Cá rồng vây cao dưới đáy biển vịnh Monterey. Ảnh: MBARI
Trong 3 thập kỷ, nhóm chuyên gia ở Viện nghiên cứu thủy cung vịnh Monterey (MBARI) đã thăm dò đáy sâu của vịnh bằng phương tiện điều khiển từ xa (ROV), tìm thấy nhiều sinh vật kỳ thú, bao gồm một số loài cá rồng. Tuy nhiên, cá rồng vây cao là loài vật ẩn dật nhất. Con cá trong video được phát hiện ở độ sâu 300 m. Đây là loài hiếm gặp nhất trong mọi loại cá rồng. Trước đây, các nhà khoa học mới chỉ quan sát vài cá thể sống.
"Cá rồng vây cao là động vật rất thú vị, một phần do màu sắc của chúng", Bruce Robison, nhà khoa học ở MBARI, trưởng nhóm nghiên cứu, cho biết. Lớp vảy óng ánh với tông màu đồng của cá rồng vây cao khác hẳn bất kỳ loài cá nào khác sống dưới biển sâu. Sắc tố tạo nên lớp da màu đồng sáng óng của chúng có thể là một dạng ngụy trang. Tông màu này hấp thụ ánh sáng xanh chiếu tới vùng biển sâu, khiến cá rồng gần như vô hình trong môi trường sống của chúng.
Cách ngụy trang trên rất phù hợp với cá rồng vây cao vốn là động vật săn mồi phục kích. Chúng trôi nổi trong bóng tối, chờ cá nhỏ và động vật giáp xác bơi qua. Tuy nhiên, những con mồi không bơi qua ngẫu nhiên mà thường bị cá rồng thu hút bởi sợi phát quang sinh học chìa ra từ cằm của chúng. Cá rồng sử dụng bộ phận đó để đánh lừa con mồi bơi tới gần hơn do tưởng nhầm chấm sáng là thức ăn. Khi con mồi tới đủ gần, cá rồng sẽ dùng bộ hàm rộng đầy răng nhọn để ngoạm chúng.
Cá rồng sử dụng phát quang sinh học không chỉ để bắt mồi mà còn tránh bị ăn thịt. Theo Robison, nhiều động vật ăn thịt đi săn bằng cách nhìn lên, cố gắng phát hiện đường nét hoặc bóng của con mồi trên nền ánh sáng của lớp nước bên trên. Để hòa mình vào cảnh nền, cá rồng có một loạt cơ quan phát sáng nằm dọc hai bên sườn. Những cơ quan này tương ứng với màu sắc và cường độ của ánh sáng phía trên, khiến đường nét của con cá bị che mờ.
Khi Robison và cộng sự phát hiện con cá, họ đang tham gia chuyến thám hiểm kéo dài một tuần trên tàu nghiên cứu Western Flyer, tiến hành nhiều thí nghiệm và quan sát trong thời gian tương đối ngắn. Tuy nhiên, họ không ngờ có thể trông thấy cá rồng vây cao trong chuyến đi.
An Khang (Theo Live Science)