Từ năm 2007, Wim Hof, một vận động viên thể thao mạo hiểm người Hà Lan tuyên bố ngâm cơ thể vào nước đóng băng có thể chữa lành bệnh tật. Hiện, phương pháp trị liệu này được nhiều người tin tưởng sử dụng, trong đó có nhiều người nổi tiếng.
Cả hai yếu tố trong liệu pháp là ngâm nước lạnh và tập thở đều tiềm ẩn rủi ro. Châu Âu ghi nhận ghi nhận 11 ca tử vong sau khi thử kỹ thuật thở và ngâm nước Wim Hof, trong đó có một người 17 tuổi.
Theo Hof, việc để cơ thể tiếp xúc với nước lạnh như tập thể dục trên sông băng, thực hiện động tác chống đẩy trên những ngọn núi phủ đầy tuyết có lợi cho sức khỏe. Ông tin rằng điều này làm tăng cường lưu thông máu, giảm viêm và giảm cân. Tuy nhiên, việc ngâm mình trong bể nước dưới 15 độ C mà không có sự chuẩn bị đều gây hậu quả nghiêm trọng, có thể gây tử vong.
Sốc lạnh là thuật ngữ chỉ tình trạng cơ thể người phản ứng quyết liệt và cực đoan khi ngâm mình trong làn nước cực lạnh. Về lý thuyết, phản ứng tự nhiên này giúp con người sống sót trong nhiệt độ đóng băng. Thực tế, chúng có thể gây tử vong.
Phản ứng đầu tiên là thở hổn hển đột ngột vì cơ thể cần oxy. Tiếp theo là tình trạng tăng thông khí, thở nhanh 10 lần so với bình thường. Sự thay đổi đột ngột và nhu cầu về oxy có thể khiến con người tăng nguy cơ đuối nước, nước có thể xâm nhập vào phổi, đặc biệt nếu miệng và mũi bị nhấn chìm dưới nước.
Đột ngột tiếp xúc với nước lạnh làm tăng đáng kể nguy cơ ngừng tim do cơ thể phản ứng mạnh với nhiệt độ lạnh giá. Cú sốc này đưa cơ thể vào chế độ sinh tồn khi cố gắng làm chậm lượng nhiệt thoát ra ngoài, giữ cho các cơ quan quan trọng hoạt động. Nó khiến các mạch máu co lại nhằm ngăn chặn nhiệt lượng thoát qua da và tứ chi. Đồng thời, nhịp tim tăng đột biến khiến cơ quan này bị căng thẳng tột độ, khiến huyết áp tăng vọt có thể gây tử vong.
Wim Hof tham gia chương trình thực tế quảng cáo cho liệu pháp ngâm nước lạnh trên BBC. Ảnh: BBC
Tình trạng này chủ yếu xảy ra với người mắc bệnh tim, nhưng ngay cả người trẻ, khỏe mạnh cũng có 1-3% nguy cơ bị nhịp tim không đều, tiền thân của tình trạng ngừng tim do phản ứng. Các chuyên gia cho biết phản ứng này là một phần lý do 60% số người rơi xuống biển ở vùng nước lạnh đều chết trong một phút đầu tiên.
Việc thực hành cách tắm này chung với bài tập thở của Hof làm nguy cơ chết tăng lên 60 lần. Kỹ thuật thở yêu cầu người tập hít một loạt 30 hơi sâu, sau đó nín thở càng lâu càng tốt, tiếp đến hít một hơi khác và nín thở trong 15 giây. Chu kỳ này được lặp lại ba đến 4 lần.
Hof tuyên bố liệu pháp chống căng thẳng, giúp mọi người phục hồi sau khi tập thể dục nhanh hơn, cải thiện giấc ngủ, đạt được những mục tiêu thể thao, tăng cường khả năng sáng tạo và thúc đẩy tinh thần. Tuy nhiên, nó có thể làm tăng đáng kể nguy cơ đột quỵ, tim mạch. Chính Hof cũng cảnh báo nguy cơ này trên trang web cá nhân.
Một trong những người tử vong sau khi thực hiện liệu pháp ngâm nước lạnh và tập thở của Hof là Kellie Poole. Tháng 4/2022, người phụ nữ 39 tuổi đến River Goyt ở Peak District để tham gia một lớp học kéo dài hai giờ về phương pháp này. Ngay sau khi ngâm mình trong làn nước lạnh, cô bắt đầu kêu đau đầu và gục xuống. Cô được kéo lên khỏi mặt nước, một thành viên khác trong lớp cố gắng cấp cứu tại chỗ, nhưng cô tử vong.
Điều tra cho thấy cô bị bệnh tim chưa được chẩn đoán, nước lạnh có thể ảnh hưởng đến chức năng tim và có thể dẫn đến tử vong đột ngột.
Thục Linh (Theo Daily Mail, VeryWell)