Thanh niên đối thoại với lãnh đạo các bộ

Có mặt tại chương trình đối thoại với Thủ tướng và lãnh đạo các bộ trong khuôn khổ Đại hội đại biểu toàn quốc Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam lần thứ 8, Nguyễn Thị Hương Giang, Phó chủ tịch Hội Sinh viên Đại học Hàng hải Việt Nam (TP Hải Phòng) hỏi Thứ trưởng Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Văn Phúc thời gian tới có chính sách nào để sinh viên tiếp cận thông tin chính thống về việc làm phù hợp với chuyên ngành học?

Thứ trưởng Nguyễn Văn Phúc cho biết việc đào tạo gắn với nhu cầu xã hội là mục tiêu của ngành giáo dục. Những năm qua, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã yêu cầu các đại học công bố tỷ lệ sinh viên ra trường có việc làm để tăng thêm sự minh bạch, giúp người học, phụ huynh có kênh tham khảo khi chọn ngành nghề.

Tuy nhiên, Thứ trưởng Phúc nhận định sự tin cậy, chính xác của các số liệu cần phải xem xét. Bộ Giáo dục và Đào tạo đang học tập kinh nghiệm quốc tế, xây dựng cơ sở dữ liệu để tiến tới kiểm soát dữ liệu này chính xác hơn. Đồng thời, Bộ yêu cầu các trường xây dựng chương trình dựa trên việc khảo sát, lấy ý kiến của người sử dụng lao động, đào tạo dựa trên nhu cầu doanh nghiệp.

"Trong các hoạt động, không chỉ về đào tạo mà cả nghiên cứu khoa học, Bộ đều chỉ đạo đại học xem doanh nghiệp là đối tác quan trọng, sống còn, ảnh hưởng đến sự phát triển của trường để việc đào tạo gắn với nhu cầu sử dụng, sinh viên ra trường phải tìm được việc làm", ông Phúc nói.

Đại biểu Nguyễn Đức Tiến, Chủ tịch Hội Liên hiệp Thanh niên TP Hà Nội, đặt câu hỏi với Bộ trưởng Nội vụ Lê Vĩnh Tân. Dẫn Nghị định 140 ban hành ngày 20/1/2018 về cơ chế đột phá thu hút người tài vào làm việc trong cơ quan nhà nước, anh Tiến đặt vấn đề Bộ Nội vụ có giải pháp gì để thực hiện việc này?

Bộ trưởng Lê Vĩnh Tân cho biết đây là câu hỏi mà chính ông vẫn băn khoăn bởi thời gian qua số người tuyển dụng từ Nghị định 140 không nhiều. Nguyên nhân là chính sách đặt ra quá nghiêm ngặt, ví dụ tính từ hồi phổ thông phải là học sinh giỏi cấp quốc gia, đi học nước ngoài thì phải đạt xuất sắc. Nhiều ứng viên đạt được điều kiện này lại không có điều kiện khác.

Trong chính sách kèm theo, sinh viên tốt nghiệp loại xuất sắc thì được tuyển dụng luôn nhưng nhiều khi các em lại không làm được như những người khác. Hay trong quy hoạch đề bạt, bổ nhiệm, chính sách tiền lương, những em này cũng được ưu tiên hơn người khác. Điều này làm nảy sinh sự so bì từ những người không được tuyển dụng bằng Nghị định 140 nhưng làm việc tốt hơn. Vì vậy, ông Tân cho rằng tới đây phải sửa đổi để đảm bảo công bằng hơn.

Ông Tân cũng nhấn mạnh Nghị định 140 chỉ tập trung vào việc tuyển người vào làm trong hệ thống chính trị. Trong khi đó, bộ máy hành chính ngày càng thu gọn. Vấn đề quan trọng là thanh niên học không phải chỉ để làm trong cơ quan nhà nước hay đi làm thuê mà là thay đổi nhận thức học để làm chủ.

"Tôi thấy nhiều thanh niên được làm việc trong cơ quan nhà nước nhưng đã từ bỏ để về quê khởi nghiệp, thành lập doanh nghiệp ở nông thôn. Đây cũng là đóng góp rất tích cực", ông Tân nói và hy vọng thanh niên không phân biệt việc làm trong hệ thống chính trị hay ngoài công lập.

Bộ trưởng Nội vụ cũng khuyên thanh niên thay đổi quan niệm về chính sách việc làm, nghề nghiệp. Thanh niên và gia đình từ trước đến giờ mong sao học ở bậc cao nhất nhưng học đại học thì thất nghiệp trong khi thị trường cần lao động trình độ trung cấp, cao đẳng. Ông Tân cho rằng cần theo nhu cầu của xã hội.

