Trung Quốc từ lâu là "quê hương" của hơn nửa số thợ đào Bitcoin trên thế giới. Nhưng giờ đây, chính quyền nước này đang muốn họ rời đi càng sớm càng tốt.
Tháng 5/2021, chính phủ Trung Quốc triển khai một đợt trấn áp lớn với hoạt động khai thác và giao dịch Bitcoin, dẫn tới cuộc di cư Bitcoin lớn nhất từ trước đến nay. Cuộc di cư này đang diễn ra và có thể là một yếu tố thay đổi cuộc chơi dành cho Texas. Khai thác tiền điện tử là quá trình tiêu tốn nhiều năng lượng, vừa tạo ra các đồng tiền mới vừa duy trì sổ cái lưu trữ tất cả các giao dịch hiện có.
Sự thống trị của Trung Quốc
Các ước tính trước đây chỉ ra rằng 65 đến 75% hoạt động khai thác Bitcoin trên thế giới diễn ra ở Trung Quốc - chủ yếu ở bốn tỉnh: Tân Cương, Nội Mông, Tứ Xuyên và Vân Nam. Thủy điện của Tứ Xuyên và Vân Nam biến chúng thành thánh địa năng lượng tái tạo, trong khi Tân Cương và Nội Mông là nơi có nhiều nhà máy than.
Một cơ sở khai thác tiền điện tử tại Tứ Xuyên,Trung Quốc. Ảnh: Washington Post.
Sau khi không đạt được các mục tiêu về khí hậu, các nhà lãnh đạo Trung Quốc đã đổ lỗi cho các mỏ khai thác tiền điện tử và quyết định cho những cơ sở này hai tháng để giải tỏa.
Nic Carter, đối tác sáng lập của Castle Island Ventures, cho rằng Trung Quốc sẽ xử lý theo từng giai đoạn. Ông nói: "Có vẻ Bắc Kinh đang đi từ tuyên bố chính sách đến triển khai thực tế trong khoảng thời gian tương đối ngắn". Quy mô của các cuộc di cư này được đánh giá bằng tỷ lệ băm (hash rate), một thuật ngữ trong ngành được sử dụng để mô tả sức mạnh tính toán của tất cả thợ đào trong mạng Bitcoin.
Carter cho biết thêm: "Các thống kê cho thấy rõ ràng tỷ lệ băm đang giảm, có vẻ như một lượng lớn máy khai thác đang bị tắt trên toàn quốc. Tôi nghĩ sẽ có 50 - 60% toàn bộ tỷ lệ băm của Bitcoin cuối cùng sẽ rời khỏi Trung Quốc".
Dù thông báo của Trung Quốc chưa trở thành chính sách, điều đó không ngăn được những người khai thác như Alejandro De La Torre tìm lối thoát.
De La Torre, Phó chủ tịch Poolin, một nhóm khai thác có trụ sở tại Hong Kong, cho biết: "Chúng tôi không muốn mỗi năm lại đối mặt với một loại lệnh cấm mới từ chính phủ Trung Quốc. Vì vậy, chúng tôi đang cố gắng đa dạng hóa tỷ lệ băm khai thác toàn cầu và đó là lý do tại sao chúng tôi chuyển sang Mỹ và Canada". Tuy nhiên, việc di cư sẽ không diễn ra ngay lập tức, một phần vì các thợ đào sẽ mất một khoảng thời gian để di chuyển máy móc ra khỏi Trung Quốc hoặc thanh lý tài sản và thiết lập cơ cở ở nơi khác.
Điểm đến tiếp theo
Khi hoạt động trên quy mô lớn, ngành công nghiệp khai thác Bitcoin có biên lợi nhuận khá thấp, vì vậy, các địa điểm sở hữu nguồn điện rẻ được khuyến khích lựa chọn. Carter nói: "Nhiều công ty khai thác hoặc thợ đào ở Trung Quốc đang tìm đến Trung Á, Đông Âu, Mỹ và Bắc Âu".
Một điểm đến được một số công ty chọn là nước láng giềng của Trung Quốc, Kazakhstan. Các mỏ than của đất nước cung cấp nguồn cung cấp năng lượng dồi dào và rẻ. Ngoài ra, nó cũng có chính sách khá dễ chịu trong lĩnh vực xây dựng, cho phép các công trình khai thác được hoàn thành trong một khoảng thời gian ngắn.
Didar Bekbauov, CEO của Xive, một công ty cung cấp dịch vụ lưu trữ và bán các thiết bị chuyên dụng khai thác tiền điện tử, cho biết có vô số thợ đào Bitcoin đến từ Trung Quốc đã gọi điện cho ông để hỏi về các phương án di dời. Quy mô dàn trâu cày của họ dao động từ 15 đến hàng nghìn máy.
