Tết xưa cực nhưng vui

Quan điểm trên nằm trong cuộc trò chuyện xoay quanh Tết xưa - Tết nay của 3 nhân vật gồm diễn viên Mai Thu Huyền - người mẹ bận rộn luôn “chấp hành” nghiêm chỉnh phong tục Tết, Trương Ngọc Ánh - người mẹ luôn ủng hộ việc đón Tết “gọn nhẹ” để chị em không bị “quá tải” và nhà sử học Dương Trung Quốc - nhà nghiên cứu văn hóa lâu năm.

Tết xưa - những ký ức tuyệt vời

Với diễn viên Mai Thu Huyền, khi nhắc về Tết, chị lập tức nhớ ngay đến không khí rộn ràng chuẩn bị Tết của cả gia đình dưới “sự chỉ huy” của người bà và người mẹ đảm đang. Ngày ấy, chị được cùng cả nhà thực hiện trọn vẹn những phong tục Tết, nên hương vị Tết cũng đậm đà hơn. “Tết xưa cực hơn nhưng có lẽ vui hơn Tết nay rất nhiều, vì giáp Tết, ai cũng chung tay dọn dẹp, í ơi rủ nhau gói bánh, đi chợ Tết, làm mứt… đủ cả”, chị chia sẻ.

Có cùng cảm giác nhớ Tết xưa như Mai Thu Huyền, nhưng diễn viên Trương Ngọc Ánh lại nói thay những khó khăn của phụ nữ hiện đại trong việc chuẩn bị Tết. “Hầu hết các bà mẹ bây giờ đến tận 28 Tết mới được nghỉ, thời gian đâu mà tự tay chuẩn bị Tết từ A-Z như các bà, các mẹ ngày xưa”. Chính vì vậy, chị em mới nhờ đến những món ăn làm sẵn, những dịch vụ dọn nhà, dưỡng mai...

Ở góc độ của một chuyên gia về văn hóa, nhà sử học Dương Trung Quốc nhấn mạnh thêm: “Tết bây giờ thường đủ đầy hơn Tết xưa rất nhiều. Ví dụ, ngày xưa muốn ăn một quả dưa hấu, trẻ chỉ có thể chờ đến Tết. Thế nên bao nhiêu háo hức dồn cả vào lúc thấy ông bổ dưa ra, cung kính mang miếng dưa đầu tiên mời ông bà, bố mẹ, trẻ cảm nhận được cả niềm vui của Tết. Giờ thì trẻ có thể ăn dưa bất cứ lúc nào, quanh năm. Quả dưa được mẹ cắt sẵn, xẻ miếng để trong tủ lạnh, lúc nào muốn ăn trẻ chỉ phải xuống mở tủ. Nhiều thứ khác cũng thế. Không ít bậc cha mẹ nghĩ, thôi cứ thế đi cho gọn nhẹ, đỡ cực, đỡ mệt như xưa. Song, người lớn đã vô tình quên mất rằng, chính quá trình trải nghiệm Tết, cho trẻ tự làm, tự chuẩn bị, trẻ mới cảm nhận được hết những giá trị thiêng liêng của Tết”.

Hãy cho con cái Tết vui như chúng ta ngày xưa

Trương Ngọc Ánh khẳng định dù rất thoáng trong suy nghĩ, ủng hộ Tết “gọn nhẹ”, Tết “không bày vẽ” song chưa bao giờ chị bỏ lơ việc trải nghiệm Tết của con. Chị chia sẻ: “Tôi chọn một hay hai món ăn ngày Tết đề cùng con gái làm. Tuy còn nhỏ nhưng con biết dành cả tiếng đồng hồ phụ mẹ xếp kiệu vào hũ. Những trải nghiệm Tết sẽ giúp con yêu Tết hơn, gần gũi với gia đình hơn”.

Diễn viên Mai Thu Huyền thì “thúc giục” các bà mẹ: “Việc cho con trải nghiệm Tết thật ra bắt đầu từ những việc đơn giản lắm, không mất nhiều thời gian của mẹ”. Những việc đơn giản này có thể kể đến như ngắt lá mai ngày 15 tháng chạp, thả cá chép trong ngày 23 hay tục cho trẻ khai bút đầu năm vào đêm giao thừa…

Đào sâu hơn ý nghĩa sân xa đằng sau việc trẻ được “tương tác” với các giá trị Tết, nhà sử học Dương Trung Quốc phân tích rằng mỗi phong tục Tết đều gắn liền với những bài học quý giá, những truyền thống tốt đẹp của dân tộc. Ví dụ như chiếc bánh chưng nhắc trẻ về lòng thờ kính tổ tiên, sự chăm chỉ và hiền lành của chàng Lang Liêu, khai bút đầu năm khiến trẻ yêu hơn việc học… Khi được tự mình làm, lại được nghe cha mẹ giải thích cặn kẽ về từng phong tục thì theo một cách rất tự nhiên, trẻ cũng thấm nhuần những điều tốt đẹp mà vào ngày thường bố mẹ vẫn nhọc công tìm đủ mọi cách nhắc nhở con trẻ. “Chính những điều hay lẽ phải đó sẽ góp phần hình thành nên nhân cách của trẻ, giúp trẻ nên người mai sau”, nhà sử học Dương Trung Quốc chia sẻ.

Thu Ngân