Gió mạnh đẩy tảng băng trôi A74 quệt vào thềm băng Brunt. Ảnh: Copernicus/Sentinel-1
Ảnh chụp vệ tinh cho thấy tảng băng trôi A74 khổng lồ va chạm nhẹ với bờ biển châu Nam Cực, BBC hôm 12/8 đưa tin. Nếu đâm mạnh hơn, nó có thể khiến một khối băng kích thước tương tự vỡ ra. Các nhà khoa học Anh theo dõi quá trình này với sự quan tâm lớn vì một trạm nghiên cứu của họ ở rất gần đó.
Trạm nghiên cứu Halley đang tạm dừng hoạt động vì không chắc chắn về sự thay đổi của băng xung quanh trong tương lai gần. "Chúng tôi đã theo dõi rất kỹ tình hình trong 6 tháng qua vì A74 trôi nổi loanh một khu vực. Nhưng những cơn gió đông thực sự mạnh xuất hiện và có vẻ chúng đẩy A74 chuyển động nhanh hơn, quệt vào rìa phía tây của thềm băng Brunt", Ollie Marsh, tiến sĩ tại tổ chức Khảo sát Nam Cực Anh (BAS), giải thích.
Thềm băng Brunt là một phần của sông băng, chảy ra khỏi đất liền và nổi trên biển. Nó vẫn dính với vùng băng phía sau nhưng không chắc chắn. Trong vài năm gần đây, vết nứt khổng lồ mang tên Chasm 1 xuất hiện ở phần phía tây của thềm băng này. Nó khiến một khối băng với diện tích 1.700 km2 có nguy cơ tách ra. Nhiều chuyên gia cho rằng cú huých từ A74 có thể khiến khối băng tách hoàn toàn, nhưng điều này vẫn chưa xảy ra.
BAS đặt các cảm biến GPS trên thềm băng và trên A74. Chúng gửi dữ liệu về trụ sở của tổ chức ở Cambridge hàng giờ và hàng ngày. Dữ liệu sẽ ghi nhận bất cứ chuyển động đột ngột nào của băng.
Vụ va chạm tuần này khiến Brunt xoay nhẹ nhưng không đủ để làm vỡ 2 km băng cuối cùng ở đầu vết nứt Chasm 1, yếu tố giữ cho phần phía tây của thềm băng vẫn gắn kết. Việc Brunt chia tách sớm sẽ hữu ích cho BAS vì nó giúp chấm dứt sự không rõ ràng về số phận của trạm Halley ở phía đông thềm băng.
Halley cách Chasm 1 chưa đầy 20 km và các nhà khoa học không nghĩ trạm sẽ bị ảnh hưởng khi một khối băng lớn tách ra. Tuy nhiên, họ cần đảm bảo chắc chắn trước khi cho phép trạm hoạt động quanh năm. Hiện tại, Halley đóng cửa vào mỗi mùa đông để đề phòng vì nếu tình huống tệ nhất xảy ra, sẽ rất khó khăn và nguy hiểm khi muốn sơ tán nhân viên vào thời điểm thời tiết xấu và trời tối suốt 24 tiếng.
Thu Thảo (Theo BBC)