Hiện trường cứu hộ tàu Ngôi sao phương Đông nhìn từ trên cao. Ảnh: Reuters.
Tàu Ngôi sao phương Đông bị lật trong trận bão mạnh xảy ra ở tỉnh Hồ Bắc vào đêm 1/6. Một trận lốc xoáy ít gặp xuất hiện ở gần khu vực khi tàu gặp nạn, South China Morning Post dẫn thông tin từ Trung tâm Thông tin Khí tượng Quốc gia cho biết.
Kết quả phân tích dữ liệu radar cho thấy tốc độ gió trong cơn lốc xoáy vào thời điểm trên vượt 117 km/h, đủ để tạo ra những cơn sóng cao hơn 14 m. Hiện vẫn chưa rõ lốc xoáy có phải là nguyên nhân trong thảm họa hay không và tàu đã trực tiếp đi vào lốc xoáy hay chuyển hướng đột ngột để tránh nó.
Dữ liệu GPS cho thấy Ngôi sao phương Đông có thể đã quay đầu đột ngột trước khi bị lật. Con tàu 4 tầng này có mức mớn nước chỉ 2,5 m, khiến nó dễ mất cân bằng khi chuyển hướng bất ngờ.
Một giả thiết khác là tàu cố tránh lốc xoáy nhưng không giữ được thăng bằng. Dữ liệu vệ tinh do Trung tâm Thông tin và Viễn thông Giao thông vận tải Trung Quốc công bố cho thấy con tàu đã quay đầu 108 độ vào khoảng 9h20, đi thêm 10 phút trước khi bắt đầu nghiêng rồi chìm.
Đồ họa: SCMP.
Trọng tâm ở vị trí cao, do tỷ lệ kém hợp lý giữa phần nổi và phần chìm dưới nước, là vấn đề thường gặp trong những tàu du lịch hiện đại. Các chuyên gia từng cho rằng thiết kế phần trên nặng là nguyên nhân dẫn đến thảm họa tàu Costa Concordia của Italy năm 2012.
Nghi vấn được đặt ra là một trận lốc xoáy tác động trực tiếp có thể làm lật con tàu dài hơn 70 m không. Giới khoa học cho biết điều đó rất hiếm khi xảy ra nhưng không phải là không thể.
"Gặp lốc xoáy trên sông cũng giống như bị xe đâm trên vỉa hè. Khả năng xảy ra là rất thấp", Quan Yong, nhà khoa học kỹ thuật gió tại Đại học Tongji, Thượng Hải, nói. "Tai nạn trên cho thấy con người dễ bị tổn thương như thế nào khi đối mặt thiên nhiên".
Giáo sư Cai Wei, nhà nghiên cứu về thiết kế tàu tại Đại học Công nghệ Vũ Hán, nói đoạn sông xảy ra tai nạn là "vùng chuyển hướng loại A". Điều này nghĩa là những con sóng tại đây có chiều cao tối đa 2,5 m.
"Tất cả các tàu đều được thiết kế để trở về vị trí bình thường sau khi đối mặt với sóng và gió. Tuy nhiên, nếu sức gió vượt quá giới hạn, tàu sẽ lật", Cai nói.
Trung Quốc hiện chưa kết luận nguyên nhân tai nạn. Nhà chức trách nước này đang phải giải quyết lo ngại gia tăng về việc tại sao con tàu vẫn được phép rời cảng trong điều kiện mưa bão.
Lốc xoáy hiếm khi xuất hiện ở Trung Quốc, với tỷ lệ trung bình dưới ba trận mỗi năm. Trung Quốc chỉ hứng chịu 97 trận lốc xoáy gây thiệt hại về người và của trong khoảng thời gian 1949 - 1990.
Như Tâm