Khách du lịch Trung Quốc ngồi mát-xa chân trên bãi biển ở Sihanoukville, phía nam Campuchia. Ảnh: Nation.
Vào một ngày trời trong xanh, không một gợn mây và dưới ánh nắng bỏng rát đặc trưng ở thành phố ven biển Sihanoukville, phía nam Campuchia, khách du lịch chen chúc nằm phơi nắng trên bãi cát và không lo nghĩ gì ngoài việc băn khoăn nên gọi một cốc bia 1 đôla hay uống nước dừa tươi với giá rẻ không kém.
Nhưng cảnh tượng đó đã lùi vào dĩ vãng. Giờ đây, các bãi biển ở Sihanoukville trở nên hoang vắng, gần như không một bóng người. Những người phụ nữ bán hàng rong đội những chiếc khay tôm hùm tươi trên đầu và những người thợ làm móng tay móng chân dạo lang thang trên bãi biển vô vọng tìm kiếm khách du lịch. Nhân viên tại các nhà hàng hải sản ven biển ngồi ở cửa chờ khách nhưng họ không thấy ai ngoài mấy con mèo hoang và đám ruồi vo ve, theo Washington Post.
"Chúng tôi sắp không kiếm đủ tiền nuôi bản thân. Việc kinh doanh sẽ sớm phá sản thôi", Doung Sokly, một phụ nữ 30 tuổi, chủ một quầy bán thức uống, đồ ăn vặt và thuốc lá trên bãi Độc lập ở Sihanoukville suốt 8 năm qua, than thở.
Tuy nhiên, chỉ cách đó một dãy nhà, cả một con phố náo nhiệt với các sòng bạc mới mở cửa mấy tháng gần đây. Những casino với cái tên như Tân Macau chỉ dành riêng cho khách Trung Quốc. Dân Campuchia không được phép vào chơi tại các casino này.
Vào một chiều đầy nắng, bãi biển vắng bóng người nhưng trong các casino chật ních khách Trung Quốc hút thuốc và huơ những đồng đôla mệnh giá 100 USD lên đặt cược. Xung quanh là những tay bảo vệ cũng người Trung Quốc giám sát nhất cử nhất động của khách chơi bạc. Và không thể thiếu những phụ nữ địa phương trẻ đẹp với đôi lông mày cong vút mặc váy ngắn chạy bàn.
Trung Quốc đang cố gắng gây ảnh hưởng kinh tế và chính trị ở khu vực Đông Nam Á thông qua dự án phát triển cơ sở hạ tầng "Một vành đai, Một con đường". Trong khi đó, Campuchia cũng cần phát triển hệ thống đường sá, cầu cống nhằm thúc đẩy tăng trưởng. Và lợi ích của hai quốc gia giao thoa tại thành phố cảng Sihanoukville, phía nam Campuchia.
"Sihanoukville giống như tấm áp-phích quảng cáo cho sự phát triển của Trung Quốc. Xét trên các thước đo kinh tế, Trung Quốc là số một", Carl Thayer, chuyên gia nghiên cứu Đông nam Á tại Học viện Quốc phòng Australia, nhận xét. "Chắc chắn Trung Quốc muốn thế chỗ của Mỹ và quốc gia này đang hiện thực hóa điều đó một cách thành công".
Gần đây, Thủ tướng Campuchia Hun Sen, người đã nắm quyền lãnh đạo Campuchia suốt 33 năm qua, tuyên bố Bắc Kinh ủng hộ ông tái tranh cử trong cuộc tổng tuyển cử vào tháng 6 tới. Là quốc gia viện trợ lớn nhất cho Campuchia, Trung Quốc đã hỗ trợ quốc gia Đông Nam Á này 11 triệu USD để tổ chức các cuộc bầu cử địa phương trong năm nay. Ở chiều ngược lại, chính phủ Campuchia mở cửa cho làn sóng đầu tư chưa từng có của các doanh nghiệp Trung Quốc. Hiện đã có 30 sòng bạc của doanh nghiệp Trung Quốc đi vào hoạt động ở Campuchia và 70 sòng bạc khác đang trong quá trình xây dựng.
