Ngày 9/7, Ủy ban Tư pháp của Quốc hội đã giám sát việc chấp hành pháp luật trong việc xử lý tội phạm về tham nhũng và chức vụ tại Hà Nội. Theo báo cáo của Công an thành phố, trong 2,5 năm (từ 1/10/2010 đến 30/4/2013), tội phạm tham nhũng, chức vụ diễn biến phức tạp, xảy ra ở hầu hết lĩnh vực, nhiều cấp đã gây thiệt hại khoảng 510 tỷ đồng.
Lĩnh vực quản lý, sử dụng đất đai, tài nguyên, tham nhũng chủ yếu diễn ra trong quy hoạch, chuyển đổi mục đích sử dụng đất. Một số cán bộ lợi dụng chức quyền để giao đất không đúng thẩm quyền, lập hồ sơ khống hoặc khai tăng diện tích đền bù. Điển hình là vụ Nguyễn Tiến Dũng, nguyên Chủ tịch xã Hoàng Văn Thụ, huyện Chương Mỹ lợi dụng chức vụ quyền hạn giao đất trái thẩm quyền.
Trong lĩnh vực tài chính ngân hàng, một bộ phận cán bộ đã tiếp tay, móc nối với người bên ngoài thông qua hoạt động cho vay bảo lãnh, cho thuê tài chính, đầu tư tài chính để chiếm đoạt tài sản, gây thất thoát lớn.
Lĩnh vực đầu tư, xây dựng cơ bản cũng có một số công trình thất thoát tài sản do tham ô và cố ý làm trái. Sai phạm xảy ra từ các khâu lập dự án, thiết kế, dự toán, phê duyệt đến đấu thầu, giám sát, thi công... Ví dụ, vụ Nguyễn Đức Quảng, Hoàng Văn Hòa, Đặng Minh Thành lợi dụng chức vụ bớt xén trong quá trình thi công công trình chống sạt lở kênh xả tràn tại xã Thụy Hương, huyện Chương Mỹ, chiếm đoạt trên 600 triệu đồng.
Công an Hà Nội đánh giá, người tham nhũng có chức vụ, quyền hạn, hay trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng nên cơ quan điều tra không dễ tiếp cận thông tin. Đang nổi lên tình trạng sử dụng vốn nhà nước không đúng quy định với phương thức khá tinh vi, đa dạng. Hình thức phổ biến là giấu bớt và định trị giá tài sản thấp hơn giá trị thực khi cổ phần hóa hoặc lập các hợp đồng mua bán, vận chuyển, hóa đơn khống để nâng khống giá, gửi giá khi mua bán tài sản công.
Đại tá Nguyễn Mạnh Hùng, Phó thủ trưởng Cơ quan cảnh sát điều tra (Công an Hà Nội) kiến nghị cơ quan chức năng ban hành chính sách khuyến khích nhân dân chống tham nhũng bởi thời gian qua công an thành phố đã nhận được 184 tin về tham nhũng. Đồng thời, cần sửa đổi, bổ sung quy định về chứng cứ trong Bộ luật Tố tụng hình sự nhằm truy cứu trách nhiệm của những người hối lộ bằng chứng cứ gián tiếp, tăng thời gian giải quyết đơn thư, tin báo tố giác tội phạm quá 4 tháng.
Bên cạnh đó, cần có hướng dẫn cụ thể về các trường hợp vi phạm các quy định về quản lý đất đai gây hậu quả nghiêm trọng, rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng để có căn cứ xử lý tội phạm triệt để. Quy trách nhiệm cho người đứng đầu các cơ quan để xảy ra tham nhũng.
Ông Nguyễn Văn Dũng, Phó viện trưởng Viện KSND Hà Nội cũng cho biết, bên cạnh các đơn tố giác tội phạm được giải quyết theo luật định, cơ quan này còn thụ lý 121 tin báo tố giác, khởi tố vụ án được 2 tin, xác minh có căn cứ khởi tố 31 tin. Tuy nhiên, thời gian thụ lý tin báo theo quy định còn quá ngắn, nhất là trong các lĩnh vực ngân hàng, đất đai, cũng như các vụ việc có hồ sơ phức tạp, văn bản thay đổi nên gây khó khăn cho cơ quan điều tra.
Đoàn giám sát của Quốc hội đã đánh giá cao những kết quả đạt được của các cơ quan tư pháp TP Hà Nội trong công tác phòng, chống tội phạm tham nhũng, lợi dụng chức vụ. Năm 2010, thành phố chỉ phát hiện 2 vụ tham nhũng, năm 2011 đã tăng lên 27 vụ, năm 2012 đã xử lý 32 vụ, 6 tháng đầu năm nay đã phát hiện 17 vụ. Nhiều vụ việc tham nhũng ở Hà Nội được cơ quan điều tra phát hiện trong khi một số tỉnh khác, các vụ việc phần lớn được phát hiện qua đơn tố giác.
Tuy nhiên, một số đại biểu cho rằng, nhiều vụ việc tham nhũng chưa quy trách nhiệm được người đứng đầu. Ông Nguyễn Đình Quyền, Phó chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Quốc hội, yêu cầu Hà Nội làm rõ công tác tự phát hiện tham nhũng của các cơ quan, đơn vị trên địa bàn và có đánh giá việc thực hiện Luật Phòng chống tham nhũng đã đi vào cuộc sống, các biện pháp phòng ngừa có hiệu quả hay chỉ là hình thức.
Đoàn Loan