Việc Elon Musk và cộng sự quyết định chọn một chiếc xe thông dụng nhất tại Mỹ, chiếc xe bán tải để nâng tầm nó lên thành một sản phẩm siêu việt đã khiến rất nhiều người ngỡ ngàng. Khen có, chê có, ngạc nhiên có, thú vị có, nhưng chưa có một chiếc xe bán tải nào mà có thể gây ra hiệu ứng trên thị trường, trong cộng đồng chuyên gia, giới phê bình cũng như người tiêu dùng nhiều như thế.
Trong cuộc phỏng vấn mới đây với chương trình Top Gear của đài BBC, Lars Moravy, phó chủ tịch Tesla phụ trách công nghệ và sản xuất và Franz von Holzhausen, thiết kế trưởng chia sẻ rằng: Khi nghiên cứu tất cả các xe bán tải tại thị trường Mỹ, đội ngũ thiết kế của Tesla nhận ra chúng đều giống nhau, buồn tẻ và mang đặc tính chất nông nghiệp. Elon muốn có một sự khác biệt đủ lớn và đặc biệt là không đi theo tất cả những gì đã và đang hiện hữu trên thị trường. Đó là đầu bài cho Tesla.
Tesla Cybertruck giá 48.980-68.890 USD. Ảnh: Tesla
Lấy cảm hứng từ những chiếc máy bay tàng hình như B2 hay những chiếc xe lội nước kiêm tàu ngầm trong các bộ phim viễn tưởng, Franz von Holzhausen đã trình cho Elon một thiết kế như đến từ hành tinh khác, và Elon đã không ngần ngại quyết định phải làm nó. Hãy cho tôi một mẫu thử prototype trong vòng 90 ngày, Elon nói. Lars Moravy, phó chủ tịch phụ trách công nghệ và sản xuất của Tesla nhớ lại và kể cho BBC: "Tôi đã bảo ông ấy phải mất 180 ngày tối thiểu cho mẫu thử này nhưng Elon không đồng ý. Vì thế chúng tôi không còn thời gian để bàn luận có nên làm nó hay không mà chỉ còn cách bàn bạc làm cách nào để trong 90 ngày có thể có mẫu thử". Và mẫu thử đầu tiên của Cybertruck đã được hoàn thành sau 93 ngày.
Để có một cách nghĩ khác thường, một công nghệ khác thường để sản xuất ra một chiếc xe phi thường thì đội ngũ của Tesla và Elon cũng phải trả giá. Mất tận 4 năm từ khi mẫu concept của Cybertruck ra đời, từ năm 2019 đến tận 1/12/2023, bản hoàn chỉnh dành cho sản xuất hàng loạt mới được giới thiệu với một số thỏa hiệp hay hạ thấp kỳ vọng. Giá khởi điểm giờ đây của Cybertruck không phải là 40.000 USD như Elon đã từng công bố nữa mà đã lên thành 50.000, trong đó bản cao nhất Cyberbeast có giá gần 100.000 USD. Hệ số cản gió cũng chỉ ở mức chấp nhận được là 0,335 Cd. Và tranh cãi vẫn nổ ra quanh việc thiếu an toàn cho bất cứ thứ gì mà Cybertruck có thể đụng phải, khi quy định về an toàn cho người bộ hành ở Mỹ vẫn lỏng lẻo hơn ở châu Âu.
Nhưng Elon và Tesla đã làm được gì? Một sản phẩm siêu công nghệ vô tiền khoáng hậu với chiều dài gần 6 m, nặng trên 3 tấn, 4 bánh chủ động (tùy chọn), lái bằng cả 4 bánh, với bản cao nhất 845 mã lực, tăng tốc từ 0-97 km/h chỉ trong 2,6 giây và chạy được tới hơn 700 km sau mỗi lần sạc nếu dùng thêm gói pin dự phòng.
Việc phát triển Cybertruck với một thiết kế ngoài hành tinh đặt ra hàng loạt thách thức về mặt công nghệ và Tesla giải quyết chúng hầu hết qua những phương pháp chưa từng có trước đó.
Vỏ của Cybertruck được làm từ thép không gỉ và chúng quá cứng để có thể dập như thép thông thường làm khung ôtô. Tại sao lại là thép không gỉ chứ không phải là thép thông thường? "Ta sẽ có ít vết xước, bẹp và thậm chí chúng còn có khả năng chống đạn", Lars giải thích trong một cuộc phỏng vấn với Top Gear. Chúng cũng chia sẻ vật liệu với các tàu vũ trụ SpaceX của Elon và Tesla đã phát minh ra công nghệ độc quyền để uốn thép không gỉ bằng đồ gá và khí nén (nguyên bản tiếng Anh là Air Bend technology) như uốn các bộ phận của tàu SpaceX StarShip thay vì dùng máy ép (chuyên trang về thép không gỉ BSstainless.com lý giải).
