra vào sáng 8/7. Ngày 5/7, thầy Phan Khắc Nghệ - Hiệu phó trường THPT Chuyên Hà Tĩnh đã tổ chức buổi dạy Live tổng ôn kiến thức trọng tâm cho môn Sinh. Đến ngày 7/7, thầy thực hiện thêm một video chữa đề luyện thi.
Sau khi kỳ thi diễn ra, thầy Hiền đã so sánh đề tổng ôn của thầy Nghệ với đề thi thật và phát hiện nhiều sự tương đồng. Ông cho biết có 32 trong số 40 câu hỏi thi thật có nội dung tương tự với câu hỏi tổng ôn của thầy Nghệ.
Sau khi nhận được phản ánh, vào đầu tháng 8, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã thành lập tổ chuyên gia, phối hợp cùng cơ quan công an để xác minh về đề thi Sinh học trong kỳ thi tốt nghiệp THPT 2021.
Tư liệu dùng để đối sánh gồm: 4 đề thô, 4 đề duyệt chốt, 1 bản PDF đề ôn tập được thầy Nghệ dạy cho học sinh, 3 video live của thầy Nghệ, các tệp được thầy Nghệ gửi Tổ trưởng Tổ ra đề môn Sinh và thành viên Tổ thẩm định thông qua email từ năm 2016-2018 và 2021.
Theo biên bản làm việc, kết quả đối sánh cho thấy các câu hỏi trong 4 mã đề thô đều trùng nhau theo thứ tự các câu tương ứng, đồng thời khác biệt hẳn với các câu hỏi trong 12 mã đề không được chọn. "Đây là điều bất thường vì nếu tổ hợp đề được chọn ngẫu nhiên từ máy tính thì không thể có hiện tượng này", biên bản nêu.
Cùng với đó, các câu hỏi trong 4 mã đề thô "trùng lặp rất lớn" với nội dung ôn tập của thầy Nghệ. Cụ thể, trong tổng 40 câu của từng mã đề thô được chọn, 39 câu trùng (tỷ lệ 97,5%). Trong 39 câu trùng này, 37 câu trùng ở cả 4 mã đề.
Thanh Hằng