Theo ông Nhã, bản đồ này có ý nghĩa đặc biệt quan trọng vì đã vẽ rất chính xác tọa độ quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam trên bản đồ “An Nam Đại quốc họa đồ”.
Giám mục Taberd (người vẽ bản đồ này) còn ghi rõ trên bản đồ: Paracel seu Cat Vang (Paracel hay là Cát Vàng tức Hoàng Sa). Đây là chứng cứ quý hiếm và là tài liệu duy nhất của người nước ngoài xác lập tọa độ khẳng định chủ quyền của Việt Nam trên quần đảo Hoàng Sa. Trên bản đồ này không ghi bất cứ hòn đảo nào của nước ngoài. “Bản đồ An Nam Đại quốc họa đồ chứng minh Hoàng Sa là của Việt Nam”, ông Nhã nói.
![]() |
Tiến sĩ Nguyễn Nhã (áo vàng) tặng bản đồ xác định chủ quyền Hoàng Sa cho trường Đại học Phạm Văn Đồng. Ảnh: Trí Tín. |
Cùng ngày, Tiến sĩ Sử học Nguyễn Nhã đã nói chuyện về chủ quyền biển đảo Việt Nam trên hai quần đảo Trường Sa, Hoàng Sa với hàng trăm giảng viên, sinh viên Đại học Phạm Văn Đồng, TP Quảng Ngãi.
Ông giới thiệu với các sinh viên về quá trình hình thành, phát triển của đội hùng binh Hoàng Sa cửa biển Sa Kỳ và huyện đảo Lý Sơn suốt từ cuối thế kỷ XVI đến cuối thế kỷ XIX.
Căn cứ vào nhiều cứ liệu lịch sử, khoảng 4 thế kỷ trước, các chúa Nguyễn đã bắt đầu ý thức đến nguồn tài nguyên vô tận, cũng như sớm xác lập chủ quyền lãnh thổ trên vùng biển Đông của Việt Nam, trong đó có quần đảo Hoàng Sa.
Hằng năm các chúa Nguyễn tuyển 70 dân đinh giỏi nghề biển, ở các làng An Vĩnh, An Hải tại vùng cửa biển Sa Kỳ, và phường An Vĩnh và phường An Hải trên đất đảo Lý Sơn, giương buồm nương theo gió nồm vượt sóng ra quần đảo Hoàng Sa. Cứ tháng hai nhận lệnh ra đi và đến tháng tám trở về cửa Eo (Thuận An) để nộp dâng lên triều đình các loại hải vật quý giá của vùng biển đảo này…
Vào thời đầu dựng nước của chúa Nguyễn ở Đàng Trong (khoảng cuối thế kỷ XVI đầu thế kỷ XVII), đội Hoàng Sa, và sau này được củng cố thành Thủy quân Hoàng Sa đã có mặt trên quần đảo này liên tục nhiều thế kỷ. Họ còn cai quản cả quần đảo Trường Sa và Bắc Hải, mộ thêm các ngư dân ở Quảng Bình, Bình Thuận, thuộc các làng Tứ Chính, Bình Cố, Cảnh Dương.
Đầu thế kỷ XVII, nhiều thế hệ người Việt đã lựa chọn cửa biển Sa Kỳ và đảo Lý Sơn, tỉnh Quảng Ngãi là “cái nôi” của đội Hoàng Sa. Họ nhận nhiệm vụ đi khai thác hoặc hướng dẫn thủy quân, xác lập, thực thi chủ quyền tại Hoàng Sa hay Trường Sa trên biển Đông.
Theo ông Nhã, các cơ quan chức năng cần phổ biến, phiên dịch các tư liệu quý về biển đảo Hoàng Sa, Trường Sa sang Tiếng Anh, Trung Quốc để bạn bè quốc tế hiểu rõ về chủ quyền của Việt Nam trên hai quần đảo này.
Trí Tín