Teletext gồm các trang văn bản như thế này được đưa lên choán đầy màn hình tivi. |
Những người đi máy bay có thể biết tin chuyến bay bị hoãn ngay từ nhà mà không cần ra đến sân bay. Các công chức có thể điểm qua một loạt báo trước khi quyết định mua tờ báo nào "điểm tâm" cho buổi sáng, còn những nhà kinh doanh có thể xem lại biểu đồ giá vàng hay ngoại tệ trước khi bắt đầu yết giá cho cửa hàng của mình.
Teletext thực chất là công nghệ truyền tin dưới dạng văn bản (text) thông qua kênh truyền hình thông thường, đang được Công ty Cổ phần Công nghệ Việt (Vitek) thử nghiệm tại Đài truyền hình Đồng Nai gần một tháng nay. Về bản chất, nó là việc tận dụng dung lượng trống giữa các hình ảnh truyền đi để gửi xen các trang tin văn bản. Khác với các chương trình truyền hình, người xem phải có mặt trước tivi vào thời điểm đài phát, công nghệ teletext cho phép người xem nhận được thông tin vào bất cứ lúc nào. Người xem sẽ theo thư mục hướng dẫn trên màn hình để tới được trang cần thiết. Hiện tại, công nghệ này có thể truyền 800 trang văn bản một lúc.
Theo ông Lê Văn Chính, Giám đốc Vitek, Teletex rất có ích cho bà con nông dân hoặc những người không có điều kiện đọc báo, truy cập Internet hàng ngày. Ưu điểm lớn nhất của nó là đi kèm với truyền hình - một kênh thông tin rất phổ biến hiện nay, và người dùng cũng không cần mua thêm máy tính, mắc điện thoại hay nối Internet. Để đọc được tin Teletext, với các máy thu hình cũ, người dân có thể mua thêm hộp giải mã trị giá khoảng 30 USD hoặc gắn thêm chip giải mã 4 USD. Các máy thu hình mới do Vitek sản xuất (Vitek-VTB) sẽ có sẵn tính năng này.
Một yếu tố quyết định khác để áp dụng được công nghệ Teletext là sự hợp tác của các đài truyền hình. Mỗi đài truyền hình cần có phòng biên tập tin riêng cho Teletext cùng các thiết bị phát đi kèm. Chi phí tổng cộng cho một hệ thống như vậy (bao gồm cả thiết bị, lắp đặt, đào tạo biên tập viên....) khoảng 8.000 USD. Chi phí này theo ông Chính không phải là nhiều, bởi một máy quay phim hiện đại cũng đã có giá vài chục nghìn USD. Ngoài ra, vì tin tức trên Teletext hoàn toàn do đài truyền hình quyết định, nên đài có thể khai thác quyền quảng cáo trên các trang tin này để đem lại nguồn thu.
Với những tin tức trên báo chí, các biên tập viên của đài truyền hình sẽ biên tập đưa lên, còn với các bảng báo giá, chương trình truyền hình, tỷ giá ngân hàng, địa ốc, chỉ số chứng khoán... sẽ được cập nhật tự động. Hiện tại, đài truyền hình Cần Thơ đang thử nghiệm hệ thống này.
Teletext xuất hiện từ những năm 1970 và hiện được sử dụng nhiều ở châu Âu (95% các đài truyền hình) và ở một số nước Bắc Mỹ. Tại châu Á, hiện mới chỉ có Singapore áp dụng bằng tiếng Anh và Thái Lan đang triển khai. Tuy nhiên, Việt Nam là nước đầu tiên trong vùng thiết lập được font tiếng mẹ đẻ cho công nghệ này.
Nhật Minh