Tàu cao tốc Shinkansen bắt đầu chạy giữa Tokyo và Osaka vào ngày 1/10/1964, mở ra kỷ nguyên mới cho giao thông đường sắt khi Nhật Bản phát triển thành siêu cường kinh tế sau Thế chiến II. Dịch vụ này ngày nay vẫn là một phần không thể thiếu của nền kinh tế và cuộc sống thường nhật ở nước này, do đó duy trì đoàn tàu luôn sáng bóng, đúng giờ và không gây tai nạn là một công việc nghiêm túc.
Mỗi ngày, gần 250.000 hành khách đi trên tuyến Tokaido Shinkansen, kéo dài từ Tokyo qua núi Phú Sỹ đến quận Hakata cách đó khoảng 5 giờ chạy tàu. Đoàn tàu tới ga theo lịch trình cách 5 phút một chuyến. Nhà vận hành JR Central cho biết tàu viên đạn Shinkansen chưa từng gây tai nạn chết người hoặc thương tích, ngay cả khi Nhật Bản thường xuyên trải qua động đất, mưa bão và tuyết rơi dày đặc. "An toàn là ưu tiên hàng đầu của chúng tôi. Vì vậy, chúng tôi tập huấn nhân viên rất kỹ", Daisuke Kumajima, cán bộ quan hệ công chúng của JR Central, cho biết. Lần đầu tiên trong tháng này, trên một tuyến khác do công ty JR East vận hành, hai tàu viên đạn nối liền với nhau tách ra, dẫn tới phải dừng bánh khẩn cấp nhưng không có ai bị thương.
Với lộ trình trải khắp cả nước, tốc độ tối đa 320 km/h của tàu Shinkansen không còn thuộc hàng nhanh nhất thế giới sau khi bị Trung Quốc vượt qua. Nhưng thiết kế phần mũi thuôn dài và nội thất rộng rãi của mẫu tàu tốc độ cao nguyên bản vẫn là biểu tượng cho thành tựu công nghệ và sự chú tâm tới từng chi tiết của Nhật Bản. Lịch trình bảo dưỡng tỉ mỉ có nghĩa những con tàu luôn sáng bóng từ trong ra ngoài, với nhân viên vệ sinh điều chỉnh tựa đầu và sử dụng chổi cọ để đảm bảo ghế ngồi không dính bất kỳ mảnh vụn nào. Trên mạng lưới tàu viên đạn, thời gian trễ chuyến trung bình chưa đến 5 phút.
Sự phát triển của những thành phố dọc theo lộ trình của tàu Shinkansen trong nhiều thập kỷ qua thể hiện tác động của nó tới kinh tế Nhật Bản, theo Christopher Hood, nhà nghiên cứu ở Đại học Cardiff của Anh. Mẫu tàu viên đạn cũng vai trò quan trọng thúc đẩy giảm dân số ở vùng nông thôn ở Nhật Bản. Mọi người thích sống ở các thành phố lớn, sau đó đi tàu Shinkansen để tới thăm họ hàng ở những thành phố nhỏ hơn nếu cần.
Tại một cơ sở của JR Central, kỹ sư gõ lên máy móc bên trong tàu viên đạn, lắng nghe kỹ lưỡng bất kỳ âm thanh khác thường nào có thể hé lộ bộ phận lỏng lẻo. Trong tình trạng thiếu hụt lao động do dân số già, công ty cũng đang nghiên cứu một hệ thống kiểm tra kỹ thuật số mới có thể phân tích hình ảnh của tàu và phát hiện nguy hiểm.
Trong khi đó, công ty JR East cho biết tàu viên đạn không người lái có thể được giới thiệu vào giữa thập niên 2030. Họ đang tiến hành một dự án lớn nhằm xây dựng tàu đệm từ tốc độ cao ở Nhật Bản. Tàu đệm từ có thể chạy ở tốc độ 500 km/h, ban đầu được lên lịch hoạt động giữa Tokyo và Nagoya ở miền trung Nhật Bản vào năm 2027 nhưng JR Central đã lùi sang năm 2034. Mục tiêu là tạo ra một hệ thống kép với tàu Shinkansen, để đáp ứng nhu cầu và duy trì hoạt động ổn định trong trường hợp bảo dưỡng hoặc xảy ra động đất lớn.
An Khang (Theo AFP)