Thời gian qua, UBND tỉnh Thừa Thiên Huế đã ban hành nhiều văn bản và triển khai giải pháp trên thực địa nhằm tăng cường quản lý việc khai thác cát sỏi trên sông Hương. Nhưng tình trạng cát tặc "rút ruột" dòng sông này vẫn chưa được ngăn chặn triệt để.
Ông Nguyễn Đắc Trường - Phó giám đốc Sở Tài nguyên Môi trường Thừa Thiên Huế cho hay, việc khai thác cát trái phép đang diễn ra nhiều nơi trên địa bàn tỉnh, đặc biệt là sông Hương vào ban đêm. Trong khi đó, hiện tỉnh chỉ cấp phép cho 3 doanh nghiệp khai thác cát ở bãi bồi Lương Quán (Thủy Xuân, TP Huế); 2 doanh nghiệp khai thác cát ở mỏ cát xã Thủy Bằng (thị xã Hương Thủy).
Hạ lưu sông Hương. Ảnh: Võ Thạnh.
Cát tặc hoạt động ban đêm
Theo quy định của nhà chức trách Thừa Thiên Huế, tàu thuyền không được khai thác cát về đêm; chỉ được khai thác, vận chuyển cát từ 6h sáng đến 17h chiều.
Tỉnh này cũng cấm các phương tiện công suất lớn hơn 24 CV và xà lan vận chuyển cát, sỏi lưu thông trên sông Hương, đoạn từ cầu Dã Viên đến Cồn Hến; các phương tiện công suất nhỏ hơn hoặc bằng 24CV chỉ được lưu thông từ 6h đến 17h.
Tuy nhiên, ông Trần Văn Chung (62 tuổi, thôn Ngọc Hồ, phường Hương Hồ, thị xã Hương Trà) và nhiều người dân địa phương khác bức xúc cho biết, đêm nào cũng có tàu thuyền đến khu vực gần nhà ông hút cát trái phép, cứ 20h đêm, tàu khai thác bắt đầu hoạt động.
“Thay vì hút cát giữa lòng sông, nhiều tàu thuyền vào ngay gần bờ hoạt động. Phía trước nhà máy nước Vạn Niên, nơi cung cấp nước sạch cho cả thành phố Huế cũng bị cát tặc đục khoét, gây ô nhiễm môi trường” ông Chung nói.
Xà lan hoạt động dưới chân đồi Vọng Cảnh. Ảnh: Võ Thạnh.
Ông Võ Đăng Thái - Phó chủ tịch phường Thủy Biều (TP Huế) thông tin, tại bãi bồi Lương Quán có 3 doanh nghiệp được UBND tỉnh cấp phép khai thác cát với diện tích 6,3 ha, độ sâu từ 3,7 - 4, 5 m. Vừa qua, người dân địa phương nghi ngờ độ sâu khai thác của các doanh nghiệp không đúng với thực tế cấp phép, kiến nghị lên phường và phường đã gửi báo cáo đến Sở Tài nguyên Môi trường đề nghị vào cuộc.
Theo ông Thái, vào ban đêm, nhiều tàu thuyền ở nơi khác thường đến hút cát trái phép rầm rộ trên đoạn sông thuộc địa bàn phường khiến người dân phường Thủy Biểu bức xúc.
"Chúng tôi nắm được thực tế, nhưng việc ngăn chặn rất là khó khăn. Vừa qua, sau nhiều nỗ lực, phường đã bắt giữ được 3 tàu đang khai thác cát trái phép vào rạng sáng", ông Thái thông tin.
Cảnh sát gặp khó
Khu vực hạ lưu sông Hương đoạn qua xã Phú Thanh (huyện Phú Vang) và xã Hương Phong (thị xã Hương Trà) không có doanh nghiệp nào được cấp giấy phép khai thác cát. Nhưng theo phản ảnh của nhiều người dân địa phương cũng như quan sát thực tế, hàng ngày đều có thuyền khai thác cát hoạt động ở khu vực gần đập ngăn mặn Thảo Long.
Trung tá Lê Viết Sơn - Phó phòng cảnh sát giao thông đường thủy Thừa Thiên Huế cho biết, trong 6 tháng đầu năm 2017, đơn vị đã bắt giữ 34 tàu thuyền khai thác cát trái phép, xử phạt hơn 130 triệu đồng.
Tàu thuyền hút cát trên giữa sông Hương đoạn qua phường Thủy Biều. Ảnh: Võ Thạnh.
Theo ông Sơn, việc ngăn chặn cát tặc trên sông Hương gặp rất nhiều khó khăn, do cát tặc hoạt động ngày càng tinh vi, thường bố trí người cảnh giới trên bờ báo cho nhau để trốn chạy nếu phát hiện lực lượng chức năng. Hơn nữa, cát tặc thường hoạt động vào ban đêm, khu vực khai thác nằm ở vùng sâu, vùng xa.
"Cảnh sát đường thủy lực lượng mỏng nên khó bố trí khép kín địa bàn. Phương tiện ca nô tốn rất nhiều nhiên liệu gây khó khăn trong công tác chuyên môn, mặt khác đi ca nô dễ bị cát tặc phát hiện và trốn chạy", ông Sơn nói.