Stephen (không phải tên thật của nhân vật) bị bắt cóc và vận chuyển sang Anh từ năm 10 tuổi để làm nô lệ trong các trang trại trồng cần sa. Ảnh: Guardian.
Năm 10 tuổi, Stephen (không phải tên thật của nhân vật) vượt hơn 10.000 km đường bộ, đến Anh trong thùng của một xe tải đông lạnh. Đứa trẻ mồ côi tưởng rằng cuộc sống mới tươi sáng hơn đang đợi mình ở phía trước và cuối cùng tuổi thơ khốn khó chỉ còn là quá khứ. Nhưng hóa ra ngày Stephen đặt chân lên đất Anh là ngày mở đầu cho chuỗi năm tháng cầm tù và cơ cực trong các trang trại trồng cần sa, theo Guardian.
Đến tận năm 16 tuổi, Stephen mới được giải thoát khỏi cuộc sống của một nô lệ thời hiện đại khi cảnh sát Anh mở chiến dịch bố ráp và triệt phá hàng loạt các trang trại cần sa ẩn mình trong những ngôi nhà liền kề trên khắp đất nước. Dù sống trên đất Anh nhiều năm, đó là lần đầu tiên Stephen được tiếp xúc với xã hội bên ngoài. Một giáo hội ở hạt Durham, phía đông bắc Anh đứng ra cưu mang cậu bé người Việt. Năm nay, khi bước vào tuổi 19, Stephen đã có thể giao tiếp trôi chảy bằng tiếng Anh. Hàng ngày cậu chăm chỉ lên mạng học nấu ăn với hy vọng một ngày nào đó sẽ trở thành đầu bếp nấu món ăn Á.
Theo luật Anh, khi tròn 17 tuổi 6 tháng, Stephen tự động có quyền cư trú hợp pháp như một người tị nạn. Tuy nhiên, đơn xin tị nạn của cậu đã bị Bộ Nội vụ Anh từ chối. Hơn 100.000 người đã ký vào lá thư thỉnh nguyện, yêu cầu cơ quan chức năng rút lại lệnh trục xuất Stephen. Ngày hôm nay, Stephen sẽ đến Bộ Nội vụ để đưa lá thư tới tận tay Bộ trưởng Amber Rudd với hy vọng bà bộ trưởng sẽ thay đổi quyết định dưới sức ép của dư luận.
Hành trình trở thành nô lệ ở Anh
Đa số các nạn nhân của bọn buôn người không đồng ý trả lời phỏng vấn của báo chí vì lo sợ người thân ở Việt Nam sẽ bị hãm hại. Là trẻ mồ côi, không người thân thích, Stephen quyết định lên tiếng, kể lại tường tận hành trình trở thành nô lệ trong các trang trại cần sa ở Anh.
Bị bỏ rơi ngay khi mới lọt lòng, Stephen mồ côi lần thứ hai năm 9 tuổi khi mẹ nuôi qua đời vì bệnh ung thư. Không nơi nương tựa, cậu bé rời quê nhà lên Hà Nội kiếm sống bằng nghề đánh giầy và bán báo. Rồi cậu bé lang thang trên hè phố lọt vào "tầm ngắm" của những tên tội phạm buôn người. "Bọn chúng hứa hẹn rất nhiều. Chúng bảo sẽ cho cháu một cuộc sống tốt đẹp hơn ở bên đó. Chúng chỉ nói dối mà thôi", Stephen nhớ lại.
Xuất phát từ Hà Nội, điểm dừng chân đầu tiên của Stephen là Nga. Tại đó, cậu bé bị bán trao tay cho một băng nhóm buôn người khác, rồi tiếp tục lên đường sang Ba Lan và nghỉ tại một khu trại, tập trung người Việt Nam nhập cư trái phép vào Anh, nằm ẩn trong một cánh rừng, cách thành phố cảng Calais, miền bắc nước Pháp khoảng 100 km về hướng đông nam.
Trên suốt hành trình dài đằng đẵng như vậy, cậu bé hơn 10 tuổi thường xuyên phải đi bộ trong đêm tối để lẩn trốn cơ quan chức năng. Nếu đi chậm, cậu sẽ bị đánh đập "đôi khi bằng gậy, lúc bằng nắm đấm", Stephen nhớ lại. Vào chặng cuối cùng, cậu bị tống lên thùng của một chiếc xe tải đông lạnh với 4 người khác, vượt đường hầm eo biển Manche nối giữa Anh và Pháp.
Sau khi vào đến đất Anh, người đứng đầu cả nhóm đập vào thùng xe để báo hiệu cho tài xế dừng lại và mở cửa. "Ngay khi cánh cửa bật ra, mọi người chạy vội vào rừng trốn, sau đó người đứng đầu nhóm dùng điện thoại di động và gọi một vài người Việt đang sống ở Anh tới đón chúng tôi", Stephen kể lại. "Ban đầu, tôi chỉ toàn thấy đường sá và cây cối rồi dần dần nhà cửa hiện ra, giao thông đông đúc, đâu đâu cũng thấy người và người. Tôi nghĩ London đây rồi".
Bên trong một trang trại trồng cần sa trong nhà ở Anh. Ảnh: Guardian.
Stephen ở tại một ngôi nhà có 6 phòng. Tất cả các căn phòng đều trống trơn, không đồ đạc để lấy chỗ trồng cần sa. "Vài ngày đầu tiên, có ba người ở lại để chỉ dạy tôi. Sau đó họ khóa trái tôi lại trong nhà rồi rời đi", Stephen nhớ lúc đó cậu khoảng 12 tuổi.