Số lượng khách du lịch Trung Quốc đổ tới Sihanoukville, thành phố vốn chỉ có 90.000 dân, tăng gấp đôi trong vòng hai năm 2016-2017. Mọi nhà hàng, khách sạn, ngân hàng, cửa hàng mua sắm miễn thuế, siêu thị và ngân hàng ở Sihanoukville đều trưng biển hiệu viết bằng tiếng Trung Quốc.
Khách du lịch Trung Quốc ăn tiệc mừng năm mới Nguyên đán tại một sòng bạc ở thành phố biển Sihanoukville, Campuchia. Ảnh: New York Times.
Tuy nhiên, người dân địa phương không vui mừng trước sự phát triển "thay da, đổi thịt" của quê hương. Ngoài những người làm việc ở các sòng bạc với thu nhập trung bình 1.100 USD mỗi năm, đa số dân Sihanoukville cho biết họ không được lợi gì từ làn sóng đầu tư của các công ty Trung Quốc.
"Doanh thu của chúng tôi đã sụt một nửa", theo Chhim Phin, chủ một nhà hàng hải sản trên bãi Độc lập kể từ năm 2003. "Trước kia, rất đông du khách Tây đến đây và họ thích đồ ăn chúng tôi nấu. Nhưng khách du lịch Trung Quốc không thích đồ ăn địa phương hoặc thử trải nghiệm phong tục địa phương. Họ chỉ ăn đồ ăn Trung Quốc và sống trong thế giới riêng của họ".
Anh Chhim Phin chỉ về bãi đất trống bên cạnh và cho biết trước đây ở đó là một quán bar lúc nào cũng nhộn nhịp khách du lịch bụi nhưng giờ đây mảnh đất đã thuộc về chủ đầu tư bất động sản người Trung Quốc.
"Tôi không nói tiếng Trung Quốc vì vậy thật khó giao tiếp", anh Chhim Phin nói bằng giọng không mặn mà. "Thú thật tôi có ấn tượng xấu với người Trung Quốc. Họ rất lỗ mãng".
Trong khi du khách Tây thích ở trong những nhà nghỉ bình dân thì du khách Trung Quốc thích khách sạn cao cấp. "Trước kia ở đây toàn khách sạn bình dân nhưng giờ thì không", Koeun Sao, lái xe tuktuk 29 tuổi nhận xét. "Người Trung Quốc chỉ đi xe ôtô chứ không ngồi tuktuk. Thu nhập của tôi đã giảm hơn 70%".
Doung Sokly, chủ một quầy hàng giải khát, cũng chung quan điểm. "Khách Tây không kỳ kèo vì họ muốn thử các đặc sản địa phương nhưng khách du lịch Trung Quốc cái gì cũng mặc cả". Chị Sokly vừa dứt lời thì một toán khách Trung Quốc gần đó phá lên những tràng cười, nói. "Hãy nghe họ đi. Họ ồn ào quá", Sokly nói.
Người dân địa phương còn lo lắng các sòng bạc casino sẽ sản sinh ra những băng nhóm tội phạm có tổ chức và các vụ xô xát giữa các con bạc say mèm. Trong một bản báo cáo đánh giá những thuận lợi và bất lợi của làn sóng đầu tư của doanh nghiệp Trung Quốc, đại sứ Trung Quốc tại Campuchia phải thừa nhận "một nhóm nhỏ những người ít học" đến từ đất nước tỷ dân đang phá luật ở Campuchia.
Tuy nhiên, không phải ai cũng nghĩ mình là nạn nhân. Ko Hong cho thuê xuồng cao tốc nhận xét việc kinh doanh ngày càng khấm khá. Dù giá cho du khách Trung Quốc thuê xuồng ít hơn 10 USD so với mức phí dành cho khách Tây, Ko Hong vẫn kiếm được nhiều tiền hơn do lượng khách du lịch đông. "Dù bây giờ không phải mùa cao điểm, tôi vẫn hái ra tiền", Hong cho biết anh đút túi mỗi ngày 200 USD.
Chủ quầy giải khát Doung Sokly chấp nhận thực tế các nhà đầu tư và du khách Trung Quốc sẽ tiếp tục đổ về Sihanoukville. "Chúng ta đành chờ xem mọi thứ sẽ đi về đâu", tiểu thương này nói.
An Hồng