Theo báo cáo của Chính phủ, từ tháng 8/2022 đến hết tháng 7/2023, các cơ quan hành chính tiếp nhận hơn 453.000 đơn các loại, đã xử lý gần 429.000, trong đó có 52.600 đơn khiếu nại, 22.300 đơn tố cáo.
Năm 2023, cùng với nhiệm vụ chỉ đạo, điều hành phát triển kinh tế - xã hội, Chính phủ, Thủ tướng đã yêu cầu các bộ, ngành, địa phương thực hiện nghiêm trách nhiệm tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo; chấn chỉnh những tồn tại để nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước.
Thủ tướng yêu cầu Bộ Tài nguyên và Môi trường khi hoàn thiện hồ sơ trình Quốc hội sửa đổi Luật Đất đai, tập trung nội dung phát sinh nhiều khiếu nại, tố cáo như: thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, cơ chế định giá đất; đánh giá tác động và nghiên cứu kỹ thực tiễn để quy định các điều khoản chuyển tiếp; phối hợp Bộ Nội vụ tăng cường quản lý nhà nước về đất đai có liên quan đến tôn giáo.
Bộ Xây dựng, UBND cấp tỉnh tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra về quy hoạch xây dựng, trật tự xây dựng và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật về xây dựng; rà soát quy định chưa rõ ràng, dễ phát sinh bức xúc như quản lý vận hành nhà chung cư, quy hoạch xây dựng, trật tự xây dựng.
Bộ Công an ngăn chặn kịp thời những trường hợp lợi dụng quyền tự do dân chủ để lôi kéo, kích động người khiếu nại, tố cáo gây mất trật tự công cộng. Bộ Tư pháp nghiên cứu về chế định "Luật sư công" giữ vai trò đại diện, giúp chính quyền địa phương tham gia hoạt động tố tụng khi có yêu cầu.
Chủ tịch UBND các tỉnh, thành, tăng cường đối thoại, giải quyết kịp thời các vụ việc; giải quyết dứt điểm vụ việc phức tạp, kéo dài, dư luận luận xã hội quan tâm, không để xảy ra "điểm nóng" an ninh trật tự.
Thẩm tra nội dung này, Ủy ban Pháp luật đánh giá cao nỗ lực, quyết tâm và những kết quả đạt được trong công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo năm 2023 của Chính phủ, các Bộ, ngành, địa phương, TAND, VKSND các cấp và Kiểm toán nhà nước.
Tuy nhiên năm 2023, tình hình hoạt động sản xuất, kinh doanh trên một số lĩnh vực như bất động sản, kinh doanh bảo hiểm, chứng khoán, phát hành trái phiếu doanh nghiệp vẫn gặp nhiều khó khăn, dẫn đến phát sinh nhiều khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh.
Số lượng đoàn đông người đến các Bộ, ngành tăng gần 300%, cho thấy tình hình khiếu kiện lên các cơ quan ở Trung ương năm 2023 vẫn phức tạp. Do đó, Ủy ban Pháp luật đề nghị Chính phủ chỉ đạo làm rõ nguyên nhân, rút ra bài học kinh nghiệm để có giải pháp phù hợp.
Ủy ban Pháp luật cũng nhận xét báo cáo chưa phản ánh được kết quả bảo vệ người tố cáo, đề nghị cung cấp số liệu người được bảo vệ vị trí công tác, việc làm; số người được áp dụng biện pháp bảo vệ tính mạng, sức khỏe, tài sản, danh dự, nhân phẩm; chất lượng, hiệu quả của việc bảo vệ người tố cáo.
Cơ quan thẩm tra đề nghị làm rõ kết quả giải quyết vụ việc liên quan đến xây dựng trái phép chung cư mini, chuyển nhượng quyền sử dụng đất, góp vốn xây dựng chung cư, căn hộ khách sạn khi chủ đầu tư không thực hiện đúng cam kết về bàn giao nhà đất; không bàn giao quỹ bảo trì và việc quản lý, vận hành tòa nhà cho các hộ dân và liên quan đến việc cắt giảm lao động, đình công, ngừng việc tập thể của công nhân, người lao động.
Chiều 21/11, Quốc hội sẽ thảo luận ở hội trường về dự án Luật Tổ chức Tòa án nhân dân (sửa đổi) sau đó Chánh án TAND tối cao phát biểu giải trình vấn đề đại biểu nêu.