![]() |
Ảnh: Lao Động. |
Chị Nguyễn Thu Thuỷ có con gái 5 tháng tuổi bị viêm phổi, vào khám tại Bệnh viện Xanh Pôn (Hà Nội). Chị sợ hãi khi thấy bác sĩ chẳng cần hỏi tuổi và cân nặng của bé mà ghi ngay đơn thuốc có kháng sinh Tafurex dạng tiêm. Tiêm 4 ngày không đỡ, chị mang con đi khám lại, bác sĩ bảo hen phế quản, phải tiêm kháng sinh liều cao thêm 3 ngày nữa; đơn thuốc mới có tới hai loại kháng sinh.
Quá hoang mang, chị đưa con đến khám ở Bệnh viện Việt Pháp thì bác sĩ kết luận viêm phổi do virus, chỉ cần uống thuốc ho long đờm.
Sau một tuần dùng thuốc này, sức khỏe cháu tiến triển rất tốt.
Nói về nguyên nhân lạm dụng kháng sinh ở trẻ, một số nghiên cứu cho là do các bà mẹ tự ý mua kháng sinh cho con ốm. Nhưng trên thực tế, các thày thuốc cũng có nhiều trách nhiệm trong việc này. Trẻ nhỏ khi bị sốt, ho, cảm cúm đến phòng khám tư hay bệnh viện công cũng thường được bác sĩ kê kháng sinh, nhẹ thì uống, nặng thì tiêm. Nhiều bác sĩ chẳng cần hỏi trẻ có tiền sử bệnh gì, đã sử dụng thuốc gì, cứ thế kê đơn; sau ít ngày không đỡ lại thêm kháng sinh mới hoặc đổi thuốc mạnh hơn.
Chị Phạm Hải Hà, tập thể Kim Liên, Hà Nội, cho biết không bao giờ dám tự ý mua thuốc cho con, cũng không dám đến phòng khám tư vì sợ bị kê kháng sinh mạnh vô tội vạ. Khi đứa con vài tháng tuổi lần đầu bị sốt, viêm họng, chị đưa đến khám ở Bệnh viện Xanh Pôn, không ngờ bác sĩ cho tiêm kháng sinh luôn. Thế là những lần ốm sau, cháu bé cứ vừa phải tiêm vừa uống kháng sinh. Hiện cháu đã 5 tuổi nhưng rất còi cọc; bác sĩ kết luận là suy dinh dưỡng do kháng sinh làm hỏng vi khuẩn đường ruột.
Chị Lê Thanh Huyền, thị xã Hà Đông thì suýt mất con vì thuốc Zinnat mà bác sĩ một phòng khám tư kê khi bé bị ho, thở khò khè. Uống xong vài giờ, cháu bị mẩn ngứa khắp người rồi tím tái, phải đi cấp cứu. Chị Huyền băn khoăn không biết lần sau con ốm sẽ phải đi khám ở đâu, dùng thuốc gì.
Qua thống kê tại khoa Dị ứng - Miễn dịch lâm sàng Bệnh viện Bạch Mai cho thấy, hơn 70% bệnh nhân dị ứng do dùng kháng sinh, trong đó có không ít trẻ em. Sốc phản vệ do dùng kháng sinh là tai biến nghiêm trọng nhất, dễ gây tử vong. Nhiều trường hợp dị ứng thuốc gây giảm hồng cầu, bạch cầu, thiếu máu huyết tán, xuất huyết giảm tiểu cầu, tổn thương tế bào gan...
Phó giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương Nguyễn Văn Lộc thừa nhận, tiền mua kháng sinh đang chiếm tới 60% tổng kinh phí mua thuốc của bệnh viện. Cách đây không lâu, Bệnh viện Nhi Trung ương có đưa ra một phác đồ điều trị viêm nhiễm đường hô hấp không cần kháng sinh. Kết quả của hướng điều trị mới này rất khả quan. Thế nhưng, việc các thày thuốc có áp dụng phác đồ này trong điều trị hay không vẫn còn là vấn đề.
Bác sĩ Lộc cho biết, trẻ em Việt Nam thường bị đường hô hấp và được bác sĩ kê đơn kháng sinh. Do đường uống hiện không còn mấy hiệu quả nên nhiều trẻ phải tiêm. Trẻ ốm đi ốm lại nhiều lần phải dùng nhiều kháng sinh, gây nhờn thuốc. Lúc đóa, thuốc chẳng những không trị được bệnh mà còn tăng sức công phá của vi khuẩn, gây các bệnh khác.
Chẳng hạn như Penicilline, Chloramphenicol, Streptomycine có thể gây điếc, nghiêm trọng hơn là gây sốc phản vệ dẫn đến tử vong. Nếu sử dụng bừa bãi, chúng dễ gây suy tuỷ, ngộ độc hoặc gây ra hội chứng xanh tái ở trẻ sơ sinh. Trẻ sử dụng nhiều kháng sinh còn có nguy cơ mắc hen cao hơn 16% so với trẻ khác.
Tiến sĩ dược học Nguyễn Hữu Đức, Đại học Y dược TP HCM khuyến cáo, khi trẻ bị sốt, cảm cúm, không nên vội dùng kháng sinh vì có thể trẻ không bị nhiễm khuẩn. Không phải cứ sốt là nhiễm khuẩn mà có thể do mọc răng hay cảm nắng. Vì vậy trước hết, nên hạ nhiệt bằng paracetamol hay đắp trán, lau mình với khăn nhúng nước mát.
Còn đối với cảm cúm do siêu vi (còn gọi là virus) gây ra, kháng sinh không có tác dụng chữa trị. Nếu trẻ bị viêm mũi, viêm hầu họng nhưng là do virus và chưa có biến chứng thì kháng sinh chẳng những không hiệu quả mà còn gây kháng thuốc về sau. Chỉ có bác sĩ mới xác định được nguyên nhân gây bệnh là virus hay vi khuẩn.
(Theo Lao Động)