Vỏ Cybertruck dày và cứng dẫn đến tổng khối lượng của xe có xu hướng tăng lên nên thay vì dùng khung xe loại body-on-frame truyền thống, Tesla chuyển sang dùng vỏ xe để chịu lực dạng exoskeleton. Vỏ xe của Tesla có độ cứng ngang một siêu xe, gấp 3 lần một chiếc Ford F150 (Lars nói), nó làm chiếc xe bán tải có cảm giác lái như một chiếc xe con. Tuy nhiên do vỏ Cybertruck quá cứng, việc khoan qua nó là không thể và việc gắn các chi tiết nội thất ở cửa xe, trần xe và các phần khác cũng là thách thức khiến Tesla phải có công nghệ riêng.
Một chiếc xe dài gần 6 mét chạy trong phố thế nào? Nhờ có cơ cấu lái cả 4 bánh, Cybertruck có bán kính quay đầu chỉ bằng Model S, chiếc xe nhỏ hơn nó khá nhiều. Ở tốc độ thấp 2 bánh sau sẽ quay ngược chiều với 2 bánh trước để giảm bán kính quay vòng trong khi ở tốc độ cao 2 bánh sau sẽ quay cùng chiều với 2 bánh trước để chiếc xe có thể chuyển làn nhanh hơn.
Công nghệ lái xe của Tesla là steer-by-wire có nghĩa là hệ thống lái bằng dây cáp và tín hiệu điện tử, khác hẳn với công nghệ truyền thống nơi tay lái được kết nối thẳng đến bánh xe qua hệ thống cơ khí. Hệ thống lái điện tử này được phát triển từ đầu những năm 2.000 bởi các trung tâm nghiên cứu và các trường đại học như Swarthmore College. Được thương mại hóa từ năm 2013 trên model Q50 của Infinity/ Nissan nhưng đến nay steer-by-wire vẫn chưa được ứng dụng rộng rãi.
Hệ thống lái của Tesla dựa trên một môtơ phản hồi đặt liền với vô-lăng, để người lái có cảm giác, cùng hệ thống các cảm biến và môtơ điều khiển nằm dưới bánh lái và chúng được kết nối với nhau bằng hệ thống máy tính. Hệ thống này giúp tay lái của Cybertruck chỉ cần quay không đến 180 độ và tay người lái không phải rời vô-lăng khi quay vòng. Các lực phản hồi bất ngờ từ mặt đường như va phải đá hay chướng ngại vật lập tức được máy tính bù lực từ môtơ điều khiển khiến bánh lái không bị chệch hướng. Nó cũng giúp hệ thống tự động bù góc lái khi bị trơn trượt.
Vì hệ thống lái steer-by-wire rất tinh gọn và không có kết nối cơ khí từ vô-lăng xuống bánh lái nên tay lái có thể được đặt bất cứ đâu trong cabin xe từ bên phải sang trái hay thậm chí ở chính giữa. Nó giúp giảm chi phí sản xuất cho các thị trường tay lái thuận hay tay lái nghịch khác nhau.
Với một chiếc kính chắn gió lớn nhất trong các loại ôtô bán tải, kính Cybertruck cũng được đặt hàng sản xuất riêng, Franz, thiết kế trưởng của Tesla chia sẻ với BBC. Cửa kính bên hông xe cũng chịu được va đập lớn, Franz đã từng dùng một viên bi sắt cỡ lớn ném thẳng vào cửa sổ xe mà cửa xe chỉ bị rạn, không vỡ vụn.
Tuy quãng đường di chuyển cũng như khả năng tăng tốc trên lý thuyết không còn lớn như đã từng công bố trước đây nhưng độ linh hoạt của Cybertruck vẫn nằm ở một cấp độ hoàn toàn khác so với tất cả các dòng xe bán tải còn lại. Matt Watson của CarWow đã làm cuộc thử nghiệm tăng tốc giữa Cybertruck Beast với chiếc bán tải điện của Hummer EV (công suất của Hummer EV là 1.014 mã lực, mô men xoắn 1.485 Nm so với 845 mã lực và 930 Nm của Cybertruck) và Cybertruck đã đánh bại Hummer EV toàn diện.
Bạn có thể thích Elon và Tesla hay không thích, bạn có thể là tín đồ của xe điện hay bài xích nó nhưng có một thực tế rằng Elon đang làm những điều khác biệt và tạo ra những chiếc xe khác thường, điều mà hàng chục hay thậm chí cả trăm năm mới xảy ra một lần trong ngành công nghiệp ôtô và chúng ta đang được chúng kiến điều đó một cách rất thú vị.
Kỹ sư ôtô Phạm Vũ Tùng