Tòa án Tối cao Tây Ban Nha ngày 29/2 cho biết ông Carles Puigdemont, cựu lãnh đạo vùng Catalonia và hiện là thành viên Nghị viện châu Âu (EP), sẽ bị điều tra "và truy tố vào thời điểm phù hợp" vì các các cáo buộc khủng bố liên quan nhóm Sóng thần Dân chủ.
Nhóm này được cho là có liên quan vụ biểu tình vào tháng 10/2019, kích động hàng nghìn người bao vây sân bay Barcelona trong nhiều giờ và khiến hơn 100 chuyến bay bị hủy lịch trình. Xô xát giữa cảnh sát và đám đông biểu tình làm ít nhất 115 người bị thương.
Thủ lĩnh ly khai Catalonia Carles Puigdemont tại thủ đô Brussels của Bỉ vào tháng 11/2023, sau cuộc đàm phán thỏa thuận ân xá. Ảnh: Reuters
Tòa án Tối cao Tây Ban Nha nhận định vụ biểu tình tháng 10/2019 là hành động "khủng bố đường phố". Các thẩm phán cho rằng nhóm tổ chức biểu tình âm mưu làm suy yếu trật tự và pháp luật, phá hoại nghiêm trọng hòa bình, gây ra thiệt hại nghiệm trọng về hoạt động quốc tế, đồng thời gieo rắc kinh hoàng đến người dân.
"Có bằng chứng cho thấy ông Carles Puigdemont có tham gia vào sự việc đang trong diện điều tra", Tòa án Tối cao Tây Ban Nha cho biết.
Giới chức Tây Ban Nha cho rằng Puigdemont đã tham gia thành lập tổ chức Sóng thần Dân chủ với mục tiêu "thách thức trật tự và pháp luật nhằm gây mất ổn định nghiêm trọng các thiết chế dân chủ".
Sóng thần Dân chủ là nhóm bí mật tổ chức một loạt cuộc biểu tình tại Tây Ban Nha sau khi chính quyền trung ương bắt giam 13 chính trị gia ủng hộ ly khai cho vùng Catalonia.
Làn sóng biểu tình này nổi lên vào năm 2019, khoảng hai năm sau cuộc trưng cầu dân ý vào năm 2017 đòi độc lập cho Catalonia. Cuộc trưng cầu dân ý từ đầu đã không được Tòa án Tối cao Tây Ban Nha chấp thuận tổ chức. Chính quyền của Puigdemont khi đó công bố 92% phiếu ủng hộ ly khai, nhưng số người tham gia chỉ chiếm 42% tổng số cư dân vùng Catalonia.
Puigdemont và lực lượng ủng hộ vẫn tuyên bố độc lập vào tháng 10/2017. Chính quyền trung ương tại Madrid sau đó áp dụng tình trạng khẩn cấp ở Catalonia để chấm dứt nỗ lực ly khai, bầu lại nghị viện và lãnh đạo địa phương.
Carles Puigdemont mất chức rồi đào tẩu đến Bỉ để trốn lệnh bắt. Sau khi Tây Ban Nha hủy lệnh truy nã, ông được bầu vào Nghị viện châu Âu năm 2019. Puigdemont được cho là vẫn sống lưu vong ở nước ngoài đến nay, đã có hai lần thoát lệnh bắt ở Đức và Italy.
Các hành động ly khai giai đoạn 2017-2019 dù thất bại vẫn được xem là khủng hoảng chính trị nghiêm trọng nhất trong nhiều thập kỷ qua tại Tây Ban Nha.
Thanh Danh (Theo AFP)