Tần số quét, hay còn gọi là tốc độ làm tươi (refresh rate) là thông số quan trọng về khả năng hiển thị của TV cũng như màn hình nói chung. Được biểu thị bằng đơn vị Hertz (Hz), chỉ số này giúp nhận biết khung hình hoặc hình ảnh được làm mới bao nhiêu lần mỗi giây. Mắt người sẽ ghép những hình ảnh này lại với nhau để tạo ảo giác chuyển động mượt mà ở tốc độ thấp tối thiểu là 24 hình/giây - tốc độ khung hình cũng thường được dùng trong phim ảnh.
Tốc độ làm tươi cao giúp tạo ảo giác chuyển động mượt mà hơn. Ảnh: Sony
Hầu hết TV ngày nay đều đạt thông số là 60 Hz và 120 Hz - làm mới hình ảnh hiển thị 60 lần hoặc 120 lần mỗi giây. Tốc độ 120 Hz đem đến trải nghiệm khác biệt. Ví dụ với các trận đấu bóng, đua xe, việc nhiều hình ảnh hiển thị hơn mỗi giây giúp chuyển động trông mượt mà hơn qua con mắt người xem.
Tuy nhiên, có sự khác biệt lớn giữa tốc độ làm tươi của màn hình (đo bằng Hz) và tốc độ khung hình của nguồn phát nội dung (đo bằng khung hình mỗi giây - fps). Khi tốc độ làm tươi và tốc độ tín hiệu khớp nhau, người xem thấy chính xác những gì nhà sáng tạo nội dung muốn truyền tải. Nhưng nếu không khớp, TV sẽ cần áp dụng các công nghệ xử lý video để hiển thị đúng cách.
Các máy chơi game mới đều hỗ trợ tốc độ làm tươi cao. Ảnh: LG
Trong nhiều năm, 30 khung hình/giây là tiêu chuẩn và đây vẫn là thông số phổ biến trong truyền hình kỹ thuật số. Nhưng với các thiết bị nguồn phát mới, tốc độ khung hình đã được cải thiện để tận dụng lợi thế của TV. Ví dụ, các máy chơi game hiện đều có tốc độ khung hình cao, tối thiểu là 60 Hz và cao lên tới 120 Hz hoặc thậm chí là 240 Hz.
Tốc độ khung hình là thông số quan trọng đánh giá chất lượng TV và người sử dụng cũng dễ nhận biết, như 120 Hz đương nhiên tốt gấp đôi 60 Hz. Tuy nhiên, theo trang công nghệ Tom's Guide, trong quá trình nghiên cứu xử lý việc tốc độ nguồn phát không khớp với thông số của TV, các hãng sản xuất nghĩ cách "lập lờ" về thông số này. Họ nhận ra có thể bắt chước tốc độ khung hình cao hơn bằng cách thêm quá trình nhấp nháy bổ sung. Bằng việc bật tắt đèn nền giữa 60 lần làm mới ở tần số quét tiêu chuẩn, hiệu ứng ánh sáng nhấp nháy xen kẽ hình ảnh được thay đổi giúp tạo ảo giác về tốc độ khung hình cao hơn cho người xem.
Đây là lý do người dùng thường thấy thông số kỹ thuật của TV liệt kê thêm một đầu mục lạ là tốc độ làm tươi "hiệu dụng", thường cao gấp đôi so với những gì tấm nền có thể thực sự làm. Một số thương hiệu sẽ sử dụng các thuật ngữ khác nhau, nhưng về cơ bản thông số tốc độ làm tươi thực tế và "hiệu dụng" có sự chênh lệch lớn.
Thông số tốc độ làm tươi thực sự để trống nhưng có thêm thông số hiệu dụng của TV Vizio.
Trang công nghệ này lý giải, nếu phát nội dung 120 Hz trên màn hình 60 Hz nhưng tăng tốc độ làm tươi "hiệu dụng" lên 120 Hz bằng cách nhấp nháy đèn nền, nó cũng sẽ không hiển thị đầy đủ 120 khung hình mỗi giây. Thay vào đó, màn hình vẫn chỉ hiển thị 60 hình mỗi giây, giảm một nửa so với nguồn phát để phù hợp với tốc độ thật sự mà màn hình có thể xử lý.
Thông thường, tốc độ làm tươi mà các hãng công bố thêm cụm từ "hiệu dụng" sẽ cao hơn gấp đôi so với thông số thực thụ của tấm nền. Ví dụ, màn hình tốc độ hiệu dụng 240 Hz, thực sự là 120 Hz, còn tốc độ hiệu dụng 120 Hz thì thực sự là 60 Hz. Cách dễ dàng để phát hiện thông số thực là tìm các từ như "nature" hoặc "actual" - những từ được định nghĩa pháp lý rõ ràng và các nhà sản xuất không thể lập lờ.
Các hãng hiện sử dụng thuật ngữ công nghệ khác nhau để chỉ tốc độ làm tươi "hiệu dụng", như như LG - TruMotion, Hisense - Motion Rate, Samsung - Clear Motion Rate, Sony - Motion Flow XR, X-Motion Clarity, TCL - Clear Motion Index (CMI) và Vizio - Clear Action. Tất cả đều giống nhau ở điểm, đây không phải thông số tốc độ làm tươi thực của tấm nền TV.
Hoài Anh (theo Tom's Guide)