 |
|
Thài lài trắng mọc nhiều ở những bãi, ruộng ẩm ướt. |
Cây thài lài trắng còn có tên là cỏ lài trắng, rau trai trắng, cỏ chân vịt. Ở một số nơi, người ta hái ngọn non để luộc hoặc nấu canh. Đây là một loài cỏ cao 25-50 cm, có lông tơ hay lông lởm chởm; thân chia nhánh, thường rạp xuống, đốt có thể đâm rễ, lá thuôn dài hay hình mác, hoa màu xanh lơ.
Theo Đông y, thài lài trắng tính hàn, vị ngọt nhạt; có tác dụng thanh nhiệt, lương huyết, giải độc, lợi thủy, tiêu thũng. Những người tỳ vị hư hàn chỉ nên dùng liều thấp. Sau đây là một số ứng dụng cụ thể:
- Quai bị: Thài lài trắng tươi 60 g, sắc lấy nước uống trong ngày. Các quan sát lâm sàng cho thấy, trung bình sau 1-2 ngày hết nôn; 1-4 ngày khỏi đau đầu; 2-6 ngày hết sưng và sốt; 4-6 ngày có thể khỏi.
- Thổ huyết: Thài lài trắng tươi 60-90 g, giã nát, vắt lấy nước cốt uống.
- Yết hầu sưng đau: Thài lài trắng tươi rửa sạch, giã nát, vắt lấy nước cốt, nhỏ từng giọt vào họng hoặc ngậm và nuốt dần.
- Cao huyết áp: Thài lài trắng tươi 60-90 g, hoa cây đậu tằm 12 g, sắc lấy nước uống thay trà trong ngày.
- Phù thũng do suy tim: Thài lài trắng 15 g, xích tiểu đậu (đậu đỏ) 50 g, cho 300 ml nước, sắc còn 100 ml, chia 3 lần uống trong ngày.
Hoặc: Thài lài trắng thái nhỏ 20 g, đậu đỏ 50 g, cho nước vào nấu lên, ăn cái, uống nước. Phương thuốc này còn có tác dụng chữa đau khớp xương do phong thấp.
- Kiết lỵ: Thài lài trắng tươi 30 g (hoặc khô 10 g) sắc với nước, chia 2-3 lần uống trong ngày.
- Viêm gan vàng da: Thài lài trắng tươi 120 g, thịt lợn nạc 60 g, nấu canh, ăn cả cái lẫn nước, dùng một lần hoặc chia ra nhiều phần ăn trong ngày.
- Viêm cầu thận cấp, phù thũng, tiểu ít: Thài lài trắng tươi 30 g (hoặc khô 12 g), rễ cỏ xước 20 g tươi (hoặc khô 10 g), mã đề 20 g tươi (khô 8 g) sắc với nước, chia ba lần uống trong ngày.
- Thủy thũng: Thài lài trắng tươi 30-60 g sắc lấy nước, chia 2-3 lần uống trong ngày, dùng liên tục trong nhiều ngày.
- Bí tiểu: Thài lài trắng tươi 30 g, mã đề tươi 30 g, giã nát, vắt lấy nước cốt, thêm chút mật ong vào uống lúc đói bụng.
- Sưng khớp, ung nhọt sưng đau: Thài lài trắng tươi rửa sạch, giã nát, thêm chút rượu nóng, đắp vào chỗ sưng đau rồi băng cố định lại, ngày thay thuốc một lần.
Lương y Huyên Thảo, Sức Khỏe & Đời Sống