"Một thợ mỏ nói với chúng tôi rằng chỉ các nhà máy điện của chính phủ Trung Quốc mới hạn chế việc khai thác. Các nhà máy tư nhân vẫn sẽ tiếp tục phục vụ các thợ đào Bitcoin. Tuy nhiên, hầu hết nguồn cung điện ở Trung Quốc đều do các nhà máy của nhà nước sản xuất, vì thế thợ đào phải rời đi. Họ trở nên bất an và phải nhanh chóng tìm địa điểm mới", Bekbauov nói với CNBC.
Liệu Kazakhstan sẽ là một điểm đến lâu dài hay chỉ đơn giản là một điểm dừng chân trong chuyến di cư dài về phía tây vẫn còn chưa có lời giải. Nhưng, Brandon Arvanaghi, cựu kỹ sư bảo mật tại sàn giao dịch Gemini, lạc quan về các địa điểm ở Bắc Mỹ và cho rằng tỷ lệ băm ở đó sẽ tăng trong vài tháng tới.
Ông nói: "Texas không chỉ có điện rẻ nhất ở Mỹ mà còn là một trong những nơi có điện rẻ nhất trên thế giới. Thủ tục thành lập một công ty khai thác cũng rất dễ dàng. Nếu bạn có 30 - 40 triệu USD, bạn có thể có một công ty khai thác tiền điện tử hàng đầu ở Mỹ".
Một trung tâm dữ liệu chuyên đào tiền Bitcoin đặt gần một mỏ dầu ở phía bắc Texas tháng 5/2021. Ảnh: AFP.
Mặc dù Texas từng trải qua tình trạng mất điện kéo dài trong mùa đông năm ngoái do thiếu năng lượng dự trữ, bang này có giá năng lượng thuộc hạng thấp nhất thế giới và thị phần năng lượng tái tạo chiếm tỷ trọng cao, với 20% năng lượng từ gió vào năm 2019. Texas cho phép khách hàng tự do lựa chọn giữa các nhà cung cấp điện và quan trọng là chính quyền bang rất ủng hộ tiền điện tử - điều kiện mơ ước cho các thợ đào đang tìm kiếm nguồn năng lượng rẻ và được chào đón.
Arvanaghi cho biết: "Bạn sẽ thấy một sự thay đổi mạnh mẽ trong vài tháng tới. Những ngày này thống đốc Greg Abbott của Texas đang thúc đẩy khai thác tiền điện tử trở thành một ngành công nghiệp thực sự ở Mỹ, điều này thật không thể tin được".
Tuy nhiên, cũng có một số hạn chế lớn ngăn cản Mỹ trở thành điểm đến lý tưởng cho các công ty khai thác Bicoin toàn cầu.
Đầu tiên, thời gian xây dựng cơ sở hạ tầng cần thiết để tiếp nhận các thợ đào có thể là từ sáu đến chín tháng. Carter nói: "Mỹ có lẽ không thể nhanh nhẹn như các quốc gia khác trong việc thu hút những người này". Việc di chuyển cũng có thể gặp khó khăn do tình trạng thiếu hụt container vận chuyển.
Nhưng có lẽ câu hỏi lớn nhất là độ tin cậy của lưới điện Texas. Đầu năm nay, một cơn bão đã tàn gây mất điện tại nhiều vùng rộng lớn của bang này. Một loạt nguyên nhân được cho là dẫn tới sự cố mất điện lịch sử, trong đó có sự cũ kỹ của cơ sở hạ tầng. Gần đây hơn, ERCOT, tổ chức vận hành lưới điện của Texas, đã yêu cầu người tiêu dùng tiết kiệm năng lượng trong bối cảnh một đợt nắng nóng sắp tới.
Hiện tại, không có nhiều nơi đủ công suất khai thác để sẵn sàng tiếp nhận cộng đồng thợ đào Bicoin Trung Quốc. Tuy nhiên, sự phân tán về địa lý nhiều hơn sẽ giúp cân bằng quyền lực toàn cầu, và cũng làm giảm khả năng của bất kỳ quốc gia nào trong việc kiểm soát mạng lưới Bitcoin.
Chúng ta cũng có thể thấy các khu kinh tế đặc biệt dành riêng cho khai thác tiền điện tử xuất hiện trong vài tháng tới. Carter nói: "Một số khu vực áp dụng lập trường rất thuận lợi và tạo ra các đặc khu khuyến khích thợ đào Bicoin khai thác tại địa phương. Chúng tôi nhận thấy mô hình này ở cấp tiểu bang và quốc gia, thậm chí các công ty có thể được trợ giá điện để khai thác".
Đăng Thiên (theo CNBC)