Tên gọi Cần Thơ đến nay vẫn chưa có cách giải thích rõ ràng. Theo nhà nghiên cứu Huỳnh Minh trong sách Cần Thơ xưa và nay (1966), có hai cách giải thích nguồn gốc địa danh Cần Thơ.
Khi chưa lên ngôi vua, Nguyễn Ánh vào Nam đã đi qua nhiều vùng châu thổ sông Cửu Long. Một hôm, đoàn thuyền của ông đi theo sông Hậu vào địa phận thủ sở Trấn Giang, tức vùng Cần Thơ xưa.
Đêm vừa xuống thì đoàn thuyền cũng vừa đến Vàm sông Cần Thơ. Giữa đêm trường canh vắng, vọng lại nhiều tiếng ngâm thơ, hò hát, tiếng đàn, tiếng sáo hòa nhau nhịp nhàng. Nguyễn Ánh thầm khen về một cảnh quan sông nước hữu tình và đặt cho con sông này tên Cầm Thi giang, tức là con sông của thi ca đàn hát.
Dần dần, tên Cầm Thi được lan rộng trong dân chúng và nhiều người nói trại ra là Cần Thơ. Nhiều người nghe tên Cần Thơ hay và đẹp nên đã chấp nhận và cùng gọi là sông Cần Thơ.
Chợ nổi Cái Răng ở Cần Thơ. Ảnh: Di Vỹ
Ngoài ra, còn cách giải thích khác là hai bên bờ sông Cần Thơ xưa có nhiều rau cần và rau thơm. Ghe thuyền chở nhiều loại rau cần, rau thơm qua lại rao bán đông vui từ năm này qua năm khác. Từ đó, người địa phương quen gọi sông là Cần Thơm, nói trại là Cần Thơ.
Cũng có người cho rằng, Cần Thơ xuất hiện đầu tiên dùng để chỉ con rạch có nhiều cá "Kìn Tho", một loại cá sặc rằn có nhiều ở vùng này.
Năm 1876, khi Pháp lấy huyện Phong Phú, lập ra hạt mới thì đã dùng tên sông Cần Thơ để đặt tên cho hạt Cần Thơ rồi sau đó là tỉnh Cần Thơ.
Theo nhà văn, nhà nghiên cứu Sơn Nam, từ tháng 2/1919, trên tạp chí Nam Phong đã đăng loạt bài du ký "Một tháng ở Nam Kỳ" của ông Phạm Quỳnh. Bài báo có đoạn viết: "Cần Thơ có cái vẻ mỹ miều xinh xắn, sạch sẽ phong quang, thật xứng tên làm tỉnh đầu miền tây (Tây Đô). Đường phố thênh thang, nhà cửa san sát, các nhà buôn Tây cũng nhiều hơn, có chỗ coi xinh đẹp hơn ở Sài Gòn".
Câu 3: Trung tâm của TP Cần Thơ là hiện là quận nào?