Ngày 31/5, TAND TP HCM tuyên chấp nhận một phần yêu cầu khởi kiện của ông Đặng Đình Thịnh, 48 tuổi, buộc những người thừa kế quyền và nghĩa vụ của bị đơn Vương Thị Khanh cùng con trai Nguyễn Đắc Quang (đều đã chết) phải trả cho luật gia số tiền đã hứa thưởng như trên.
Theo HĐXX, hợp đồng hứa thưởng giữa ông Thịnh với bà Khanh, ông Quang được lập tại Mỹ, đã hợp thức hóa lãnh sự. Khi đó các đương sự hoàn toàn minh mẫn, tự nguyện, không bị ép buộc. Ông Thịnh đã hoàn tất việc đòi lại căn nhà cho bà Khanh theo hợp đồng hứa thưởng là phù hợp với quy định của pháp luật.
Hợp đồng ghi nhận ông Thịnh được hưởng 35% giá trị căn nhà 446-448 đường Nguyễn Thị Minh Khai, quận 3, nếu đòi được (giá thị trường khoảng 324 tỷ đồng). Tuy nhiên, căn nhà này là tài sản chung của vợ chồng bà Khanh, lúc chết người chồng không để lại di chúc nên bà Khanh không được toàn quyền định đoạt toàn bộ giá trị căn nhà. Theo luật định 50% giá trị căn nhà phải được chia đều cho bà Khanh và 9 người con.
Do đó, tòa công nhận cho ông Thịnh được hưởng 35% giá trị tài sản bà Khanh và ông Quang được hưởng (194,4 tỷ đồng) - tương đương với 68 tỷ đồng. Trừ đi số tiền 7,6 tỷ đồng ông Thịnh đã nhận, những người thừa kế quyền nghĩa vụ của bị đơn phải trả thêm cho nguyên đơn hơn 61 tỷ đồng.
Luật gia Đặng Đình Thịnh tại tòa. Ảnh: Duy Bình
Bản án xác định, căn nhà hơn 1.000 m2 trên đường Nguyễn Thị Minh Khai thuộc sở hữu của ông Nguyễn Đắc Kha và bà Vương Thị Khanh. Trong thời gian bà này đi xuất cảnh, căn nhà được UBND TP HCM quản lý theo diện "vắng chủ". Công ty Quản lý nhà thành phố sau đó cho Ngân hàng Thương mại cổ phần Á Châu (ACB) thuê một phần.
Khi về Việt Nam, bà Khanh và con trai Nguyễn Đắc Quang muốn xin lại căn nhà này. Năm 2007, mẹ con bà Khanh và luật gia Thịnh ký hợp đồng tư vấn pháp lý. Ông Thịnh sẽ thay mặt bà Khanh liên hệ các cơ quan có thẩm quyền khiếu nại để đòi nhà; bà Khanh sẽ trả thưởng cho ông Thịnh 35% tổng giá trị nhà và đất sau khi đòi lại được.
Đến ngày 28/6/2011, Bộ Xây dựng ra quyết định trả nhà cho bà Khanh. Khoảng một tuần sau, UBND TP HCM cũng ban hành quyết định trả nhà cho nữ Việt kiều. Hoàn thành nghĩa vụ với thân chủ, ông Thịnh đề nghị mẹ con bà Khanh trả thưởng nhưng họ cho rằng chỉ hứa thưởng cho luật gia 15% giá trị tài sản chứ không phải 35%. Ông Thịnh kiện ra tòa.
Sau khi đòi được nhà, ông Quang ký thỏa thuận bán căn nhà này cho nhiều người, trong đó nhận cọc của bà Đặng Thu Hà 210 tỷ đồng, của ông Vũ Huy Hoàng hơn 21 tỷ đồng. Khi tòa giải quyết vụ án hứa thưởng của ông Thịnh, bà Hà, ông Hoàng tham gia tố tụng với tư cách người có quyền và nghĩa vụ liên quan đã yêu cầu tòa buộc mẹ con bà Khanh trả lại số tiền trên. Ngoài ra, một số người liên quan trong vụ án cũng có yêu cầu đòi quyền lợi.
Vụ án được TAND TP HCM xử sơ thẩm lần đầu năm 2015, TAND Cấp cao tại TP HCM phúc thẩm năm 2016, tuyên chấp nhận yêu cầu của ông Thịnh buộc bà Khanh và ông Quang phải trả 35% tổng giá trị căn nhà, đất theo hợp đồng hứa thưởng. Giá trị tài sản căn nhà và đất của bất động sản được định giá là 156 tỷ đồng, do đó tòa tuyên bà Khanh phải trả cho luật gia Thịnh gần 55 tỷ đồng. Đối với yêu cầu của những người liên quan khác tòa sơ thẩm giải quyết chung trong cùng vụ án của ông Thịnh. Song, cấp phúc thẩm tuyên hủy, tách các quan hệ tranh chấp này thành vụ án khác.
Năm 2017, TAND Tối cao xử giám đốc thẩm, tuyên hủy cả hai bản án trên vì cho rằng vi phạm tố tụng, quá trình giải quyết chưa đảm bảo quyền lợi của các bên liên quan.
Quá trình TAND TP HCM xét xử lại lần này, ông Thịnh giữ nguyên yêu cầu đòi bồi thường 35% giá trị tài sản căn nhà - tương đương với giá thị trường là 113 tỷ đồng. Còn những người thừa kế quyền và nghĩa vụ của bà Khanh, ông Quang không đồng ý với yêu cầu của nguyên đơn.
Đối với các yêu cầu của những người liên quan vụ mua bán căn nhà, HĐXX tuyên công nhận hợp đồng mua bán nhà giữa ông Quang với bà Đặng Thu Hà, buộc bà này phải thanh toán cho những người thừa kế của ông Quang số tiền còn thiếu tương ứng với 16% giá trị căn nhà; những người thừa kế của ông Quang phải bàn giao căn nhà cho bà Hà.
Tòa cũng tuyên hủy hợp đồng đặt cọc giữa ông Quang và ông Vũ Huy Hoàng, buộc người thừa kế của ông Quang trả lại hơn 21 tỷ đồng.
Các quan hệ tranh chấp khác trong vụ án cũng được tòa giải quyết.
Duy Bình - Hải Duyên