Những ai đọc bản tiếng Việt của ngày thi thứ hai, đề thi Olympic Toán quốc tế năm nay sẽ có một chút ngạc nhiên thú vị. Trong đề bài của bài toán số 6, xuất hiện nhân vật thầy Minh. Về mặt toán học, đó chỉ là một tên riêng, cũng như là Mr A, Mr B. Tuy nhiên, với những người nhiều năm gắn bó với Olympic thì đó là một sự xuất hiện đầy ý nghĩa.
* Xem đề Olympic Toán quốc tế 2016 bản tiếng Việt
PGS Lê Anh Vinh, Trưởng đoàn Việt Nam tham dự Olympic Toán học quốc tế (IMO) 2016 cho hay, khi ra phiên bản tiếng Anh xong, Ban giám khảo nói là các nước có quyền chọn tên riêng thay cho Geoff ở bản tiếng Anh. Nhiều nước đã chọn các tên khác như Nga chọn Ivan, Ba Lan chọn Fredek, Đức thì chọn Lisa.
"Thấy Đức chọn Lisa ý muốn tôn vinh Lisa Sauermann, nữ sinh đã giành 4 huy chương Vàng, một huy chương Bạc tại các kỳ IMO, tôi đề xuất ý tưởng đưa tên thầy Nguyễn Khắc Minh vào. Bỏ phiếu 2/3 đồng ý nên thầy Minh phải gật đầu. Đến lúc upload file, thầy Minh còn 'dọa' cậu phải chịu trách nhiệm đấy nhé", PGS Lê Anh Vinh kể.
Thầy Nguyễn Khắc Minh (áo trắng ở giữa) cùng đội tuyển Việt Nam dự thi Olympic Toán quốc tế 2016.
Theo trưởng đoàn Việt Nam dự Olympic Toán quốc tế, thầy Nguyễn Khắc Minh là chuyên viên toán của Bộ Giáo dục và Đào tạo phụ trách mảng toán Olympic từ năm 1996 đến nay. Ban đầu thầy làm việc tại Vụ Phổ thông. Năm 2004, khi Cục Khảo thí và Kiểm định chất lượng giáo dục được thành lập, thầy chuyển sang, tiếp tục theo dõi mảng Olympic toán. Năm 2007, thầy là Tổng thư ký của Ban tổ chức Kỳ thi Toán quốc tế lần thứ 48 tổ chức tại Việt Nam.
Trong suốt 20 năm qua, thầy Nguyễn Khắc Minh đã có những đóng góp thầm lặng cho phong trào Olympic toán của Việt Nam. Đó là những cố gắng định hướng tích cực cho phong trào, tạo niềm tin về sự công bằng, khách quan cho các đơn vị, tỉnh thành.
Thầy gây dựng đội ngũ chuyên môn nòng cốt để làm công tác ra đề và chấm thi sao cho công minh, chất lượng. Nhiều bạn trẻ được thầy dìu dắt, động viên tham gia phong trào, trong đó có Lê Anh Vinh, Nguyễn Chu Gia Vượng và tôi (TS Trần Nam Dũng, giảng viên Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia TP HCM).
Thầy Minh "cực đoan, khó tính, ăn chậm, hút thuốc nhiều", nhưng chúng tôi vẫn rất yêu mến vì sự ngay thẳng, vì tấm lòng của thầy dành cho học sinh. Hơn thế, thầy còn rất hài hước, đánh bóng bàn rất hay.
Nhìn vào bản đồ học sinh đạt giải quốc gia và IMO 20 năm qua, đặc biệt là 10 năm cuối, có thể thấy một đội hình rất rộng và đều về mặt địa lý, chứ không chỉ tập trung ở một số trung tâm mạnh như trước đây. Đó là điều đáng mừng cho phong trào, bởi nó phản ánh một chân lý - ở đâu cũng có nhân tài, chỉ là ta chưa biết cách đào tạo và tuyển chọn. Thành công ấy, một phần không nhỏ thuộc về thầy Minh.
TS Trần Nam Dũng