"Để tưới cây cần sa, tôi phải hòa lẫn nhiều loại bột và chất lỏng vào nước. Công việc này độc hại và nguy hiểm. Cứ mỗi lần trộn xong thứ chất đó, tôi luôn cảm thấy chóng mặt và buồn nôn", Stephen nói. Hóa chất độc hại làm Stephen ốm yếu. Còn tóc và da cậu cháy sém dưới sức nóng của đèn chiếu, đôi khi cậu bị điện giật do đống dây loằng ngoằng và cũ nát. Trong căn nhà có khoảng 40 chiếc đèn cỡ đại chiếu sáng liên tục 8 tiếng mỗi ngày.
Mọi cửa sổ đều bị bịt kín bằng loại nylon dày cách nhiệt. Stephen không có cách nào phân biệt bên ngoài trời đang sáng hay đã tối. Càng ở lâu, cậu càng mù mờ về ngày tháng. Cứ vài ngày trôi qua, một nhóm đàn ông Việt Nam lại ghé qua căn nhà vào buổi tối để kiểm tra độ lớn của cây và mang cho cậu bé thức ăn. "Đôi khi tôi chẳng làm gì sai cả nhưng một vài cây vẫn chết. Bọn chúng nổi điên lên và đánh tôi. Tôi thấy mình còn khổ hơn hồi ở Việt Nam", Stephen kể.
Ngoài việc chăm bón, Stephen còn phải thu hoạch và phơi khô cây cần sa trên trần nhà. Stephen nhớ lại có lần một băng đảng buôn bán thuốc phiện địa phương đập cửa xông vào, trói nghiến cậu và cướp đi toàn bộ số cần sa vừa thu hoạch. Sau đó, chủ vựa đã chuyển Stephen sang địa điểm trồng cần sa mới. Dù không còn bị khóa trái trong nhà, Stephen cũng không dám mảy may nghĩ đến việc thoát thân vì lo sợ bị sát hại. Mà thực ra nếu bỏ trốn thành công, cậu bé cũng không có chỗ nào để đi.
'Vòng tròn luẩn quẩn'
Là trẻ mồ côi, không người thân thích, Stephen quyết định lên tiếng, kể lại tường tận hành trình trở thành nô lệ trong các trang trại cần sa ở Anh. Ảnh: Guardian.
"Tôi cứ sống như vậy ngày qua ngày với tương lai mù mịt phía trước. Không có ai đối xử tử tế với tôi", Stephen nhẩm tính trong suốt gần 5 năm "đầy ải" đó, cậu đã làm việc tại khoảng 20 trang trại trồng cần sa. Lần đầu tiên bị cảnh sát bố ráp là năm cậu tròn 14 tuổi. "Tôi không hiểu cảnh sát nói gì vì tôi đâu có biết tiếng Anh. Tôi cứ đinh ninh là cảnh sát muốn giết tôi hoặc điều gì đó kinh khủng như thế. Hóa ra cuối cùng họ đưa tôi đến ở với một gia đình người Anh". Tuy nhiên, bọn buôn người đã chuẩn bị sẵn cho tình huống này, trước đó, chúng đưa Stephen một số điện thoại để liên lạc. Hai ngày sau đó, Stephen nhấc máy lên và gọi theo số đó. Cuộc điện thoại đưa cậu bé trở lại cuộc sống của một nô lệ. "Lúc đó, do tôi quá sợ hãi. Tôi tưởng rằng mình sẽ bị tống vào tù. Tôi mới ngu ngốc làm sao!"
Sau lần đó, bọn buôn người bắt đầu cho Stephen hút cần sa, hít cocaine và tập uống rượu nặng. "Ban đầu, tôi không thích nhưng khi có mấy chất đó trong người, tôi làm việc hăng hơn. Khi không có, tôi thấy thiêu thiếu và mệt mỏi rã rời". Cho đến tận lúc này, Stephen vẫn không biết mình là nạn nhân của loại tội phạm buôn người.
"Bây giờ thì tôi đã hiểu tôi là một tên nô lệ. Tôi làm việc cho bọn chúng trong thời gian dài mà không được trả một xu. Chúng nói tôi nợ chúng tiền công đưa tôi từ Việt Nam qua đây. Vì vậy tôi phải làm việc để trả nợ. Chỉ khi nào trả hết, tôi mới có thể đi. Thế nhưng khi tôi hỏi đến bao giờ tôi có thể trả hết, chúng đáp rằng: 'Mày không được phép hỏi điều đó'". Stephen nhớ lại theo thời gian, nợ chồng nợ. Cậu phải đền tiền cho mọi sai sót dù là nhỏ nhất. Cậu nghe loáng thoáng chúng bảo cậu nợ hơn 100.000 USD. Stephen chẳng biết số tiền 100.000 USD lớn đến mức nào.
Trong cuộc bố ráp thứ hai, cảnh sát cử một người phiên dịch đến giúp Stephen, lúc đó đã 16 tuổi. Rồi cậu được một giáo hội cưu mang. Và lần này, cậu cảm thấy nhẹ nhõm vì thoát khỏi bàn tay của lũ buôn người.
Theo Stephen, cậu không phải là nạn nhân trẻ em duy nhất. Trong suốt 5 năm lang bạt xứ người, cậu đã gặp hơn 10 cậu bé người Việt có hoàn cảnh tương tự, đứa nhỏ nhất khoảng 10 tuổi. "Thằng bé khóc suốt. Nó nhớ gia đình và bố mẹ", Stephen kể. Bây giờ, khi đi dạo vòng quanh các thị trấn lân cận, Stephen vẫn nhận biết được căn nhà nào là trại trồng cần sa trá hình chỉ bằng cách quan sát nóc của ngôi nhà. Nếu trên nóc nhà không đóng tuyết, nhiều khả năng là do sức nóng tỏa ra từ hệ thống đèn chiếu sáng cho cây cần sa.
An Hồng