 |
|
Ông Trần Bá Giao. Ảnh: T.D. |
- Đây là năm đầu tiên có lực lượng thanh tra ủy quyền của Bộ trong kỳ thi THPT. Cơ chế hoạt động của lực lượng này sẽ như thế nào để không bị vô hiệu hóa?
- Lực lượng được tăng cường từ địa phương khác tới sẽ làm kỳ thi nghiêm túc, khách quan và công bằng. Bên cạnh đó, đây là dịp để cán bộ giảng dạy thấy thực tế thi ở phổ thông và giúp họ không còn băn khoăn về chất lượng học sinh. Dự kiến, năm nay có khoảng 6.000 giảng viên ĐH, CĐ được huy động làm thanh tra ủy quyền của Bộ GD&ĐT. Mỗi điểm thi được bố trí 2 thanh tra viên. Thanh tra Bộ chủ yếu tập trung vào công tác coi thi, còn thanh tra Sở có trách nhiệm kiểm tra việc chuẩn bị thi.
Cuộc vận động “2 không” đã thực hiện được 1 năm và tạo chuyển biến nhận thức của xã hội, phụ huynh, học sinh… Do vậy, chúng ta không lo việc cán bộ thanh tra bị lôi kéo, mua chuộc và vô hiệu hóa. Lãnh đạo các tỉnh cũng quyết tâm làm nghiêm. Bí thư tỉnh ủy Thừa Thiên Huế từng khẳng định, chấp nhận tỷ lệ thực chất, dù thấp.
- Trong trường hợp thanh tra Bộ ủy quyền đưa ra đề xuất xử lý sai phạm trái với quan điểm của thanh tra địa phương, ý kiến bên nào sẽ mang tính quyết định?
- Về nguyên tắc làm việc, phải có sự phối hợp giữa thanh tra Bộ với thanh tra Sở. Trách nhiệm như nhau nhưng thanh tra của Bộ có quyền hơn, bởi họ có trách nhiệm báo cáo với Bộ và Ban chỉ đạo của địa phương (Phó chủ tịch tỉnh là trưởng ban chỉ đạo). Nếu ý kiến trái chiều thì phải dựa vào ý kiến của thanh tra Bộ vì đó là thanh tra cấp trên.
- Ông đánh giá thế nào về quan điểm cho rằng lực lượng này có thể gây ra tình trạng lạm quyền?
- Thanh tra không làm thay công việc của Hội đồng thi mà giám sát để thực hiện nghiêm quy chế. Chủ tịch Hội đồng ra quyết định và phải chịu trách nhiệm trước quyết định. Trường hợp quyết định của Chủ tịch Hội đồng coi thi khác với của thanh tra thì vẫn thực hiện theo quyết định của Chủ tịch Hội đồng coi thi. Tuy nhiên, thanh tra có quyền bảo lưu ý kiến và báo cáo kịp thời cho Ban chỉ đạo thi. Nếu thấy kiến nghị của thanh tra đúng, Ban chỉ đạo thi phải có trách nhiệm điều chỉnh ngay.
- Nếu tiêu cực không do thanh tra Bộ phát hiện mà do lực lượng cấp thấp hơn làm thì trách nhiệm của lực lượng ủy quyền như thế nào?
- Trường hợp đó cần xem xét cụ thể. Mỗi hội đồng thi chỉ có 2 thanh tra, nếu thanh tra Sở phát hiện tiêu cực ở phòng thi số 2 mà lực lượng của Bộ lại đang ở phòng thi số 10 thì không thể quy kết trách nhiệm. Nếu có căn cứ cụ thể về ý thức trách nhiệm thì có quyền báo cấp trên. Đó là sự giám sát lẫn nhau để làm tốt việc coi thi.
Tại hội đồng thi, trưởng đoàn thanh tra của Bộ có trách nhiệm xử lý. Sau này, khi về trường, lãnh đạo các đơn vị đó sẽ thực hiện theo nghị định xử lý công chức. Trường hợp đưa đề ra ngoài có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
- Nhưng mùa thi trước, nhiều thanh tra Bộ được báo trước nên khó phát hiện tiêu cực. Năm nay, Bộ GD&ĐT có những đổi mới gì để không sa vào tình trạng trên?
- Năm nay, Bộ sẽ tổ chức những đoàn thanh tra đột xuất, không báo trước đối với các địa phương. Khi nhận được thông tin từ báo chí, nhân dân, Bộ sẽ kiểm tra lại thông tin và có biện pháp kịp thời kiểm tra địa điểm có thông tin tổ chức thi không nghiêm túc. Đây là hình thức rút kinh nghiệm từ năm ngoái. Khi thày Đỗ Việt Khoa phản ánh, Bộ tiếp nhận thông tin và cử một đoàn đi cùng Ban chỉ đạo, một đoàn khác đột xuất đến “điểm nóng” Đồng Quan, Phú Xuyên A..
Ngày 11 và 15/5, Bộ sẽ tổ chức tập huấn cho 1.000 thanh tra ủy quyền trên cả nước.
- Hà Tây, một trong những điểm nóng tiêu cực thi 2006 đã đầu tư 5 tỷ đồng để chống trèo tường, ném bài. Ông đánh giá thế nào về biện pháp này?
- Đây là động thái tích cực thể hiện quyết tâm của địa phương. Tuy nhiên, hiệu quả đến mức nào thì phải xem thực tế khi kỳ thi diễn ra. Nếu tường rào an toàn, người dân không thể nhảy vào hoặc đạp đổ.
Không thể quá lạc quan để nói rằng năm nay không có tiêu cực, nhưng tôi tin sẽ khác năm ngoái bởi cả hệ thống quyết tâm thì sẽ phải có chuyển biến. Hy vọng sau 2-3 năm tổ chức thi tốt, xã hội dần có những chuyển biến. Chúng ta phải gạt bỏ được quan điểm chạy theo thành tích báo cáo giả để được khen thưởng
Tiến Dũng thực hiện