Sau câu hỏi dành cho Bộ trưởng Lê Vĩnh Tân, anh Tiến tiếp tục đặt câu hỏi với Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng về việc dữ liệu của người Việt đang do công ty nước ngoài quản lý sử dụng. Anh Tiến muốn hỏi Bộ trưởng Hùng ngoài việc hỗ trợ cho ra đời các mạng xã hội như Lotus, Gapo thì thời gian tới Bộ Thông tin Truyền thông có giải pháp gì nhằm ngăn chặn, bảo vệ thông tin của người Việt?

Theo Bộ trưởng Hùng, các nền tảng như mạng xã hội thu thập dữ liệu vì đó là tài sản để họ kinh doanh. Nếu các nền tảng người Việt Nam sử dụng không phải của Việt Nam thì "toàn bộ tài nguyên, tài sản của chúng ta là ở nước ngoài". Việc thanh niên ủng hộ mạng xã hội Việt Nam là cách duy nhất để dữ liệu ở lại Việt Nam.

Hiện số tài khoản của người Việt ở 4 mạng xã hội lớn nhất gồm Facebook, YouTube, Instagram, Twitter là 90 triệu. Tuy nhiên, số người dùng mạng xã hội của Việt Nam cũng tăng trong thời gian qua, ví dụ năm 2019 tăng 30%, từ 50 triệu lên 65 triệu người dùng. Ông Hùng cho rằng nếu duy trì được đà tăng trưởng này, đến năm 2020 các mạng xã hội trong và ngoài nước sẽ có lượng người dùng nhu nhau, "nghĩa là chúng ta khá an toàn".

Bộ trưởng Hùng cũng kêu gọi thanh niên ủng hộ các nền tảng Việt Nam, trong đó có mạng xã hội để giữ được dữ liệu ở lại trong nước. 

Quan tâm đến vấn đề khởi nghiệp, chị Trần Thị Lệ Chi, đại biểu đến từ Đà Nẵng, đặt câu hỏi thay vì khởi nghiệp trực tiếp nhưng nhiều rủi ro thì có nên khuyến khích khởi nghiệp gián tiếp để chuẩn bị kiến thức, kinh nghiệm trước không?

Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Chu Ngọc Anh đồng tình khởi nghiệp ngoài khát vọng thì phải có đầy đủ kiến thức, sự chuẩn bị cẩn thận. "Nói cho cùng, để bứt xa thì phải có quyền sở hữu trí tuệ, ý tưởng mới về kinh doanh dựa trên nền tảng tiến bộ kỹ thuật", ông Ngọc Anh nói.

Phó thủ tướng Vũ Đức Đam nói thêm khởi nghiệp sáng tạo có nhiều đặc điểm nhưng nổi bật nhất là tạo ra cái mới, thị trường, phân khúc mới dựa trên công nghệ và tất nhiên là có tính rủi ro. Tuy nhiên, rủi ro ở đây không phải theo kiểu xổ số mà trên cơ sở tính toán cẩn thận.

Sau nhiều câu hỏi dành cho các lãnh đạo bộ, ngành, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhắc lại lời của Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng "Đất nước ta chưa bao giờ có cơ đồ như hôm nay" và cho rằng thành quả Việt Nam đạt được có sự đóng góp của lớp lớp thanh niên.

Thủ tướng mong muốn thế hệ thanh niên có niềm tin vào đất nước, có khát vọng cống hiến xây dựng. "Hãy là những tinh hoa, đi đầu trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Hãy là Ánh Viên, đã đạt 6 huy chương vàng nhưng khi về phòng vẫn khóc vì chưa vượt qua chính kỷ lục mình đạt từ kỳ SEA Games trước, hay như một đội bóng nữ nhỏ con, thấp bé mà đá trên sức 100%, nhiều em bị thương vẫn thi đấu lăn xả", Thủ tướng lấy ví dụ.

Với Chính phủ, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định sẽ tiếp tục đồng hành cùng thanh niên trên mọi lĩnh vực, mọi địa bàn. Các chủ trương, chính sách về thanh niên và công tác thanh niên sẽ được tiếp tục chỉ đạo thực hiện nhằm tạo môi trường thuận lợi. "Chính phủ luôn kỳ vọng, tin tưởng vào lớp lớp thanh niên yêu nước hôm nay", Thủ tướng nhấn mạnh.

Dương Tâm