Căn nhà nhỏ xây từ thời Pháp thuộc trong ngõ 10 đường Điện Biên Phủ, thành phố Hải Phòng của Bùi Ngọc Tấn từ lâu là chốn đi lại, thăm hỏi của các bạn văn thân thiết, độc giả ngưỡng mộ ông. Chị Nguyễn Thúy Loan - biên tập viên Nhà xuất bản Kim Đồng - là một người kính trọng nhà văn Bùi Ngọc Tấn. Chị thường xuyên đi về giữa Hà Nội - Hải Phòng để thăm ông.
Chị Loan cho biết, trước khi bị ung thư phổi, nhà văn Bùi Ngọc Tấn đã chung sống với căn bệnh khớp nhiều năm liền. Bị đau chân, đi lại khó khăn, nhưng mỗi lần có bạn bè xuống Hải Phòng chơi, ông lại theo bạn đi dạo, đi ăn. “Có những lần tôi cùng các bạn xuống Hải Phòng dẫn ông đi chơi, mặc dù bước đi khó nhọc, nặng nề, ông vẫn rất vui vẻ. Chúng tôi ăn uống nói cười, còn ông chỉ ngồi cười hiền”, chị kể.
Nhà văn Bùi Ngọc Tấn. Ảnh: Nguyễn Đình Toán.
Khoảng đầu năm 2014, nhà văn cao tuổi bỗng nhiên phát những cơn ho hen không dứt. Mấy tháng liền, vợ con đưa ông đi khắp các bệnh viện, tìm thầy hay để chữa trị. Thuốc Đông, thuốc Tây, thuốc Nam, chữa mẹo… dùng đủ cả mà những trận ho vẫn không chịu buông tha, khiến ông nhiều đêm mất ngủ. Tới tháng 5, khi đi chụp cắt lớp, ông mới phát hiện ra một nốt tổn thương trên đỉnh phổi trái. Nốt tổn thương ngày một phát triển lớn hơn, Bùi Ngọc Tấn cũng biết đó là một cái u ác tính, nhưng khi nói chuyện với bạn văn, ông vẫn tỏ ra lạc quan.
Trong một cuộc trò chuyện với bạn bè, ông nói tinh thần rất thoải mái, bởi được sống đến nay với ông đã là “lãi” rồi. Ông bảo cho dù có xảy ra điều gì thì ông cũng được sống một cuộc đời thú vị. Bên cạnh ông luôn có gia đình yêu thương, bạn bè tốt thăm hỏi, tận tình tìm đủ cách để cho ông chữa bệnh.
Chị Nguyễn Thúy Loan kể thêm, tháng 9 vừa rồi chị xuống thăm, nhà văn vẫn còn ngồi được. Nhưng đến tháng 11 thì sức khỏe của ông suy yếu rõ rệt. Cách đây hai tuần, chị Loan lại thăm ông, mọi sinh hoạt của ông lúc này đều ở trên giường, tới giờ ăn thì vợ bón cho từng thìa nhỏ. Ông cũng không ăn được cơm, mà chỉ dùng được bột dinh dưỡng dành cho người bệnh. Tuy vậy, trí óc nhà văn vẫn minh mẫn, mọi chuyện thời trẻ ông nhớ rành rọt. Khối u phát tác, bệnh ung thư đã di căn vào xương khiến ông vật lộn với cơn đau đớn.
Từng trải qua nhiều vất vả, lao lý nhưng Bùi Ngọc Tấn không khó chịu hay mang nặng phân ưu. Là người tiếp xúc với nhiều trang bản thảo của Bùi Ngọc Tấn, chị Thúy Loan kể: “Nhiều người nói ông u uất, nhưng thật ra mọi chuyện xảy đến ông đón nhận bình thường, và trong trang viết, ông chỉ muốn kể lại cho mọi người nghe những gì đã xảy ra với mình”. Sau khi thực hiện cuốn sách Tuổi thơ Hà Nội ngày xưa của Lê Bầu cho NXB Kim Đồng, Bùi Ngọc Tấn có nói với Thúy Loan rằng có lẽ đó sẽ là bản thảo cuối cùng của ông.
Dịch giả Dương Tường, người bạn thân thiết của Bùi Ngọc Tấn cho biết hôm chủ nhật (14/12) ông về Hải Phòng thăm bạn. Bùi Ngọc Tấn lúc đó tuy rất đau đớn nhưng vẫn nhận ra, nắm tay người bạn như trao gửi tình cảm gắn bó. Thế mà chỉ hôm sau ông đã rơi vào hôn mê.
Bà Ngọc Bích - vợ của nhà văn Bùi Ngọc Tấn - cho biết, hai ngày trước khi qua đời chồng bà ở trong tình trạng hôn mê: “Ông ra đi sau hai tiếng nấc, lúc 6h15 ngày 18/12. Trước khi hôn mê, ông vẫn tỉnh táo, nhưng không có di nguyện gì mà chỉ mong khỏi bệnh để ở cùng con cháu”. Bà Ngọc Bích cho biết thêm, lễ viếng nhà văn sẽ được tổ chức từ 10h sáng ngày 19/12, lễ an táng diễn ra lúc 10h ngày 20/12 tại Nghĩa trang Ninh Hải, Hải Phòng.
Lam Thu